9

nr 1 (389) | 18­31.01.2022

Rozmowy Kuriera

www.kuriergalicyjski.com

Chlebowskiej za dzielo Cyprian Nor-

wid. Katalog prac plastycznych, T I ­ V,

Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin

2017­2020; nagrodę specjalną otrzy-

mal Józef Franciszek Fert za książkę

,,Norwid, Zdania i uwagi o spoleczeń-

stwie obywatelskim", Pewne Wydaw-

nictwo (pod patronatem Fundacji

Museion).

Nie możemy chyba pominąć też

udzialu Lwowa w tych ważnych

obchodach norwidowskich...

Tak, oczywiście. W czerwcu miala

miejsce we Lwowie jubileuszowa 10

Polska Wiosna Teatralna. Ze wzglę-

du na pandemię tegoroczna edycja

festiwalu odbywala się w dwóch

formatach: stacjonarnie i online

na stronie Polskiego Teatru Ludo-

wego we Lwowie. Na zakończenie

tej bogatej w wiele interesujących

spektakli imprezy, z udzialem kil-

ku teatrów w Bazylice Metropoli-

którego celem stalo się popularyzo-

i Demokracja. Mam nadzieję, że

talnej pw. Wniebowzięcia NMP we

wanie twórczości Lema w restauracji

książka wzbudzi zainteresowanie

Lwowie zostala wystawiona piękna

,,Kiliński" w Parku Stryjskim, gdzie

Czytelników. I cieszę się, że powstala

inscenizacja poświęcona Norwido-

ku radości wszystkich wital przy-

wlaśnie we Lwowie w Roku Lema.

wi ,,Do kraju tego..." w wykonaniu

chodzących przedziwny robot jakby

Na zakończenie tych refleksji pra-

aktorów Polskiego Teatru Ludowego

zrodzony z wyobraźni Lema. Z kolei

gnę jeszcze wspomnieć o tym wspa-

we Lwowie.

w październiku Konsulat Generalny

nialym  wydarzeniu  religijnym

W ramach XXI Dialogu Dwóch

we Lwowie przygotowal meloma-

i artystycznym we Lwowie w okresie

Kultur odbyly się też sesje na-

nom i milośnikom twórczości Lema

świątecznym jakim byl koncert kolęd

ukowe poświęcone Norwi-

ciekawe wydarzenie. A mianowicie

w Bazylice Archikatedralnej we Lwo-

dowi, które Pan zainicjowal

w kościele pw. św. Antoniego wy-

wie zorganizowany i transmitowany

i wspólorganizowal.

stąpil ze specjalnie przygotowanym

na calą Polskę i świat przez Telewizję

programem muzycznym znakomity

Polską, a zakończony blogoslawień-

Tak, takie sesje, mialy miejsce naj-

organista i improwizator Filip Pres-

stwem ks. abpa Mieczyslawa Mo-

pierw w Krzemieńcu, a później

POMNIK NORWIDA W CHRZĘSNEM

seisen. Program koncertu zostal za-

krzyckiego. W okresie świątecznym

w Warszawie. Odbyly się w dużej

z Italią i Paryżem,

inspirowany wizjami futurologicz-

Telewizja Polska ­ prawie wszystkie

mierze dzięki pomocy prof. Barto-

kwiatów" prof. Grażyna Halkiewicz-

nymi autora ,,Cyberiady". Bardzo

kanaly ­ przekazywaly bardzo czę-

sza Korzeniowskiego z Uniwersyte-

-Sojak z Uniwersytetu Mikolaja Ko-

Anglią, Stanami

ciekawa byla też wystawa zaprezen-

sto różnego rodzaju audycje z kolę-

tu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

pernika w Toruniu. Książka zawiera

Zjednoczonymi.

towana przez lwowskie środowisko

dami z udzialem wielu zespolów, ar-

W Warszawie, w siedzibie Stowarzy-

też reprodukcje dziel Norwida inspi-

Ukazuję w niej, że te

plastyczne. Czlonkowie Lwowskie-

tystów, przeważnie znakomite. Ale

szenia Pisarzy Polskich na Krakow-

rowane twórczością przedstawicieli

powiązania z Kresami są

go Towarzystwa Milośników Sztuk

ten koncert z miasta Semper Fidelis,

skim Przedmieściu wzięlo w tych

,,ukraińskiej szkoly romantycznej",

różnego rodzaju.

Pięknych (LTMSP) pokazali na niej

jak często nazywany jest Lwów, byl

sesjach udzial wielu wybitnych ba-

a więc: Juliusza Slowackiego, Bohda-

swoje bardzo interesujące i oryginal-

zupelnie wyjątkowy ze względu na

daczy. W jednym z wystąpień prof.

na Józefa Zaleskiego i innych. Także

To między innymi znajomości z Kre-

ne prace, wykonane w różnych tech-

miejsce, poziom artystyczny, udzial

Ludmila Siryk z Uniwersytetu Marii

cenne zdjęcia z Zakladu św. Kazimie-

sowianami, ich dzielami. I że te po-

nikach, a będące wyrazem zaintere-

wielkich gwiazd piosenki jak Mary-

Curie Sklodowskiej mówila o tluma-

rza w Paryżu, gdzie Norwid mieszkal

wiązania to nie tylko koneksje ro-

sowania twórczością i postacią Lema.

li Rodowicz czy Krzysztofa Cugow-

czeniach na język ukraiński dziel

i tworzyl przez ostatnie sześć lat ży-

dzinne Norwida z królewską rodziną

Swoje dziela zaprezentowali miedzy

skiego, wielu innych. Dla mnie także

Norwida. Warto wspomnieć, że

cia. I gdzie przez jakiś czas także zu-

Sobieskich. Myślę, że na tym, między

innymi: Jadwiga Pechaty, Mieczy-

wyjątkowy, bo z częstymi ujęciami

wiersze Norwida tlumaczyli na ję-

pelnie przypadkowo trafilem i prze-

innymi, polega jej wartość. Ale wcze-

slaw Malawski, Nadia Lewińska,

Obrazu Matki Bożej Laskawej w olta-

zyk ukraiński m.in. Roman Lubkiw-

bywalem, co stalo się bezpośrednim

śniej te pomyślenia ­ jak wspomnia-

Anna Dworska. Wystawa ta, która

rzu glównym.

skij, Dmytro Pawlyczko, wieloletni

impulsem do napisania tej książki.

lem ­ przekazalem wlaśnie po raz

stala się możliwa dzięki wsparciu

uczestnicy Dialogu Dwóch Kultur.

Publikacja ta zawdzięcza też wiele

Bardzo dziękuję za rozmowę.

pierwszy Czytelnikom ,,Nowego Ku-

Fundacji ,,Odra ­ Niemen" z Wrocla-

Dmytro Pawlyczko zamieścil te tlu-

cennym uwagom prof. Józefa Ferta

riera Galicyjskiego".

wia, ma następnie powędrować dalej

Ja również.

maczenia między innymi w swojej

z Katolickiego Uniwersytetu Lubel-

do wielu ośrodków w Polsce.

,,Antologii poezji polskiej". Najwy-

skiego, również znakomitego bada-

Nie tylko o Norwidzie rozma-

bitniejszym tlumaczem ukraińskim

cza i biografa Norwida. Jest on, mie-

wialiśmy w tym roku. Ukazal

No i jako trwale osiągniecie

dziel Norwida byl Hrichorij Koczur,

dzy innymi, autorem książki ,, Życie

Wiary brak

się też cykl naszych rozmów

Roku Lema we Lwowie pozo-

który w 1971 roku wydal w Kijowie

Cypriana Norwida" która wlaśnie

,,Lwów Stanislawa Lema", bo

stanie też chyba nasza książka

zbór Norwida ,,Poezje" w starannie

ukazala się w 2021i zostala prze-

jego biografia ściśle związana

,,Lwów Stanislawa Lema".

Czyżby caly czas ten diabli

opracowanej serii ,,Perly Literatury".

tlumaczona też na język bialoruski

jest z grodem nad Peltwią. Uro-

darmo wzięli?

Tak. Nosi ona identyczny tytul jak

Tlumacz mial z tego powodu klopoty

i ukraiński. A więc przybliży postać

dzil się wszak 12 (13) września

Licho rżąc kamieniami niebo

cykl naszych rozmów to znaczy

życiowe, bo w ZSRR Norwid byl po-

wielkiego polskiego poety mieszkań-

1921 roku wlaśnie we Lwowie

To nie moje pole

,,Lwów Stanislawa Lema" . Pragnę

etą, którego twórczość budzila wśród

com Ukrainy.

i tu się wychowywal, ksztalcil,

To nie moja bitwa

zauważyć, że swoje refleksje zawarte

komunistów skrajną niechęć, między

W mojej skromnej

zdal maturę, rozpocząl studia.

Po cóż bylo dążyć na ustach

we wstępie i komentarzach do zdjęć

innymi za jego niezlomną i piękna

książce ,,Cień Norwida",

Przypomnę, że Sejm RP oglosil

z modlitwą?

opieralem glównie na książce wspo-

postawę chrześcijańską.

­ w setną rocznice urodzin tego

Tu chochliki harcują

mnieniowej Lema ,,Wysoki Zamek".

na którą sklada

wybitnego pisarza i myślicie-

Sądzę, że postać i twórczość

Zataczając kola

Godnej polecenia, która pozostawala

się obszerny esej

la ­ rok 2021 również Rokiem

Norwida przybliżyl Polakom

I bawią się mną

dotychczas jakby w cieniu zaintere-

i poemat ,,Za ścianą",

Lema.

na Ukrainie też cykl naszych

Boże

sowań wielu badaczy jego twórczości.

a opublikowanej dzięki

rozmów w 2021 r. publikowa-

Jak mam im podolać?

Proszę tylko nie pytać jakie byly

Tymczasem po latach ­ co obecnie le-

wsparciu finansowemu

nych na lamach ,,Nowego Ku-

Tak chcialoby się modlić

w tym roku imprezy w Polsce i na

piej widać ­ jest ona dla nas szczegól-

PKN ORLEN, zwracam

riera Galicyjskiego".

A same bluźnierstwa

świecie związane z twórczością au-

nie cenna. Warto podkreślić, że ,,Wy-

I wstyd mi niewiary

tora ,,Solaris", bo nie starczy szpalt na

soki Zamek" zostal też przelożony na

Tak, chcialbym bardzo podziękować

szczególnie uwagę

A wiary mi brak

ten barwny i frapujący katalog wyda-

język ukraiński. Nasza książka, któ-

Redakcji za publikację cyklu tych

na to, że biografia

Co psoci mój los

rzeń. Może więc tylko pokrótce przy-

ra ma przecież też charakter albumu,

rozmów na temat:,,Norwid a Kresy".

i twórczość Norwida

Dokąd dąży świat?

pomnę, jak Lwów uczcil tę rocznicę,

zawiera wiele cytatów z tego dziela.

W wielu z nich wykorzystalem wy-

w sposób wieloraki

Nie ma życia w ludzi pustych

bo w rodzinnym mieście Lema dzia-

Można w niej znaleźć wiele cennych

niki swych wcześniejszych poszu-

byla jednak związana

oczodolach

lo się w tym czasie wiele ciekawych

zdjęć archiwalnych. Wielką jej war-

kiwań i przemyśleń, które zgroma-

również z Kresami,

Owinęla ich peleryną

wydarzeń. Przede wszystkim zostala

tością są Pani oryginalne i piękne

dzilem do swej najnowszej książki.

choć to zwykle

zawistna mamona

odslonięta pamiątkowa tablica na fa-

fotografie wielu miejsc bliskich Le-

Ukazala się ona pod koniec ubieglego

Czyżby caly czas ten

sadzie kamienicy w której się urodzil

mowi we Lwowie, w tym oczywiście

roku w Warszawie, w ogromnie za-

umyka uwadze wielu

diabli darmo wzięli?

przyszly pisarz przy ulicy Bohdana

kamienicy i mieszkania na dawnej

slużonej Oficynie Wydawniczo-Po-

badaczy, którzy jego

I wstyd mi niewiary...

Lepkiego 4, a dawnej Brajerowskiej.

ulicy Brajerowskiej 4, w której się

ligraficznej ,,Adam" i nosi tytul ,, Cień

biografię i twórczość

A wiary mi brak

Na tablicy widnieją napisy w języku

urodzil i mieszkal. To niezwykle, że

Norwida". Obszerny wstęp do niej na-

wiążą z Mazowszem,

ukraińskim, polskim i angielskim.

z tych naszych dialogów zrodzilo się

pisala wybitna znawczyni i badaczka

a na emigracji

Ciekawym wydarzeniem we Lwo-

wlaśnie to wydawnictwo, a ukaza-

dziel Norwida, a zarazem populary-

MARZENA KLEBAN

wie bylo też widowisko artystyczne,

lo dzięki pomocy Fundacji Wolność

zatorka twórczości autora ,,Czarnych