img
16
nr 5 (393) | 17­30.03. 2022
Rozmowy Kuriera
www.kuriergalicyjski.com
Pospolite ruszenie dobroci
Najbardziej dramatyczny
moment byl, gdy
mąż zamykal drzwi
mieszkania. W tej chwili
uświadomilam sobie, że
nie jadę do Rzeszowa do
rodziców na kilka dni,
na święta, jak to bywalo,
a za tymi drzwiami
pozostaje cale twoje życie.
Nie chodzi tu o rzeczy
materialne, ale o miejsce,
gdzie się mieszkalo,
budzilo, gdzietwoje
rzeczy. Przeżegnalam
drzwi z nadzieją szybkiego
powrotu.
DOROTA JAWORSKA,
rzeszowianka od ponad
czterdziestu lat mieszkająca
w Kijowie opowiada o swoich
przeżyciach WOJCIECHOWI
JANKOWSKIEMU.
Czy pamiętasz moment, gdy
dowiedzialaś się, że Ukraina
zostala zaatakowana?
Pamiętam ten dzień dokladnie,
bo poprzedniego wieczoru dosta-
lam wysokiej temperatury. Mąż byl
w klubie żeglarskim i postanowil tam
zanocować. W takiej sytuacji, o godz.
bardzo szybko, bo inni
samochodu i możliwości
z Kijowa, a inni tam zostali. Mam na-
dziecko schowa się pod stól i wydaje
5 zaczęlam slyszeć wybuchy. Bylo to
stali po kilkanaście
dal uczucie braku bezpieczeństwa, bo
mu się, że nikt go nie widzi ­ wtedy
dość dziwne uczucie: z jednej stro-
samodzielnego wyjazdu,
czuje się bezpieczne. Ponieważ mieli-
nikt nie wie, co będzie dalej. Dzwonię
ny wiesz, że to może być wlaśnie to,
godzin na mrozie.
a jazda pociągiem
do znajomych, piszę smsy i powiem,
a z drugiej zastanawiasz się, czy to
śmy piwnicę ­ takie 2x2 m ­ więc za-
Staliśmy w grupie
byla ponad nasze sily.
że codziennie sprawdzam swoją ,,listę
przypadkiem nie jest huk przejeż-
częliśmy tam organizować miejsce do
różnych ludzi: matki
Okazalo się, że mąż
obecności" moich znajomych ­ czy
dżającego pociągu. Po paru minutach
spania. Spędzaliśmy tam wszystkie
z dziećmi, osoby starsze,
myśli o tym samym.
w porządku.
zadzwonil mąż i powiedzial tylko
alarmy. Kilka tygodni wcześniej mąż
ludzie ze zwierzętami
Przy tym śniadaniu
dwa zdania: ,,Zaczęlo się. Za chwilę
zaniósl tam wodę, ja ­ koszyk z pod-
domowymi, ludzie na
Wszyscy, którzy opisują swoje
będę w domu".
stawowymi produktami spożywczy-
omawialiśmysprawę,
przeżycia, mówią, że są dumni
To jego powiedzenie uświadomilo mi,
mi, które można bylo szybko przygo-
wózkach inwalidzkich.
nie wiedząc, czy
z postawy Polaków, że stanęli
że jednak to jest wojna, ale z tą świa-
tować ­ gdyby byl prąd. Robiliśmy to
Gdy oddano nam
będziemy mieli do czego
oni na wysokości zadania?
domością jest o tyle trudno, że czlo-
bez wiary, że to może się przydać.
paszporty po stronie
wracać.
Tak jest to prawda. Żeby nie mówić
wiek nie jest w stanie ogarnąć i przy-
W podobnych boksach lub koryta-
ukraińskiej, to
ogólnie, powiem o przypadku, który
jąć to, że wybuchlą wojna.
rzach spędzali tak noce inni sąsiedzi.
bezwiednie zaczęliśmy
mial miejsce, jeszcze po ukraińskiej
Mieszkańcy Kijowa od razu mieli
Z czasem zaczęliśmy zauważać, że ich
Zdecydowaliśmy się zostać. Ale trafili
biec przez most na Bugu.
stronie. Gdy wysiedliśmy z auto-
świadomość, że rozpocząl się ostrzal
liczba stale się zmniejsza. Zauważy-
nam się jacyś dobrzy ludzie, nawet do
busu przed granicą, podbiegla do
rosyjski?
liśmy też, że jest coraz mniej samo-
końca nie wiem kto to jest, zadzwonili
Zdalam sobie dopiero
Najpierw byl ostrzal, a gdy wrócil
nas dziewczyna z kubkami herbaty.
chodów na parkingu i coraz mniej
do mnie i dali mi godzinę na zastano-
potem sprawę, że gonil
Byla to niesamowita herbata o sma-
mąż, to wlączyl telewizor iuslyszeli-
ludzi na ulicy.
wienie się, spakowanie i wyjazd. Na-
nas jakiś niesamowity
ku mego dzieciństwa, o smaku domu
śmy, że Ukraina zostala napadnięta.
mawiano nas do wyjazdu. Podjechali po
strach.
Jaka atmosfera panowala tam
rodziców ­ byla to herbata z sokiem
Tu byla chwila, gdy potwierdzają się
nas pod blok. Najbardziej dramatyczny
w piwnicy?
malinowym. Coś powiedziala i zo-
twoje przypuszczenia, że to, co przy-
byl moment, gdy mąż zamykal drzwi
Po polskiej stronie wszystko prze-
rientowalam się, że nie jest Ukrainką.
puszczaleś jest, niestety, faktem.
Nie dalo się tam zasnąć, wszyscy roz-
mieszkania. W tej chwili uświadomi-
Zapytalam, czy nie jest przypadkiem
szlo sprawnie i szybko, a potem byly
mawiali. Byly to dość glośne, burzli-
lam sobie, że nie jadę do Rzeszowa do
Następny dzień
Polką.
te pomarańczowe namioty, gdzie bylo
we rozmowy. Ludzie emocjonalnie
rodziców na kilka dni, na święta, jak to
rozpocząl się o 4 nad
­ Ależ tak, nazywam się Aurelia ­
cieple jedzenie i niesamowita pomoc
wymieniali między sobą informacje
bywalo, a za tymi drzwiami pozostaje
odpowiedziala. ­ Mieszkam w Bel-
ze strony wolontariuszy i straży po-
i starali się wypowiedzieć je, wy-
cale twoje życie. Nie chodzi tu o rze-
ranem niesamowitym
żarnej. Pomagano, pytano o kierunek
gii, ale jak dowiedzialam się, że wy-
chlupnąć z siebie strach i obawy. Tych
czy materialne, ale o to miejsce, gdzie
dźwiękiem. To nad
buchla wojna stwierdzilam, że moje
dalszej jazdy i samochody strażackie
rozmów bylo wiele, tak, że rodziny
się mieszkalo, budzilo, gdzietwoje
naszym blokiem
miejsce jest tu.
rozwozily mniejsze grupy ludzi. My
z dziećmi nawet prosily o wyciszenie
rzeczy. Przeżegnalam drzwi z nadzieją
przelatywala rakieta.
Ona, ta Aurelia, mająca dobrą pracę
trafiliśmy do Chelma. Tu w miejskiej
się. Niesamowite wrażenie robily też
szybkiego powrotu.
Zestrzelono ją i byl
w Belgii, mająca perspektywę wyjaz-
hali sportowej zobaczylam praw-
zabawki, które teraz znajdowaly się
Potem jazda przez kolejne punkty:
niesamowity huk. Jej
dziwy exodus wojny ­ tysiące osób,
du do Stanów Zjednoczonych, przyje-
w piwnicy. Ludzie wyjeżdżali i zda-
na prawym brzegu Dniepru, w Rów-
chala jednak tu, dając przyklad jacy
dzieci, psy, koty. Ktoś już spal, ktoś
rzalo się, że gdy z mężem budziliśmy
nem, w Lucku, gdzie bylo przygoto-
części spadly w naszej
Polacy, przyjechala pomóc na Ukra-
inny czekal na dalszą jazdę. Na ocze-
się, okazywalo się, że jesteśmy tam
wane dla nas cieple jedzenie, nocleg
dzielnicy i wywolaly
inie. A ilu Polaków pomaga w kraju.
kiwane haslo kolejna grupa wstawala
sami. Sąsiedzi, rozumiejąc powagę
i transport dalej. Nie wiemy, kto to
pożar. Byl to pierwszy
Jest to doprawdy niesamowite, takie
zabierala swoje bagaże i wychodzila.
sytuacji, zaczęli szukać dróg i moż-
wszystko zorganizowal ­ po prostu
wojenny pożar,
pospolite ruszenie z pomocą, z dobro-
liwości wyjazdu, ucieczki z Kijowa.
jechaliśmy do granicy. W tej podróży
który zobaczyliśmy
Co odczulaś po polskiej stronie
cią, ze szczerością. Wszyscy gotowi
byly chwile dramatyczne, bo po dro-
w telewizji.
granicy?
Kiedy podjęliście decyzję, że też
pomóc i pytają, w jaki sposób i nie
dze od Kijowa do granicy byly punk-
wyjeżdżacie?
odmawiają tej pomocy.
Odczulam ulgę, gdy pani ze slużby
ty kontrolne i posterunki wojskowe,
Jak wyglądaly te pierwsze dni
granicznej odezwala się do mnie po
gdzie wielokrotnie pokazywaliśmy
Takiej decyzji w ogóle
Dziękuję ci bardzo za tę
agresji rosyjskiej?
polsku. Odczulam, że koniec z pośpie-
nasze paszporty. Na zakończenie
nie bylo. Zabrzmi
rozmowę.
chem, z biegiem, z ucieczką. Ale byla to
W pierwszych dniach ogarnia cię
przez granicę szliśmy pieszo, a kie-
strach. Nawet, gdy wydaje ci się, że
ulga tylko na chwilę, bo to pierwotne
rowca powiedzial, że gdy będziemy
to dziwnie, ale
Dorota Jaworska od 1997
uczucie trwogi zamienilo się na inne
masz nad nim wladzę i nie wpadasz
w tych pomarańczowych namiotach
pewnego ranka przy
roku wspólpracuje z Dzien-
w panikę, to ten strach pojawia się
­ strach o zupelnie coś innego. Byl to
­ będziemy już w Polsce.
śniadaniu mialam
nikiem Kijowskim, w latach
strach o bliskich, o znajomych, o ludzi,
i chcesz się schować. Ale paniki nie
powiedzieć mężowi,
Przez granicę szliśmy
1997­2021 redaktor naczelny
których znam od dziesiątków lat, któ-
widzieliśmy ani wokól, ani u naszych
że trzeba sporządzić
tylko 3 godziny, co bylo
Krynicy, polskiego kwartalni-
rzy tam zostali. Poczulam się winna,
sąsiadów. Ta potrzeba schowania się
testament. Nie mieliśmy
ka z Kijowa.
że ktoś o mnie pamiętal i zabral mnie
to jest coś naturalnego, podobnie jak