26
nr 5 (393) | 1730.03. 2022
Z przedwojennej prasy
www.kuriergalicyjski.com
Gazeta Niedzielna
Z takich wielkich wspo-
Stwierdzil to w parę dni później
mnień w dziejach porozbioro-
krwią swoją, przelaną na polach
wych upowszechnilo się naj-
raclawickich. Wielka to rocz-
bardziej święcenie tego dnia,
nica i godna zaiste, by lud polski
w którym Kościuszko, po-
pamiętal o niej i święcil obcho-
wolany przez naród do obro-
dami, na jakie go stać, w każdej
ny ojczyzny, zlożyl na rynku
wiosce, w każdym zakątku zie-
krakowskim przysięgę, że ,,po-
mi polskiej!
wierzonej sobie wladzy... jedy-
Kościuszko dal Polsce Bar-
nie dla obrony calości granic oj-
tosza Glowackiego. We Lwowie
czyzny, samowladności narodu
stanąć ma ze skladek publicz-
i ugruntowania powszechnej
nych pomnik ku czci Bartosza
wolności używać będzie".
(Glowackiego) niezapomnia-
Powszechna wolność, czyli
nego po wsze czasy polskiego
wolność wszystkich obywateli!
chlopa, który w czasie powsta-
Te to slowa sprawiają, że dzień
nia przeciw Moskwie w roku
24 marca (r. 1794), w którym
1794 gromil straszliwie wroga,
się zlożenie przysięgi odbylo,
zdobywal armaty i za to uszla-
pozostanie na wieki wielkiem
chetniony zostal przez Na-
świętem narodowem, jako uzu-
czelnika Tadeusza Kościuszkę.
pelnienie Konstytucyi Trze-
Komu nie znana slynna pio-
ciego Maja. Kościuszko bowiem
senka tym Glowackim: ,,Bar-
pierwszy zażądal od ,,narodu
toszu, Bartoszu, oj nie trać nam
szlacheckiego" wyrzeczenia się
nadziei...".
starych przesądów i powolania
pod broń ludu siermiężnego. On
Państwa, które rozdar-
pierwszy uznal ,,lud chlopski
ly Rzeczypospolitą pomiędzy
za obywatelów". Piękna i pa-
siebie staraly się pomniejszyć
miętna na wieki byla to chwila,
znaczenie narodu polskiego.
gdy po wykonaniu przysięgi do
Ale cyfry są nieublagane, po-
podpisywania aktu powstania
mimo prób falsyfikacji. O tym
w Ilu nas jest?
wśród innych stanów jawili się
wlościanie ziemi krakowskiej.
Przed stu laty wykreślono
WOJSKA ROSYJSKIE WE LWOWIE Z 1914 ROKU NIE RÓŻNILY SIĘ OD TYCH Z JAPONII W 1905
Piękniejszy jeszcze i bardziej
Polskę z pomiędzy państw Eu-
Gazeta Niedzielna
Na każdym kroku niedolę-
Każdy naród ma w swych
wzruszający byl moment, gdy
ropy przemoc i chęć zaboru
stwo lub oszustwa i kradzie-
dziejach piękne wspomnienia,
przy zbieraniu skladek na to
zwyciężyla. Od chwili onej aż
byla pismem dla
że, o jakich świat jeszcze nie
które czcią otacza i z pokolenia
powstanie trzej flisacy z Czer-
dotąd pracują ciągle wrogowie
rodzin katolickich.
slyszal! Oto są, jak mówiliśmy,
w pokolenie pamięci przeka-
nichowa: Wojciech Sroka, To-
nasi, by nas zniszczyć, wyna-
Redakcja mieścila się
skutki rządów urzędniczych
zuje. Naród polski może z dumą
masz Brandys i Jan Grzywa
rodowić. Wszelkie środki i spo-
przy ul. Grodzickich 2,
,,czynowników", dbalych tylko
o sobie powiedzieć, że takich
ofiarowali 20 galarów na po-
soby uważają za godziwe.
a redaktorem naczelnym
o napychanie wlasnej kiesze-
wielkich chwil historycznych
trzeby wojenne, a nadto przy-
Nieprzyjazne nam pisma
byl ks. Adam Wesoliński.
ni i użycie świata, przez niko-
ma może najwięcej. Trud-
nieśli w baraniej czapce grosz
z lekceważeniem niekiedy pi-
go nie kontrolowanych; oto są
no byloby nawet wszystkie te
od dzielnych chlopów krakow-
szą o ,,malym" narodzie pol-
skutki braku sejmu, parlamen-
wspomnienia czcić corocz-
skich. W owej chwili dokonalo
skim, a nawet wśród samych
OPRACOWAL
tu, konstytucyi; oto skutki bra-
nie osobnemi uroczystościa-
się ostateczne odrodzenie Pol-
Polaków znajdą się tacy, któ-
KRZYSZTOF SZYMAŃSKI
ku milości i bojaźni Boga!
mi. Są jednak i takie, które się
ski; powszechna wolność, jakiej
rym się zdaje, że językiem pol-
Przeglądając numery z mar-
W naglej potrzebie wojska
zamienily w święta narodowe
nie bylo w owym czasie jeszcze
skim to mówi ot jakaś garstka
ca 1904 r. rzucil mi się w oczy
pozwolila Rosya wygnanym na
i bywają obchodzone co roku,
w żadnym narodzie Europy,
,,panów" i co najwyżej kilkuset
wymowny tytul, który jest
Sybir zbrodniarzom wstępować
a piękny ten zwyczaj, krzepią-
zaświtala w Polsce, a lud oka-
,,mazurów". Czy Polaków na-
pewną analogią do wydarzeń
do szeregów, za co daruje im rząd
cy ducha w narodzie, przenosi
zal się godnym tego zbratania
prawdę tak malo? Nie, pomi-
obecnych O wojnie.
karę. Śliczne to zaiste będzie
się coraz szerzej i szerzej także
stanów, okazal się dostatecznie
mo ucisku i urągań Polacy są
Ile wojna kosztować będzie
wojsko kryminalistów! I jakie
i na wioski polskie.
przygotowanym na obywatela.
i na zlość a utrapienie wrogom,
Rosję? Na to pytanie odpowia-
to zestawienie z Japończykami,
a na naszą pociechę, jest nas
da pewien uczony francuski,
którzy odmawiają prawa nosze-
coraz więcej. O dokladne liczby
a odpowiedź ta dla skarbu ro-
nia munduru czlowiekowi ska-
trudno, bo spisy ludności zwy-
syjskiego bardzo niewesola.
zanemu raz w życiu choćby na
kle odbywają się i wychodzą na
Okazuje się więc, iż utrzyma-
jeden dzień aresztu.
naszą niekorzyść.
nie dzienne jednego żolnierza
Wśród armii rosyjskiej sze-
Jednakże nawet z tych nie-
(liczą się w tem i inne wydatki
rzy się już wielka śmiertelność,
przychylnych nam spisów po-
wojenne) kosztować będzie 15
a to z zimna, glodu i chorób za-
kazuje się, że nie żyjemy z la-
koron dziennie! Jeśli więc Ro-
kaźnych. Na gwalt wyslano na
ski niemców ni moskali, ani też
sya powola pod broń 300 ty-
plac boju setki lekarzy. Z naszej
w porównaniu z nimi nie je-
sięcy ludzi, to wydawać na nich
Warszawy wzięto też do Man-
steśmy wcale malym narodem,
musi 4 miljony 500 tysięcy ko-
dżuryi 70 mlodych doktorów.
owszem jest nas znacznie wię-
ron dziennie! A koszta urucho-
Obyż powrócili z Bogiem!
cej, niż wielu narodów innych,
mienia i transportu wszystkich
Niedolężnego wodza Alek-
które mają swój wlasny byt
wojsk lądowych i morskich?
siejewa, który przyczynil się
polityczny, swoje rządy, swo-
Są przeogromne, bo wynosić
tak bardzo do przegranej Ro-
ich królów. Przypatrzmy się
będą okolo 5 do 6 milionów. Je-
syi na morzu, zastąpi minister
liczbom, zaczynając od naszej
den wystrzelony nabój arma-
wojny Kuropatkin. Ten podob-
monarchii.
ty okrętowej przedstawia, jak
no ma poprowadzić i wygrać
Wedlug spisu ludności z r.
wiadomo, wartość kilku, a na-
wojnę Tak przynajmniej sam
1900 mówi polskim językiem
wet kilka tysięcy koron.
glosi, twierdząc publicznie, iż
w Galicyi blisko 4 miliony
Papiery (akcye, obligacye)
miljonem Rosyan przywali Ja-
mieszkańców. Jeżeli odliczy-
rosyjskie spadly na leb na szy-
pończyków i już żadnego z nich
my spory zastęp żydów, którzy
ję, fabryki stanęly, kupiectwo
nie puści żywcem! Czy nie za
przy spisie przyznali się do pol-
zamarlo, a drożyzna wszyst-
wczesna przechwalka? Koniec
skiego języka, to pokazuje się,
kiego szalona! Sami Francuzi,
wieńczy dzielo!
że w Galicyi jest Polaków wię-
którzy mieli papiery (obligacye)
cej niż 3 i pól miliona. Na Śląz-
rosyjskie i na nich spekulowa-
Rosja nie pierwszy raz
ku austryackim liczba Polaków
li, obliczają straty swoje na 500
w swojej historii dostaje w d... od
przechodzi 220 tysięcy, w in-
miljonów koron.
mniejszych państw. Chyba do
nych zaś krajach monarchii i na
W Petersburgu, stolicy Ro-
tego przywykla, ale nie wyciąga
Węgrzech jest ich okolo 100 ty-
syi wciąż bezlad i zamieszanie.
żadnych wniosków z historii.
sięcy, czyli razem w calem pań-
Wojna dotąd bez planu prowa-
stwie austryackiem mieszka 4
dzona; wysylka żolnierzy zla
Ducha narodu bez swe-
miliony Polaków.
i okrutna o glodzie i zimnie
go państwa można podnieść,
Pod Prusakiem liczba 3 i pól
zabijającem; wojsko calkiem
zwracając się do bohaterskich
miliona jest raczej za mala niż
niezaopatrzone; strawa dla
kart historii. Takim przykla-
za wielka, a to z tego powodu,
dem jest kolejny artykul: Wiel-
żolnierzy okazuje się zepsuta
że Prusacy zapisują wielu Po-
POMNIK BARTOSZA GLOWACKIEGO WE LWOWIE, 1906 R. RZEŹ.
ka rocznica.
i szkodliwa; panują już choroby.
laków jako Niemców, zwlaszcza
JULIAN MARKOWSKI
