29

nr 5 (393) | 17­30.03. 2022

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

okolo roku 1340. Do 1414 roku

napisem w języku lacińskim:

byl to parafialny kościól śre-

,,Christe redemptor omnium

dniowiecznego Lwowa, kiedy

conservatuos famulos". Dru-

parafię przeniesiono do ka-

gi napis na plaszczu: ,,Omnes

tedry. W 1765 roku abp W. H.

sanctiet sancte Dei intercedite

Sierakowski nadal świątyni

pro nobis Anno Domini 1596,

zaszczytny status kolegiaty, je-

3 die Junii". Wedlug opisu tego

dynej we Lwowie.

dzwonu przez dra Badeckiego

Niska, jednopiętrowa czwo-

byl to wspanialy okaz ludwi-

króla Zygmunta I i arcybiskupa

roboczna dzwonnica, nakry-

sarstwa lwowskiego. Uczony

lwowskiego Bernarda Wilcz-

ta plaskim dachem, znajduje

pisal: ,,Pozbawiony wszelkich

ka. W roku 1797 zostal przelany

się nad glównym wejściem do

ozdób i wizerunków, ale pięk-

kosztem arcybiskupa ormiań-

kościola. XVIII-wieczne in-

ny w formie i starannie odla-

skiego Jakuba Tumanowicza

wentarze wymieniają cztery

ny, największy dzwon kościola

za czasów cesarza austriac-

wielkie dzwony zawieszone

PP. Benedyktynek (...) Z róż-

kiego Franciszka II, a arcybi-

na dzwonnicy i malą sygna-

nych pod względem wielkości,

skupa lwowskiego obrządku

turkę w wieżyczce na dachu.

a pięknie stylizowanych liter

lacińskiego Kajetana Kickiego.

Zabytkowe dzwony dotrwaly

zlożoną inskrypcję rozpoczy-

Ciekawe jest to, że napisy na

do czasów I wojny światowej

na podwójna linia andegaweń-

dzwonie, nazwiska fundatora

i przed rekwizycją austriac-

ska". Obok opisu byl widoczny

i ludwisarza wykazują zbież-

ką zostaly opisane przez dra

jakiś znak (ludwisarza?) a za

ność z historią przelania dzwo-

Karola Badeckiego. W 1914

nim litery ,,STANI...", które K.

nu ,,Bernard" rzymskokatolic-

roku w kościele znajdowalo

Badecki  rozszyfrowal  jako

kiej katedry lwowskiej. Otóż

się osiem dzwonów, dwa z nich

,,Stanislaw Ziólkowski". Jest to

przelanie obydwu dzwonów

rozbitych lub pękniętych. Spod

wedlug niego ,,imienny pod-

sfinansowal ormiański arcybi-

rekwizycji wojennej byl wylą-

pis wspólczesnego ludwisarza

skup Jakub Tumanowicz, a za-

czony tylko jeden zabytkowy

lwowskiego, który byl synem

mówienie w tymże 1797 roku

dzwon imieniem ,,Stanislaw",

Feliksa, zamożnego i wielce

zlożono ludwisarni Andreasa

odlany w 1641 roku. Byl to

poważnego obywatela i komi-

Lebrechta.

największy dzwon o wyso-

sarza lwowskiego (...) Lwow-

Obok kościola MB Śnież-

kości prawie 1,5 metra. Napis

skie księgi archiwalne z końca

nej na przedmieściu krakow-

fundacyjny na plaszczu, ,,roz-

XVI wieku donoszą informa-

skim znajdują się zabudowania

mieszczony na czworobocz-

cję o dwu Stanislawach. Jeden

klasztoru i kościola PP. Bene-

nym kartuszu w obramieniu

Wśród  zarekwirowanych

z nich to St. Ziólkowski, który

Maly dzwonek o wadze 8,5

dyktynek lacińskich. W 1595

galązkowym" glosil: ,,A.D. 1641

trudnil się odlewem dzwonów.

dzwonów największy ważyl 75

kg z ornamentalnym fryzem

roku polożono fundamenty mu-

kosztem pobożnych ludzi ten

Zapiski archiwalne nazywają

kg i pochodzil z XVII wieku, byl

pochodzil z I polowy XIX wieku.

rowanego kościola pw. Wszyst-

dzwon sprawiony. Roku Pań-

go wyraźnie ,,Kampanifusor"

,,niski a szeroki, pozbawiony

Sygnaturka pochodzila z 1857

kich Świętych, zaś zakończono

skiego 1728 po rozpadnieniu

(1591). Jego dzielem musi być

byl wszelkich ornamentów lub

roku, ważyla 12,5 kg i miala na-

budowę dopiero w roku 1627.

przelany do kościola Maryi

benedyktyński dzwon. Dzwon

inskrypcji". Następny o wadze

pis: ,,Ten dzwon przelany na pa-

Stylowym ksztaltem

Panny we Lwowie. Imię mu

ten stanowi wartość zabytko-

55,5 kg z lacińskim napisem ,,Te

miątkę od Zyg. Mozera r. 1857

wyróżniala się

Stanislaw dane. AD MDGBVM

wą, gdyż sprawiony zostal dla

Deum Laudamus te Dominium"

we Lwowie". Plaszcz dzwonu

honorem". Obok napisu na

klasztornego kościola PP. Be-

mial wysokość 0,7 metra. Bog-

zdobilo popiersie Matki Boskiej

budowla renesansowej

plaszczu dzwonu byly jeszcze

nedyktynek zaraz po wznie-

dan Janusz pisal o nim: ,,Ksztalt

i ornament roślinny.

dwukondygnacyjnej

trzy plaskorzeźby, mianowi-

sieniu świątyni, która w roku

liter tego napisu, o charakterze

Wszystkie dzwony zosta-

wieży-dzwonnicy,

cie z Matką Boską i św. Janem

1595 powstala.

przypominającym  gotyckie,

ly zarekwirowane 18 grudnia

przybudowanej do

Ewangelistą,  Matka  Boska

Wspomniany dzwon przeżyl

pozwala domyślać się poważ-

1916 roku.

poludniowego muru

z Dzieciątkiem w promieni-

wszystkie pożary i rekonstruk-

niejszego wieku tego dzwonu,

W kościele MB Śnieżnej

kościola i ukoronowanej

stej glorii i św. Jan Chrzciciel.

cje, którym kościól ten z bie-

pozbawionego zresztą innych

znajdowaly się jeszcze dwa

Na obwodzie czapki znajdowal

giem wieków ulegal". Wlaśnie

znaków lub napisów".

dzwony pęknięte, mianowicie

wspanialą ażurową

się bogaty fryz o wysokości 10

fakt, że dzwon ,,Benedykt" nie

Dzwon o wadze 40 kg mial

,,Jan" pochodzący wedlug in-

kamienną attyką.

cm ,,zlożony z ornamentów fi-

byl ani razu przelany podczas

podobny napis, jak i poprzed-

skrypcji na nim z 1528 roku,

Zabytkowej dzwonnicy od-

guralnych, kwiatowych i line-

swojej czterystuletniej historii,

ni, a w ozdobieniu heraldycz-

przelany w 1694 roku i dzwon

powiadaly trzy historyczne

pozwolil B. Januszowi nazwać

arnych. Rozety i maszkarony

ne lilie. Dr Badecki uważal, że

z roku 1797 z ludwisarni An-

zabytkowe dzwony, zawieszo-

na konsolkach wolutowych.

go ,,najstarszym z zachowa-

obydwa dzwony zostaly odla-

dreasa Lebrechta z napisem:

ne na niej jeszcze w końcu XVI

Podobne uskrzydlone glówki

nych dzwonów kościelnych we

ne w końcu XVI lub w I polowie

,,Fecit mie Johannes Andreas

wieku. Pierwszy z nich mial

Lwowie". Wedlug tak poważne-

aniolów". Dr K. Badecki uwa-

XVII wieku i odznaczaly się

Lebrecht 1797". Treść drugiego

imię ,,Benedykt", o wysoko-

go wieku i zalet artystycznych

żal, że reliefy wykonano w tra-

,,ksztaltnym korpusem, na któ-

napisu pozwalala domyślić się,

ści 1,22 metra, średnicy 72 cm.

dzwon ten zostal wylączony

dycjach ludowych i nazwal je

rego szczycie byla zgrabna sze-

że dzwon ten pochodzil z 1523

Byl opatrzony następującym

nawet ,,karykaturalnymi".

z rekwizycji wojennej.

ścioręczna korona".

roku, byl odlany za czasów

Wtorki

Studio Lwów w Radiu Wnet

z Kurierem

i środy

Radio Kurier Galicyjski nadaje w środy

Galicyjskim

o godzinie 9:10 (10:10 czasu ukraińskiego)

w Radiu Wnet.

Nasza wspólpraca z Radiem Wnet trwa

Zapraszamy Państwa w środy do oglądania programów

już 5 lat. W audycjach przybliżamy wyda-

telewizyjnych i sluchania audycji radiowych

rzenia i ciekawe sylwetki ze Lwowa i z calej

przygotowanych przez naszych dziennikarzy.

Ukrainy. Radio Wnet nadaje we Wroclawiu,

Krakowie, w Warszawie i w Bialymstoku.

Studio Lwów w TVP Polonia

Studio Lwów ­ to program TVP Polonia, w którym będziemy

się spotykać z Państwem w każdy wtorek o godzinie 19:10 czasu

polskiego (20:10 czasu ukraińskiego).

To piętnastominutowy program przygotowywany przez polskich

dziennikarzy mieszkających we Lwowie. To spojrzenie na sytuację

i wydarzenia na Ukrainie oczami żyjących tam Polaków. W pro-

gramie znajdą się relacje z tego co dzieje się na Ukrainie, czym żyją

mieszkańcy Lwowa. Poruszane będą ważne dla Polaków tematy ­

sytuacja polskiej mniejszości, edukacja w polskich szkolach, kultura,

pamięć o bohaterach i dbanie o ważne miejsca polskiej historii.

Zapraszamy do oglądania programu STUDIO LWÓW w TVP

Polonia i TVP Polonia Stream w każdy wtorek o godz. 19:10 cza-

su polskiego (20:10 czasu ukraińskiego). Powtórka programu we

czwartek o godz. 12:15 czasu polskiego (13:15 czasu ukraińskiego).

Natomiast w środę zapraszamy do oglądania nas również

w TVP Rzeszów o godz. 8:20 czasu polskiego (09:20 czasu ukraiń-

skiego), o godz. 14:30 czasu polskiego, (15:30 czasu ukraińskiego),

w sobotę o godz. 18:10 czasu polskiego (19:10 czasu ukraińskiego).