21

nr 8 (396) | 29.04. ­ 16.05.2022

Zapiski wojenne

www.kuriergalicyjski.com

rozladujemy później w admini-

Docieram do ruin zamku.

rozmawiają, niemal jak z bli-

stracji wojskowej Kijowa. Jeden

Obok nich znajduje się dom kul-

skimi, opowiadając o swoich

tury i zarząd wsi. W rzeczy-

z Polaków to nasz kolega. Od

przeżyciach.

wistości jest to stary kościól,

2005 roku podróżuje do Czar-

Potem spotykamy nasze-

nie do poznania przebudowany

nobyla jako fotograf i wydaje

go wspólnego znajomego, który

przez komunistów. Tylko drob-

się, że wie o nim więcej niż ja

jest tu od jakiegoś czasu i uczy

ny szczegól ozdobnego fryzu

i mój przyjaciel (byl podobnie

nas rozpoznawać te strzaly: je-

z tylu sugeruje, że jest to zabytek

jak ja przewodnikiem).

śli to seria monotonnych wy-

stary i niegdyś piękny. Idę do

Udzieliwszy pomocy przy

buchów ­ to ,,dziala" (nigdy nie

środka, do biura zarządu. Poka-

rozladunku, udajemy się pod

moglem zrozumieć tego pokojo-

zuję akredytację Sil Zbrojnych

adresy Kijowa, gdzie wróg nisz-

wego określenia w odniesieniu

Ukrainy, przedstawiam się, pro-

czyl miasto. Pierwsze miejsce to

do akcji wojskowej) nasza ar-

szę o zgodę na fotografię. Ludzie

wieżowiec mieszkalny przy alei

tyleria. Kiedy są to pojedyncze

tutaj nie mają nic przeciwko, ale

Lobanowskiego. Jeszcze w lutym

wybuchy ­ to wróg. Slysząc tę

mówią, żebym poczekal na pre-

uderzyla go rakieta, wyrywa-

calą kanonadę, decydujemy się

zesa, który nie wiadomo kie-

jąc kilka mieszkań z boku domu.

nie schodzić do piwnicy (nikt

dy będzie. Postanawiam jednak

Czytalem już, że moskale ude-

już tego nie robi), tylko spędzić

zrobić zdjęcia zamku i kościola.

rzyli tutaj, ponieważ mieli nie-

noc na naszych korytarzach.

Jedna z kobiet wychodzi i mówi,

aktualne informacje, że byla tam

Slońce zaszlo i muszę szybko

że filmowanie jest zabronione

baza wojskowa. Moim towarzy-

jechać do domu.

i że moją akredytację ma gdzieś".

szom udaje się wspiąć do znisz-

Wszystko w mieszkaniu po-

Dolącza do niej miejscowy dzia-

czonych mieszkań. Wpuszcza

zostalo tak, jak podczas mojej

dek i krzyczy, żebym się wyno-

ich jeden z lokatorów, który na

pospiesznej wizyty z polskim

sil. Wchodzę w klótnię z nimi,

szczęście o tej porze wlaśnie

przyjacielem i naszym ochro-

chociaż rozumiem, że mają rację:

wchodzi do domu. Winda dzia-

niarzem: nieumyte naczynia,

stan wojenny, nie znają mnie,

la! Malo tego, wydaje się, że dom

porozrzucane ubrania. Od razu

robię ,,podejrzane" zdjęcia. Sy-

nie zostanie zburzony, jak gdzieś

podlewam kwiaty, które tym

tuację ratuje żona, która przy-

razem wyglądają lepiej. Od cza-

naprawdę bardzo dobrze. W tym

zieleniny i rzodkiewki, któ-

slyszalem. Cudem nikt nie zgi-

bywa w trakcie mojej wymiany

su do czasu wlącza się alarm po-

dniu postanawiam pojechać do

re sprzedawano na ulicy), opo-

nąl w wybuchu. Są tylko ran-

,,uprzejmości" z miejscowymi.

ni. Na zdjęciu zrobionym przez

wietrzny, więc robię sobie coś

ciotki, która mieszka z mężem

wiada, jak przeżyla ten straszny

W tej cichej wiosce też dopada

Polaków widzę straszne znisz-

w rodzaju gniazda: na podlogę

w kijowskiej Trojeszczynie, czyli

miesiąc. Wziąlem malą butelkę

nas wojna.

dwie karimaty, poduszki i lekki

na lewym brzegu. Teraz otwarte

calvadosu z mojego domowego

czenie i przepaść ­ nie ma ścian

koc. Obok plecak ze wszystkim,

są tylko dwa mosty, a z powodu

baru. Będzie dla niej najlepszy.

zewnętrznych.

28 marca 2022 roku.

co potrzebne: bielizna, szczo-

Idziemy do zrujnowanego

punktów kontrolnych są na nich

Wypijamy razem kilka kielisz-

Kijów: znów w domu

centrum handlowego Retrovil-

teczką do zębów i grzebień,

ogromne korki. Postanawiam nie

ków. Jest coś do jedzenia: kur-

Nie mogę usiedzieć w Ka-

le. Od fasady prawie nie widzę

duża butelka wody, dokumenty,

jeździć samochodem, oszczędza-

czak, ziemniaki, a nawet ciasto

mieńcu. Po prostu fizycznie nie

pieniądze, baterie, naladowane

jąc paliwo. Zamiast tego wsia-

mojej cioci. Gdzież jeszcze je-

zniszczeń, ale z tylu wszystko

mogę. Caly czas śledzę wiado-

jest zrujnowane. Wygląda to tak,

powerbanki, przewody do la-

dam do miejskiej kolei, która

dzenie byloby takie pyszne!

mości i wydaje mi się, że Kijów

dowania (już je nie zapomnę!),

jakby mialo tu miejsce ogniste

kilka dni temu zostala ponow-

W drodze powrotnej do po-

już jest mniej więcej spokoj-

tornado. Ludzie mówią, że wro-

latarka, skladany nóż. Używam

nie uruchomiona z prawego na

ciągu lapię się na myśli, że Tro-

ny. Ale jednocześnie pamiętam

ga rakieta (mówią, że byla to

przedlużacza do podlączenia

lewy brzeg. Niezwykle wygodna.

jeszczyna ­ to stare sowieckie

trafienie rakiet wroga w sto-

rakieta ,,kinżal" (,,sztylet") tra-

lampy stolowej, żebym mógl

Pociąg kursuje raz na godzinę,

wieżowce, których nigdy nie

lecznym Winogradarze, w duże

fila tutaj, ponieważ jakiś idiota

czytać. Wszystko to buduję za

zgodnie z rozkladem, kosztuje 15

lubilem ­ wydaje mi się bardzo

nowe centrum handlowe Re-

zamieścil w mediach spolecz-

sofą, w salonie przy drzwiach

hrywien. Już wsiadając do wago-

mila. Starsze pary chodzą po

troville i w mojej rodzinnej

nościowych zdjęcia naszych

wejściowych. Zamykam drzwi

nu, w którym nie ma wielu ludzi,

ulicach, dziewczyny wypro-

dzielnicy na zachodzie miasta.

do pokoju dziecinnego i sypial-

żolnierzy i ich sprzętu, które

żaluję, że nie wziąlem roweru, bo

wadzają psy, na placach zabaw

Muszę to wszystko udoku-

staly w garażach tego centrum.

ni, opuszczam żaluzje w tych

od przystanku do domu cioci ka-

są nawet male dzieci. Sztuczne

mentować i zobaczyć, chociaż

Towarzyszący nam na terenie

pokojach mając nadzieję, być

walek drogi.

jeziora wyposażone są w nowe

przede mną bylo już wielu mo-

żolnierz opowiada, że następ-

może na próżno, że ochronią

Po drodze wstępuję do super-

i doskonale ścieżki dla pieszych

ich kolegów.

nego dnia po wybuchu kilka

mnie trochę przed stluczonym

marketu ,,Silpo". Po raz pierw-

i rowerzystów. Na domach są

Wyjeżdżam więc z miesz-

min moździerzowych ponownie

szklem, jeśli w pobliżu wy-

szy od lutego w Kijowie. Tak, są

piękne i zabawne murale. Za-

kania w Kamieńcu. Wciąż nie-

uderzylo w okaleczone miejsce,

buchnie. Niewygodnie i twar-

puste pólki, ale są też wszystkie

wsze bezmyślnie przejeżdżalem

spokojnie, ale nie tak jak kie-

zabijając dwóch dziennikarzy...

do. Dopiero tutaj pamiętam, że

najpotrzebniejsze towary (nie

tu samochodem, nie zauważając

dyś. Tradycyjnie już cala nasza

na rozkladanej sofie mam dwie

ma chyba tylko świeżych ryb).

tego. Ale teraz wszystko jest mi

Jedna z nich ­ to moja znajoma.

rodzina na chwilę siada ,,przed

Śmierć jest coraz bliżej.

duże plaskie poduszki, więc

Nawet duże butelki z jogur-

tak bliskie. Nie chcę sobie wy-

drogą". Nawet kotka i piesek.

Wchodzimy  do  środka.

kladę je na podlodze i moje pro-

tem, który moja ciocia tak bar-

obrażać tej dzielnicy w gruzach...

Zabieram ze sobą torbę pelną

wizoryczne lóżko jest goto-

Wszystko jest zalane wodą

dzo lubi. Nie wyjechala z Kijo-

29­31 marca 2022 roku.

jedzenia ­ nie wiadomo, jak jest

(prawdopodobnie dzialal tu sys-

we. Zastanawiam się nad tym

wa. W pierwszych dniach tylko

Kijów: ruiny

z tym w Kijowie, chociaż moi

wszystkim i jestem bardzo zly:

przeprowadzila się do prywat-

tem przeciwpożarowy) i przy-

przyjaciele, którzy tam zostali,

Jedzie do mnie Polak P.,

dlaczego do cholery mam ukry-

kryte potluczonym szklem. Wi-

nego domu córki, ale wróci-

mówią, że jest tam wszystko.

który zabral mnie ze Lwo-

dzę  zniszczoną  księgarnię

wać się we wlasnym domu,

la do swego mieszkania kilka

Mój tata i jego żona jadą ze mną.

wa do Kamieńca. Towarzy-

z ludźmi w środku. To są jej pra-

myśląc, gdzie i jak może lecieć

dni później. Przez pierwsze dni

Naprawdę chcą być w końcu

szą mu dwie inne osoby z Pol-

cownicy. Pokazują mi zniszczo-

rakieta i które ściany i okna są

ukrywala się w lazience i bardzo

w domu. Żona z mamą i naszą

ski z pomocą humanitarną. P.

ne książki, w tym duże, upo-

bardziej wrażliwe?! Cholerne

się bala (a miala już zawal serca

kotką pozostają.

spędzi noc u mnie, a tamtych

minkowe wydanie ,,Kobzara"

faszystowskie bestie.

kilka lat temu), ale teraz powoli

Wracamy moim samocho-

dwoje ­ u mego przyjacie-

Szewczenki. Nie wiedzą, co bę-

Pomimo ciąglych nocnych

się do tego przyzwyczaja. Cie-

dem i po drodze odbieramy mo-

la N. Wiozą calą ciężarów-

dzie dalej. Mijam rozbite sklepy

alarmów powietrznych, szyb-

szy się mną, z moich skromnych

kę chemii gospodarczej, którą

z materacami, sprzętem AGD,

jego przyjaciela N. ze wsi na

ko zasypiam. W domu jest

darów (przywiozlem też trochę

innymi artykulami. Niektórzy

poludnie od Kijowa, z którym

wlaściciele już je stamtąd wyj-

przeszliśmy razem caly ostat-

mują, a gdzieniegdzie wszystko

ni Majdan. Jest okropnie za-

nadal leży na podlodze. Żolnierz

rośnięty. Mówi, że zapomnial

mówi, że szabrownicy byli tu

brzytwy w domu. Wyjechal

już w pierwszych minutach po

w pierwszych godzinach po

wybuchu.

ataku orków na Ukrainę, zabie-

Dobrze się dostalo francu-

rając żonę i córkę do wsi, w któ-

skiemu supermarketowi bu-

rej mieszka jego teściowa. Nie

dowlanemu Leroy Merlin, ale

mógl też dlużej siedzieć bez-

cieszymy się, bo nadal dzialają

czynnie ­ w obronie terytorial-

w Rosji i kategorycznie odma-

nej, tak jak mnie, kazano czekać

wiają opuszczenia rosyjskiego

­ zglosil się więc na ochotnika

rynku. Nie ma jednak powodu

na wyjazd do Kijowa.

do radości. Nasi ludzie mogli tu

Od strony poludniowej, skąd

zginąć albo zostać ranni. Ale to,

wjeżdżamy do naszego mia-

co widzę, przypomina mi prawo

sta, jest cicho. Z drugiej stro-

karmy.

ny, w naszej dzielnicy, gdzie N.

Polacy chcą jeszcze jechać

mieszka niedaleko ode mnie,

gdzie indziej, ale ja na dziś mam

nieustannie slychać wybu-

dość ruin w Kijowie. Wraca-

chy, a czasem strzaly. Pod swo-

my do domu i wkrótce zapadam

im domem rodzice spotykają

w niespokojny sen.

się z sąsiadami. Dlugo i cieplo