5

nr 22 (410) |29.11­12.12.2022

Kurier kulturalny

www.kuriergalicyjski.com

Wśród nagrodzonych jest to je-

Reasumując, czas jest trudny,

oczywiście, nie będziemy opo-

dojście do tego schronu. Tak, Lwów,

gdy jest alarm, wstrzymane są wszela-

dyna placówka poza granicami

jest wojna na Ukrainie. Może

wiadać o planach teatralnych

na szczęście, jest miastem bezpiecz-

kie imprezy. Jeżeli nawet spektakl jest

Polski?

w mniejszych formach, ale te-

w wojennej rzeczywistości.

nym i stal się schronieniem dla wielu

w toku ­ zostaje przerwany, widzowie

atrowi udaje się jednak reali-

Tak, jedyna placówka i jedyna na-

twórców, którzy przyjechali do Lwowa

zaś muszą zejść do schronu. Myśmy nie

Tak, zbliża się jubileusz 75-lecia na-

zować plany?

groda zespolowa, bo wlaściwie te

i tutaj mieszkają, dla wielu dzienni-

zdążyli wejść do teatru i musieliśmy

szego teatru. Jaki będzie, jaki będzie

nagrody są przyznawane indywidu-

Powiedzialbym z radością i nadzieją,

karzy. Teatry są czynne. Oczywiście

póltorej godziny czekać przed teatrem.

mial charakter, czy bardzo rozbudo-

alnym aktorom czy publicystom, czy

że będzie lepiej. Cieszę się bardzo, że ze

dyscyplina w kraju, w którym toczy się

Wiele osób czekalo, bo jak się okazalo,

wany, czy będziemy musieli się zmie-

spikerom, czy dziennikarzom i tego

strony naszych, powiedzialbym, go-

wojna, musi być. Przykladem tego byla

byl pelen komplet widowni.

ścić w bardziej skromnych ramkach

roku znaleźliśmy się obok bardzo

spodarzy (myślę o dyrekcji Domu Na-

moja wczoraj wizyta w Ukraińskim

Kiedy alarm zostal odwolany, mogli-

­ zobaczymy. Życie toczy się dalej.

popularnej dziennikarki radiowej

uczyciela we Lwowie), spotykamy się

Dramatycznym Teatrze im. Marii Zań-

śmy wejść na widownię i usiąść. Roz-

Życie, powiedzialbym, trudne, nie-

i telewizyjnej Marii Szablowskiej,

z bardzo przychylną wspólpracą, i nie

kowieckiej. Wybraliśmy się z Jadwigą

począl się spektakl, na szczęście, nie

latwe i pelne niespodzianek. Miejmy

która prowadzi programy muzyczne,

zważając na bardzo trudne warunki

Pechaty na zaproszenie dyrektora tego

przerwany już żadnym alarmem. Więc

nadzieję, że wszystko będzie zmierzać

oraz dwójki aktorów. Jeden z nich to

w tej chwili, caly czas możemy korzy-

teatru na jedną z najnowszych premier,

takie są dziś realia i, niestety, życie

ku lepszemu. W tej chwili, niestety,

czyli Lwowskie tango, poświęconą

bardzo sędziwy aktor polski Stani-

stać z tego pomieszczenia, korzysta-

sprawia nam niespodzianki, ale lu-

nic pewnego nie można powiedzieć.

slaw Brejdygant, którego poznalem

my z prądu, oczywiście stosując się do

przyjaźni, milości i również wspólpra-

dzie zachowują się bardzo zdyscypli-

Ja przygotowuję się do tej rocznicy,

w Warszawie. Wspominal o swo-

wszystkich wymogów bezpieczeństwa.

cy Bogdana Wesolowskiego i Renaty

nowanie, wyrozumiale, nikt nie mial

chcialbym jak najbardziej zalączyć

im pobycie we Lwowie w jednym

Bogdańskiej. Bardzo pięknie zreali-

pretensji, wszyscy po prostu czekali,

ludzi do tej naszej propozycji arty-

I  jest  przede  wszystkim

z teatrów, gdzieś tutaj występowal,

zowany, bardzo pomyslowy spektakl,

ponieważ chcieli wejść do teatru.

stycznej i oczywiście wznowić pozy-

schron...

ale nie mogliśmy ustalić, w którym

muzyczny. Ale niestety. Spektakl mial

cje, które graliśmy i które mamy w na-

Przyszly rok jest rokiem szcze-

miejscu, bo to bylo bardzo dawno

Jest schron, wlaściwie uporządkowany

się rozpocząć o godzinie 13, a tymcza-

szym repertuarze. Przyszlość pokaże.

gólnym dla teatru. Będzie

i pan Stanislaw nie pamiętal, w któ-

też częściowo przez nas, przez aktorów

sem o godzinie 12:20 zabrzmialy syre-

to rok jubileuszowy. Teraz,

A ja dziękuję za rozmowę.

rym gral teatrze.

mojego teatru zostalo także udrożnione

ny i zostal ogloszony alarm. Wiadomo,

Obchody 80. rocznicy śmierci Brunona Schulza w Drohobyczu

W dniach 19­20 listopada

ze zrozumieniem drugiego czlowieka, upa-

się do prawdy i jak ma się do tej prawdy

w Drohobyczu zostal

miętniająca twórczość polskiego pisarza,

najstraszniejszej, najtragiczniejszej. Czy

zrealizowany doroczny

twórcy, artysty stanie tu w Drohobyczu

sztuka potrafi mówić prawdę, tę ostatecz-

projekt literacko-artystyczny

naprzeciw Uniwersytetu, gdzie uczyl dzie-

ną? Czy potrafi dawać świadectwo? Czy

,,Druga Jesień". Wydarzenie

ci w dawnym gimnazjum.

potrafil dawać świadectwo Schulz? O tym

jest poświęcone postaci

Mimo wojennych ograniczeń, do Dro-

rozmawiamy, spotykamy się w dialogach

Brunona Schulza, polskiego

hobycza przyjechalo wielu milośników

literackich. Mamy też projekty artystycz-

pisarza i malarza żydowskiego

twórczości Brunona Schulza z Ukrainy

ne. Jest otwarcie wystawy kijowskiego

pochodzenia, jednego

i z Polski.

plakacisty Olega Hryszczenki, który wciąż

z najoryginalniejszych

­ Przyjechalam ze Lwowa ­ powiedzia-

maluje freski Schulza, a więc Schulz trwa.

twórców polskiej kultury

la Jaroslawa Kit, pracownik Biblioteki lite-

Projekt teatralny spektaklu, dokumentu

XX wieku. Rok 2022 zostal

ratury w językach obcych w tym mieście.

o tym co się dzieje z uchodźcami, jak po-

ustanowiony przez Senat RP

­ Zamilowanie do Schulza, jego twórczości

znają się ludzie w nowych przestrzeniach

rokiem Brunona Schulza.

mam od dawna. Studiowalam polonistykę

tu, w Ukrainie i poza jej granicami. To są

W tym roku przypada 130.

na Uniwersytecie Lwowskim im. Iwana

dwa dni, ale bardzo intensywne, bardzo

rocznica urodzin artysty.

Franki. Po raz pierwszy przyjechalam do

bogate w różne wydarzenia ­ naukowe,

Drohobycza w zeszlym roku, w listopa-

schulzologiczne. Literackie ­ zaznaczyla

dzie. To bylo spontaniczne, rano nawet

Wira Meniok.

TEKST I ZDJĘCIA

jeszcze nie wiedzialam czy jechać, ale czu-

bytomian. Sprawa jest oczywista. Twórca

Schulz, wiadomo, byl drohobyczaninem,

,,Drugą jesień" tradycyjnie rozpoczęto

KONSTANTY CZAWAGA

lam taką potrzebę. Po prostu zabralam ze

żydowski tworzyl w Drohobyczu wtedy,

tu się urodzil, tu zginąl, W tym roku

od spotkania ekumenicznego w miejscu

­ Jest to projekt organizowany od 2001

sobą książki Schulza i przyjechalam, nie

przypadly dwie okrągle rocznice, stąd

tragicznej śmierci Brunona Schulza. Zano-

kiedy Drohobycz byl miastem polskim.

roku corocznie, dedykowany rocznicy

mając żadnych oczekiwań. Chcialam tyl-

w Senacie zainicjowalam myśl, aby rok

W Bytomiu jest mnóstwo repatriantów

szono też wspólne modlitwy za wybitnych

śmierci Brunowa Schulza ­ powiedziala

ko spacerować, czytać, myśleć... A w tym

2022 byl Rokiem Brunona Schulza. Kiedy

z Kresów, stąd, ze wschodu, więc czujemy

Polaków, Ukraińców i Żydów, powiąza-

dziennikarzowi Kuriera dr Wira Meniok,

roku przyjechalam bardziej świadomie,

się tutaj po prostu jak w domu, a i Ukraińcy

o tym myśleliśmy i projektowaliśmy wiele

nych z Drohobyczem, również za żolnierzy

kierowniczka Polonistycznego Centrum

wydarzeń, nikt nie przypuszczal, że Rosja

wiem, że będą ciekawe spotkania. Bo też

ukraińskich.

w Bytomiu też mogą się czuć jak w domu.

Naukowo-Informacyjnego Narodowego

zeszlego roku przyjeżdżal Jacek Podsia-

Jestem koordynatorem pomocy uchodź-

napadnie na Ukrainę i że te dzialania będą

W parku uniwersyteckim uroczyście

Uniwersytetu Pedagogicznego w Dro-

dlo, którego uwielbiam i wiem, że będzie

utrudnione. Jednym z glównych akcentów

otwarto ,,Laweczkę Marzeń Blękitnookie-

com z Ukrainy. W Bytomiu jest ponad 3

hobyczu. ­ Skąd ta nazwa? ­ Ponieważ na-

w tym roku też. To naprawdę szczegól-

miala być ta laweczka przyjaźni. Lawecz-

go" ­ instalację artystyczną nawiązującą

tys. uchodźców z Ukrainy. Pomagamy jak

pisal opowiadanie pod takim tytulem. Dla-

ne przeżycie ­ być w tym mieście razem

możemy. Są w tym uchodźcy z Drohoby-

ka kojarzy się z rozmową, ze spotkaniem,

do obrazu ,,Spotkanie" i opowiadania ,,Re-

tego fragment z ,,Drugiej jesieni" zawsze

z Schulzem i ludźmi, którzy go też uwiel-

cza i z Zachodniej Ukrainy. To nasz wyraz

a ponieważ jedyny zachowany prawdopo-

publika marzeń" Brunona Schulza. Lawkę

jest czytany przed wspólną modlitwą.

biają, cenią i którym daje niesamowite

solidarności, bo Ukraina walczy również

dobnie obraz olejny Brunona Schulza to

podarowal Drohobyczowi Bytom ­ part-

Po drugie, mamy teraz jesień. Jesteśmy

przeżycia. Tak jak zresztą mnie.

wlaśnie ,,Spotkanie", stąd na podstawie

nerskie miasto z Polski.

za Polskę i za Europę. Jesteśmy za to

w przestrzeni jesieni, prawie już zimy, póź-

Obchody zorganizowaly wspólnie

tego obrazu powstal w Bytomiu mural,

­ Bytom jest miastem, gdzie duch Bru-

wdzięczni.

nej więc jesieni. I najważniejszy powód,

Polonistyczne Centrum Naukowo-Infor-

nona Schulza jest wciąż żywy ­ powiedzial

Inicjatorem projektu dwóch laweczek

dla Drohobycza zaś przygotowaliśmy la-

dlaczego ,,Druga jesień" ­ bo drugie życie.

macyjne przy Uniwersytecie Narodowym

byla senator RP Halina Bieda.

weczkę. Napisaliśmy projekt do Kancelarii

w naszej rozmowie Stanislaw Korman

Drugie życie dla Schulza, drugie życie dla

w Drohobyczu, Stowarzyszenie Festiwal

Prezesa Rady Ministrów Polacy i Polonia

­ Idea wzięla się po pierwsze z nasze-

z Urzędu Miejskiego w Bytomiu. ­ W Byto-

zaginionej kultury żydowskiej, drugie

Brunona Schulza oraz Uniwersytet Peda-

go partnerstwa, ponieważ Drohobycz jest

poza granicami. Dostaliśmy dofinansowa-

miu jest laweczka Brunona Schulza, mural,

życie dla Drohobycza tego, które Schulz

gogiczny w Krakowie. Wszystkie wyda-

nie. Mam nadzieję że ta dobra pamiątka

skwer spotkania, a to jest druga część i la-

miastem partnerskim Bytomia ­ powie-

nazwal osobliwą prowincją i miastem

rzenia upamiętniające artystę objąl patro-

weczka w Drohobyczu ufundowana przez

dziala w wywiadzie dla Kuriera. ­ Bruno

kojarząca się ze spotkaniem, z przyjaźnią,

jedynym na świecie. I krainą wybraną.

natem Konsulat Generalny RP we Lwowie.

Wlaśnie jego drugie życie, życie po śmierci

­ O ile środowisko, które zajmuje się

i tego, o czym pisarz nam przypomina. I za-

Brunonem Schulzem, jest w Polsce bardzo

razem jest to nasze przypominanie o tym,

duże, to tutaj, u źródel, Wiera Meniok jest

kim jesteśmy, gdzie jesteśmy i jaka jest an-

odpowiedzialna za poszczególne zdarze-

tropologia naszego miejsca.

nia związane z obchodami rocznicowy-

Bardzo się cieszę, że mimo tego, iż

mi ­ zaznaczyla obecna Natalia Rudczyk,

mamy czasy bardzo trudne, że prąd jest

wicekonsul Konsulatu Generalnego RP

wylączany, przyjechali uczestnicy z Pol-

we Lwowie. ­ Jest to osoba wybitna nie

ski. To prof. Pawel Pruchniak z Krakow-

tylko zaslużona dla istnienia tu studiów

skiego Uniwersytetu Pedagogicznego,

polonistycznych, ale przede wszystkim

który już od dwóch lat jest wspólorgani-

w dziele zachowania pamięci o Brunonie

zatorem ,,Drugiej Jesieni". To jest Grzegorz

Schulzu, rozwijania wiedzy o nim. W tym

Józefczuk, doktor honoris causa naszego

zaś roku w sposób szczególny świętujemy

Uniwersytetu, staly wspólorganizator

i pamiętamy. Jest to 130. rocznica urodzin

z Polski. To prof. Józef Olejniczak z Kato-

i niestety 80. rocznica zabójstwa Brunona

wic, prof. Maciej Tramer, Jacek Podsiadlo,

Schulza. To jest też Rok Brunona Schulza

poeta pierwszej klasy. Ale też mamy takie

wyznaczony przez Senat RP.

postaci z Ukrainy jak Jurko Prochaśko,

Mer miasta Drohobycza Taras Kuczma

Ostap Slywiński, Andrij Pawlyszyn. To

osobne slowa wdzięczności skierowal do

po prostu czolowe postacie wspólcze-

przedstawicieli wladz partnerskiego mia-

snej kultury intelektualnej Ukrainy. Mamy

sta Bytomia, które pomaga Drohobyczowi

wiele spotkań literackich, spotkań nauko-

od początku tej wojny, jak również poma-

wych. Mamy czytania listopadowe, które

galo przed wojną, prowadząc wiele projek-

są naszą rozmową o tym, jak sztuka ma

tów kulturalnych.