16

nr 22 (410) |29.11­12.12.2022

Kurier kulturalny

www.kuriergalicyjski.com

Wernisaże wojennego Lwowa  (cz. 2)

,,Tydzień Rzeźby Lwowskiej"

Od 19 do 27 listopada we

wystawa  prac  86-letniego

czasem z dodatkiem olejów

Lwowie na trzech lokacjach

Wasyla Polowego, malarza, któ-

schnących dla zwiększenia

trwal ,,Pierwszy Tydzień

ry tworzyl w tym mieście w cza-

plynności farby. Enkausty-

Rzeźby Lwowskiej". Można

sach sowieckich, a teraz miesz-

kę stosowano w starożytnej

bylo zobaczyć ponad 200 rzeźb

ka w USA. Ekspozycję można

Grecji oraz w Rzymie, używa-

z XX­XXI wieku autorstwa

obejrzeć w Muzeum Moderni-

li jej również twórcy portre-

60 twórców. Organizatorami

zmu obok Palacu Potockiego.

tów fajumskich w Egipcie. Jest

tygodnia są: Lwowska

Jest to powrót dobrego imie-

to technika trudna i powol-

Narodowa Akademia Sztuki

nia nonkorfomisty, przedsta-

na, a malowidla są odporne na

i Centrum Sztuki Pawla

wiciela sztuki nieoficjalnej,

wilgoć. Już w średniowieczu

Hudimowa ,,Galeria Ja" przy

podziemnej,  alternatywnej,

technika enkaustyczna zo-

wsparciu Rady Miejskiej

która sprzeciwiala się socreali-

stala calkowicie zapomniana.

Lwowa.

zmowi, oficjalnej sztuce ZSRR.

Wasyl Polowy wciąż dokony-

Takie grupy artystyczne ist-

wal prób ponownego wyko-

nialy w latach 1953­1986 (od

rzystania starych recept. Mógl

TEKST I ZDJĘCIA

śmierci Stalina do pierestrojki).

godzinami opowiadać o swoich

KONSTANTY CZAWAGA

Glównie w Moskwie i Lenin-

eksperymentach.

Glówna ekspozycja pod ty-

gradzie, gdzie pracownie ta-

W 1976 roku Wasyl Polo-

tulem ,,Chaos" zostala zainsta-

kich artystów slużyly również

wy, po przyjęciu chrztu, za-

lowana w budynku Lwowskiej

jako miejsca upowszechnienia

cząl uczęszczać do nielegalnego

Narodowej Akademii Sztuk

i wymiany poglądów. W pra-

wówczas Zielonoświątkowe-

Pięknych przy ulicy Snop-

cowniach oraz w mieszkaniach

go Kościola Baptystów, a ,,za

kowskiej 47. Jest to gmach

prywatnych organizowano też

szerzenie propagandy ewan-

dawnej Państwowej Szkoly

wystawy sztuki nieoficjalnej.

gelizacyjnej" zostal wydalony

Przemyslowej  wybudowany

Do takiego środowiska należal

ze Związku Artystów ZSRR.

wedlug projektu znanego pol-

też Wasyl Polowy.

W efekcie rodzina Polowych

skiego architekta Wladyslawa

Wasyl Polowy urodzil się

pozostala bez pracy na kom-

Sadlowskiego.

w mieście Krywyj Rih, skąd

binacie artystycznym. Przez

OLEH DAWYDENKO (OD LEWEJ) I PAWEL HUDIMOW

­ Chaos jest tym, co dzieje się

w 1941 roku jego rodzina zostala

następne 10 lat Wasyl malowal

w umyslach większości Ukra-

ewakuowana na Ural. Po ukoń-

architekturą i zbiorami muze-

Rybnica, wspólnie z żoną wy-

cerkwie w okolicach Lwowa,

ińców, dlatego stal się tematem

czeniu Wyższej Szkoly Arty-

alnymi. Poznal kilku ostatnich

konal mozaikę o tematyce mor-

malowal ikony na zamówienie

rzeźby w tym tygodniu ­ wy-

styczno-Przemyslowej im. W.

przedstawicieli paryskiej szko-

skiej w basenie obozu ,,Mlo-

i chętnie podejmowal się nie-

jaśnil dziennikarzowi Kuriera

Muchinej w Leningradzie prze-

ly artystycznej i nowobizantyj-

dzież" w Symferopolu, a także

wykwalifikowanej pracy do-

Galicyjskiego Pawel Gudimow,

niósl się do Moskwy ­ ówcze-

skiej szkoly malarstwa. Zaprzy-

kilka mozaik na przystankach

rywczej, np. wyrywania pni.

kurator wystawy. ­ Miesza-

snej przystani dla artystów nie-

jaźnil się z nimi. Interesowala go

w obwodzie lwowskim. Więk-

Każda wizyta na nabożeń-

my tutaj w przestrzeni teraź-

formalnych. Podziemne życie

też polska epoka modernistycz-

szość tych dziel sztuki już nie

stwa zielonoświątkowców gro-

niejszość i przeszlość, żywych

artystyczne Moskwy w latach

na. Wasyl Polowy poszukiwal

istnieje lub zostala zdewasto-

zila aresztowaniem. Rodzina

i umarlych, klasyków i po-

siedemdziesiątych bylo boga-

nowych inspiracji. Przez jakiś

wana. Jedynie niedawno dzię-

glodowala, a w grudniu 1989

czątkujących rzeźbiarzy. Ten

te: wystawy domowe, ciekawe

czas mieszkalem w jego pracow-

ki znalezionemu szkicowi ba-

roku wyemigrowala do Stanów

projekt to spontaniczny po-

informacje, nowe znajomości.

ni. Byl mistrzem i czlowiekiem

daczki sztuki Haliny Chorunżej

Zjednoczonych. Nie wolno im

mysl, improwizacja, która po-

Walka inteligencji przyniosla

dobrym, szczerym, otwartym.

ze Lwowa udalo się ustalić au-

bylo wywieźć obrazów, nawet

wstala podczas okrąglego stolu

owoce ­ wladze zostaly zmu-

Niestety, środowisko lwowskie

torstwo mozaiki na przystanku

wlasnych. Wasyl Polowy część

na temat sztuki w przestrze-

szone do poluzowania więzów.

tak go nie postrzegalo. Przy-

autobusowym we wsi Dubyna

ich rozdal, część sprzedal do

ni wspólczesnej. Krytyk sztu-

Niektóre prace Wasyla Polowe-

wiózl wiele swoich prac, jednak

kolo Skolego. Okazalo się, że ulo-

muzeów, resztę kupili prywatni

ki prof. Orest Holubeć wpadl

go byly potajemnie wywiezio-

byl pozbawiony możliwości ich

żyl ją Wasyl Polowy. Do tej pory

kolekcjonerzy.

na pomysl, by zorganizować

ne za granicę i wystawiane we

eksponowania. Ze swej strony

autor mozaiki byl nieznany.

W maju 1990 roku Wasyl

,,Tydzień Rzeźby Lwowskiej".

Wloszech, Austrii, Szwajcarii,

odmówil udzialu we lwowskich

We Lwowie Wasyl Polowy

Polowy wraz z rodziną przybyl

Trzy tygodnie przygotowań.

Niemczech, Francji oraz innych

wystawach na zadane tematy ­

kontynuowal  poszukiwania

do Stanów Zjednoczonych, a we

Zamontowaliśmy tę wysta-

krajach.

,,Wieś", ,,Propaganda antyreli-

tajników enkaustyki, a później

wrześniu 1994 roku ostatecz-

wę podczas ostrzalów rakieto-

W poszukiwaniu nowych

gijna" itp. W ciągu pierwszych

zacząl z powodzeniem stoso-

nie osiadl w Greenville w Karo-

wych, licznych alarmów. Mam

inspiracji Wasyl Polowy zwie-

czterech lat życia we Lwowie

wać tę technikę w swojej twór-

linie Poludniowej. Na począt-

nadzieję, że Lwowski Tydzień

dzal Ukrainę, a w 1972 roku

udalo mu się wykonać kilka

czości. Enkaustyka jest to sta-

ku musial malować dachy,

Rzeźby będzie żyl dlugo, tak

wraz z żoną, też malarką, i cór-

monumentalnych prac: malo-

rożytna technika malarska,

potem pracowal jako woźny

dlugo jak my wszyscy i przyszle

ką przeniósl się do Lwowa. Byl

widlo ścienne ,,Przyjaźń naro-

polegająca na stosowaniu farb

w szpitalu, ale w końcu wszyst-

pokolenia będą zainteresowane

zachwycony tym miastem, jego

dów" w moldawskim mieście

w spoiwie z wosku pszczelego,

ko się poprawilo. Wasyl Polo-

sztuką trójwymiarową.

wy mial pięć wystaw indywi-

Kontynuacja programu pod

dualnych w Atlancie, wystawę

nazwą ,,Nowa rzeźba lwowska"

w Greenville Art Museum oraz

odbywa się w Centrum Sztu-

kilka wystaw w Hendersonvil-

ki Pawla Hudimowa ,,Galeria Ja"

le i Asheville (Pólnocna Karoli-

przy obecnej ulicy Rustawelego

na). Jego obrazy są sprzedawane

8­8 a (d. Jablonowskich). Kie-

w calych Stanach Zjednoczo-

dyś, wspomniany już, architekt

nych i w Europie.

lwowski Wladyslaw Sadlowski

Po wyjeździe Wasyla Po-

zaprojektowal tę kamienicę dla

lowego za granicę część jego

bankiera M. Stoffa. Naprzeciw-

prac trafila do zbiorów Lwow-

ko, na placu Petruszewicza moż-

skiej Narodowej Galerii Sztu-

na zobaczyć oryginalną rzeźbę

ki. Znajduje się tam też pra-

,,Dmuchanie" Oleksy Furdijaki.

ca z 1965 roku, za którą Wasyl

Pawel Hudimow zapewnil,

Polowy mógl zostać uwięziony

że w przyszlym roku ,,Tydzień

i rozstrzelany. Autor przedsta-

Rzeźby Lwowskiej" obejmie

wil w nim system sowiecki jako

okolo 10 lokalizacji.

piekielną wizję z lewiatana-

mi, Ukraina zaś, która próbu-

Pierwsza lwowska wystawa

je się zbuntować, jest ukazana

86-letniego malarza

w sposób idealistyczny. Można

Wasyla Polowego

zobaczyć to dzielo na wernisa-

Na tle usuwania na Ukra-

żu w Muzeum Modernizmu we

inie pomników i dziel sztuki

Lwowie.

gloryfikujących epokę totali-

Wystawa prac Wasyla Polo-

taryzmu duże zainteresowanie

wego będzie czynna do końca

wzbudzila pierwsza we Lwowie

bieżącego roku.