10

nr 2 (414) |31.01.­13.02.2023

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Przegląd prasy

przyszlych filologów oraz wzmocnie-

rosyjskich w Warszawie, Kaliszu, Ploc-

ku, Lublinie, Radomiu i innych miastach

nia integracji dzialań edukacyjnych,

Polski dolączyli do konspiracyjnej pracy

spolecznych i kulturalnych.

polskich insurgentów. Za takie zacho-

Kolejnym krokiem w rozwoju part-

polskiej

wanie rosyjski pluton egzekucyjny roz-

nerstwa bylo podpisanie umowy

o uzyskanie wyższego wyksztalcenia

strzelal 28 czerwca 1862 roku Ukraińca

z elementami dualnej formy ksztalcenia.

por. Petra Slywytskiego. W odpowie-

Forma ta pozwala maksymalnie zbliżyć

dzi na to jego przyjaciel, inny Ukrainiec

na Ukrainie

teorię i praktykę w procesie edukacyj-

związany z dzialalnością konspiracyjną,

kapitan Andrij Potebnia w Ogrodzie Sa-

nym, w wyniku czego student zdobywa

doświadczenia praktyczne, które pomo-

skim, zastrzelil wojewodę warszawskie-

go gen. Aleksandra Ludersa.

gą mu lepiej zrealizować się w przyszlej

Jeszcze wcześniej Makar Droho-

karierze zawodowej. Zgodnie z umową

studentka IV roku Iryna Sztefuś odbę-

rymetski, urodzony w 1842 roku na

Ukrainie, byl dowódcą 32-osobowego

dzie praktyki w Stowarzyszeniu Kultury

W Żytomierzu upamiętniono

oddzialu partyzanckiego, a powstańcy

w pamięci imperium, które nigdy nie

Polskiej im. Ewy Felińskiej na Wolyniu

OPRACOWAL

160. rocznicę Powstania

nazywali go ,,księciem". Po serii walk

wybacza wolności i suwerenności.

wedlug indywidualnego programu.

KRZYSZTOF SZYMAŃSKI

Styczniowego

i zdradzie jednego z uczestników, 12 lu-

Ale bez względu na to, jak trudna

Prezes SKP Walenty Wakoluk za-

W Kijowie oddano hold

i męcząca będzie walka wolnych na-

Przy polskich tablicach oraz na

tego 1863 znalazl się w otoczeniu prawie

uważyl: ,,Sformalizowaliśmy stosun-

powstańcom styczniowym

grobach uczestników zrywu narodo-

pól tysiąca żolnierzy rosyjskich, zostal

rodów z moskiewską hordą, wierzymy

ki, które praktycznie ksztaltowaly się

ranny w bitwie pod Piszkowem i zaklu-

w nasze zwycięstwo. Wierzymy też, że

przez dlugi czas. Pracownicy uniwer-

21 stycznia w dniu poprzedzającym

wowyzwoleńczego przeciwko rosyj-

choć z dużym i bolesnym opóźnieniem,

160. rocznicę wybuchu antyrosyjskie-

skiemu zaborcy czlonkowie Żytomier-

ty ponad trzydziestoma bagnetami. Ten

sytetu Switlana Suchariewa, Olga Ja-

przepowiednia Pilsudskiego spelni

Ukrainiec jest pochowany w zbiorowej

go Powstania Styczniowego, na terenie

skiego Obwodowego Związku Polaków

ruczyk, Wiktor Jaruczyk to ulubieni

się ­ i z pomocą Polski, USA i innych

mogile w lesie piszkowskim. Na Ziemi

fortecy kijowskiej odbyla się uroczy-

na Ukrainie zapalili znicze.

nauczyciele naszych dzieci uczęszcza-

krajów antyputinowskiej koalicji

Sieradzkiej zginęlo także kilku żolnie-

Wyjątkową kartą w historii jest Po-

stość upamiętnienia insurgentów.

jących do szkoly języka polskiego przy

Ukraina wywalczy wolność i zapewni

W tegorocznej akcji oprócz ambasa-

Stowarzyszeniu. Natalia Denysiuk, re-

wstanie Styczniowe. Żytomierszczyzna

rzy ukraińskich, którzy po wpadnięciu

szczęście i dobrobyt dla swoich umę-

chlubi się swoimi bohaterami. Ucznio-

do polskiej niewoli przeszli na stronę

dora RP na Ukrainie Bartosza Cichoc-

daktor gazety Monitor Wolyński wy-

powstańców.

kiego i ambasadora Litwy Waldemarasa

wie Polskiej Szkoly Sobotnio-Niedziel-

czonych i skrwawionych obywateli.

dawanej przez SKP, również wyklada na

Zorganizowany przez ,,czerwonych"

Sarapinsa udzial wziąl także minister

Wydawaloby się, że państwo i naród

WUN. Myślę, że ta intuicyjnie wybrana

nej im. I. J. Paderewskiego oraz czlon-

(radykalne skrzydlo powstańców ­ red.)

kultury Ukrainy Oleksandr Tkaczenko.

znalazly się na skraju zaglady. Ale zda-

droga będzie użyteczna zarówno dla

kowie Żytomierskiego Obwodowego

w Warszawie Komitet Centralny prowa-

­ Każdy naród ma swoje kamienie

naszego Stowarzyszenia, jak i dla Wo-

Związku Polaków na Ukrainie zapalili

rzyl się cud. Ktoś powiedzial, że wojny

milowe, z których może być dumny...

znicze przy tablicy Jaroslawa Dąbrow-

albo zabijają, albo tworzą narody. Mimo

dzil agitację wśród ludności niepolskiej

lyńskiego Uniwersytetu Narodowego".

Powstanie Styczniowe jest wlaśnie ta-

ogromnych wyrzeczeń i zniszczeń

na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej

Podobne umowy o wspólpracy pod-

skiego oraz na grobie powstańców,

Ukraina wylonila się jako państwo

jeszcze przed wybuchem powstania.

w tym ojca Ignacego Jana Paderewskie-

kim kamieniem milowym dla Ukraiń-

pisano także z Towarzystwem Kultu-

i naród polityczny, udowadniając swoje

Kilka dni po wybuchu powstania, 5 lu-

ców, Polaków, Litwinów i Bialorusinów.

go, Jana Paderewskiego oraz Ksawerego

ry Polskiej im. Tadeusza Kościuszki,

prawo nie tylko do istnienia na peryfe-

Czcimy pamięć tych, którzy zginęli

Rucińskiego.

biurami tlumaczeń i szeregiem innych

tego, Tymczasowy Rząd Narodowy wy-

podczas tych wydarzeń, aby zrozumieć

Alina Laskowska, dyrektor polskiej

instytucji.

riach Europy, lecz także w nowej archi-

stosowal wezwanie do Braci Rusinów,

dzisiejszy kontekst. Ponieważ, niestety,

szkoly, przybliżyla uczniom sylwetkę

podkreślając, że poparcie dla powstania

tekturze światowego bezpieczeństwa.

ANATOL OLICH

dwuglowy rosyjski imperialistyczny

Jaroslawa Dąbrowskiego, urodzone-

zapewni im prawo do samostanowienia.

Wizyty Jaroslawa Kaczyńskiego,

MONITOR WOLYŃSKI

potwór rozpocząl wojnę z cywilizowa-

Dlatego część Ukraińców z terenów

Andrzeja Dudy, Mateusza Morawiec-

go w Żytomierzu. Podczas odwiedzin

W Warszawie wręczono

Chelmszczyzny i Podlasia żywo odpo-

Cmentarza Polskiego Maria Piwowarska

nym światem nie dzisiaj, ale 100, 160,

kiego i innych wiodących polskich

nagrodę ,,Konsul Roku 2021"

opowiedziala o bohaterach powstania.

200 i 400 lat temu ­ powiedzial wice-

polityków na Ukrainie ukazaly naj-

wiedziala na to wezwanie. W szcze-

Warto zaznaczyć, że wybuch Po-

minister spraw zagranicznych Ukrainy

wyższy poziom zaufania w stosunkach

gólności Iwan Neczaj, lekarz z Dubenki

Minister Spraw Zagranicznych

Jewhen Perebijnis.

między naszymi krajami. Oczywiście

w obwodzie chelmskim, zorganizowal

Zbigniew Rau, w obecności sekretarza

wstania Styczniowego (1863­1864),

Minister kultury i polityki informa-

jako realiści nie powinniśmy popadać

oddzial partyzancki. W nocy 23 stycz-

Stanu w MSZ Piotra Wawrzyka, od-

ostatniego w XIX wieku i jednocześnie

w stan euforii i zapominać, że zarówno

największego polskiego zrywu narodo-

cyjnej Oleksandr Tkaczenko zaznaczyl, że

nia 1863 r. jego dywizja niespodziewa-

powiedzialnego za slużbę konsularną,

w Polsce, jak i na Ukrainie istnieją sily

z okazji 160. rocznicy wybuchu Powsta-

wręczyl nagrodę ,,Konsul Roku 2021".

wego byl wyjątkowy i niepodobny do

nie zaatakowala Hrubieszów i oczy-

nastawione na wieczną wrogość, na

Wyróżnienie otrzymal konsul general-

żadnego z polskich powstań czasów roz-

nia Styczniowego planowanych jest kilka

ścila miasto z wojsk carskich. Oddzial

wyciąganie szkieletów naszej trudnej

wydarzeń upamiętniających, które przy-

Neczaja, otoczony liczniejszymi woj-

biorów. Przede wszystkim po raz pierw-

ny RP w Grodnie Andrzej Raczkowski.

przeszlości, by utrudnić przyszle wspól-

Podczas uroczystości wręczono także

bliżą historię i znaczenie tego wydarze-

szy walkę prowadzila armia nieregular-

skami carskimi, zostal pokonany, a sam

podziękowania konsulom RP na Ukra-

ciężko ranny lekarz zostal schwyta-

nia. Zlożenie kwiatów pod pamiątkowym

na, partyzancka, która stoczyla ok. 1200

ne dzialania. Wiemy o istnieniu projektu

krzyżem w twierdzy kijowskiej ­ w miej-

bitew i potyczek. Poza tym powstanie

,,Stop ukrainizacji Polski" ­ i rozumiemy,

ny i rozstrzelany. Umarl z okrzykiem:

inie. O tym poinformowal rzecznik pra-

mialo największy zasięg, obejmujący

że na Ukrainie będą też wściekli fanaty-

,,Niech żyje wolność!".

scu rozstrzelania wielu przywódców po-

sowy MSZ Lukasz Jasina.

ziemie polskie pod zaborem rosyjskim,

Oprócz niego kilkudziesięciu Ukra-

Kierowany przez Andrzeja Raczkow-

wstania ­ otwiera te wydarzenia.

cy, którym nie podoba się obecne zbliże-

tj. Królestwo Polskie i ziemie okupowa-

Litewski ambasador podkreślil, że

nie obu krajów i narodów.

ińców bylo czlonkami różnych oddzia-

skiego Konsulat Generalny RP w Grodnie,

haslo powstańców ,,Za naszą i waszą

W moich marzeniach o przyszlo-

pomimo znacznych ograniczeń kadro-

ne, czyli Litwę, Bialoruś i część Ukrainy.

lów powstańczych na terenie Podlasia

wolność!" ­ jest nadal aktualne. Wedlug

Spotkalo się też z poparciem międzyna-

i Chelmszczyzny. Malo znanym faktem

ści widzę ścislą unię państw Ukrainy

wych i istotnego oblożenia zadaniami,

niego Litwini kontynuują wielowieko-

z dziejów Powstania Styczniowego jest

i Polski w formule i konfederacji w sfe-

sprawnie realizuje wszystkie zadania, co

rodowej opinii publicznej.

to, że najdlużej walczącym z carem od-

pozytywnie wplywa na wizerunek nie

Tę wiedzę wynieśli niemal wszyscy

wą tradycję wspierania bojowników

rze politycznej, gospodarczej, wojskowej,

tylko urzędu konsularnego, ale i Polski.

ze szkoly, ale malo kto wie, że Żytomierz

o wolność. Zapewnil, że Litwa będzie

naukowej i innych: utworzenie zgro-

dzialem powstańczym byl oddzial bisku-

Konsul generalny Andrzej Raczkowski

byl stolicą powstania na Ukrainie,

z Ukrainą aż do zwycięstwa.

madzenia międzyparlamentarnego dla

pa Brzózki z Lubelszczyzny, w sklad któ-

przyczynil się do uwolnienia z bialoru-

a czynny udzial w zrywie brali Polacy

Pamięć o powstańcach stycznio-

opracowania wspólnych praw, utworze-

rego wchodzilo wielu Ukraińców. Zostal

z Żytomierszczyzny.

pokonany dopiero w kwietniu 1865 r.

wych jest pielęgnowana w muzeum

nie wspólnych korporacji przemyslo-

skiego aresztu liderek Związku Polaków

Warto zaznaczyć, że Żytomierski

Ukraińcy slużyli jako ochotnicy

,,Forteca Kijowska" z wielką pieczolo-

na Bialorusi: Ireny Biernackiej i Marii

wych, malego i średniego biznesu, zin-

Obwodowy Związek Polaków na Ukra-

w zorganizowanym na Wolyniu oddziale

Tiszkowskiej. Nagrodzony dyplomata

witością. Corocznie dzień wybuchu Po-

tegrowanych organizacji publicznych.

Różyckiego. Dywizja pod dowództwem

niezmiennie i z ogromną determinacją ­

Jasne jest, że będzie to trudna droga do

wstania Styczniowego, pod murem, pod

inie stale opiekuje się polskimi groba-

Wolodymyra Szaszkiewicza walczyla

w trudnych warunkach zewnętrznych

uzgodnienia wspólnych interesów i am-

którym zostali rozstrzelani przywódcy

mi na Żytomierszczyźnie, zwlaszcza

w szeregach powstańców Różyckiego.

­ podejmuje dzialania na rzecz zabezpie-

powstania, skladane są kwiaty przez

zabiega o postawienie pomników po-

bicji, ale trzeba ją przejść.

W tym samym czasie podejmowano pró-

delegacje ukraińskie, polskie i litew-

W takich warunkach można na

wstańców styczniowych oraz żolnie-

czenia praw i interesów mniejszości pol-

nowo zinterpretować formulę Józe-

skie. W Kosym Kaponirze znajduje się

rzy 1920 roku.

by zorganizowania w Galicji dużej ukra-

skiej w okręgu konsularnym, ze szcze-

w kilku salach ekspozycja dotycząca

fa Pilsudskiego: ,,Bez wolnej Ukrainy

ińskiej dywizji powstańczej. Z jego po-

gólnym naciskiem na prawo do nauki

WIKTORIA LASKOWSKA-SZCZUR

Postania Styczniowego oraz obecności

i wolnej Polski nie ma wolnej Europy".

języka polskiego.

mocą planowano wzniecić antycarskie

SLOWO POLSKIE

powstańców w twierdzy. Można tam

W trakcie uroczystości minister

powstanie ludowe na Ukrainie. Faktem

Bez wolnej Ukrainy i wolnej

oglądać eksponaty z czasów powstania,

Jurij Szczerbak ­ pisarz i polityk

Zbigniew Rau wręczyl również kon-

jest że wielu Ukraińców bralo czynny

Polski nie będzie wolnej

broń, druki, części umundurowania.

ukraiński, doktor habilitowany nauk

udzial przeciwko okupacji rosyjskiej

sulom RP w Lucku Slawomirowi Misia-

Europy

Jedna z cel zostala urządzona tak, jak ją

medycznych, profesor. Przewodniczą-

w walce wyzwoleńczej narodu polskie-

kowi, we Lwowie Elizie Dzwonkiewicz

pamiętal jeden z przetrzymywanych

oraz w Kijowie Jackowi Goclowskiemu

W tych dniach znów pojawia się

cy Niezależny Media Forum. W 1989

go i przyplacilo to życiem lub katorgą

tam powstańców co utrwalil na ry-

podziękowania za ich zaangażowanie,

nieśmiertelne haslo Józefa Pilsudskie-

wspólzakladal Partię Zielonych. Am-

syberyjską.

trud i pracę w niecodziennych warun-

sunku. Poslużyl on potem do aranżacji

go: ,,Nie ma wolnej Polski bez wolnej

basador Nadzwyczajny i Pelnomocny

SLOWO POLSKIE

wnętrza tak jak wyglądalo ono przed

Ukrainy". Uzupelniają je slowa innego

Ukrainy w USA, Kanadzie, Meksyku

kach roku 2022.

Umowa o wspólpracy między

póltora wiekiem. ,,Odzyskiwana" jest

wielkiego Polaka, Zbigniewa Brzeziń-

i Izraelu (1992­2003).

Nagroda im. dr. Andrzeja Kremera

uniwersytetem a polskim

także pamięć o wszystkich, których

,,Konsul Roku" przyznawana jest co-

skiego: ,,Bez Ukrainy Rosja przestaje

JURIJ SZCZERBAK

stowarzyszeniem

tam trzymano. Na ścianach Kosego Ka-

być imperium, ale w przypadku podpo-

rocznie przez ministra Spraw Zagra-

DZIENNIK KIJOWSKI

poniru umieszczone zostaly tabliczki

rządkowania Ukrainy Rosja automa-

18 stycznia Wolyński Uniwersy-

nicznych wyróżniającemu się urzęd-

Ukraińcy w Powstaniu

z nazwiskami wszystkich, których

tycznie staje się imperium". Imperium,

tet Narodowy im. Lesi Ukrainki i Sto-

nikowi konsularnemu. Ustanowiona

Styczniowym

dalo się ustalić, powstańców przetrzy-

które nie zatrzyma się na Ukrainie,

zostala w 2010 r., dla uczczenia pamięci

warzyszenie Kultury Polskiej im. Ewy

Gruzji czy Moldawii, lecz niezwlocz-

zaslużonego dla polskiej slużby kon-

Felińskiej na Wolyniu zawarly umowę

mywanych w twierdzy.

Jeszcze przed ogloszeniem wybuchu

o wspólpracy. Przedmiotem porozumie-

Prócz tego organizowane są sesje

Powstania Styczniowego 22 stycznia

nie, po ich zniewoleniu, otworzy drogę

sularnej podsekretarza Stanu w MSZ

i konferencje międzynarodowe poświę-

1863 roku ponad stu Ukraińców zrze-

do Wilna i Warszawy. Wolne, suwe-

Andrzeja Kremera, tragicznie zmarlego

nia pomiędzy uczelnią a stowarzysze-

w katastrofie pod Smoleńskiem.

cone tematyce Powstania Styczniowego.

renne państwa, które kiedyś wchodzi-

szonych w Komitecie Oficerów Ro-

niem jest organizacja wspólpracy stron

w celu poprawy jakości ksztalcenia

ly w sklad carskiej Rosji, pozostają

syjskich, dzialających w garnizonach

SLOWO POLSKIE

MONITOR WOLYŃSKI