16

nr 2 (414) |31.01.­13.02.2023

Kurier kulturalny

www.kuriergalicyjski.com

Co kryją stare cmentarze Ziemi Tarnopolskiej

Sakralna sztuka ludowa Galicji i tajemniczy nagrobek

ŚW. TEKLA Z LWAMI ­ PRZYKLAD LUDOWEGO PRYMITYWIZMU

Wędrówki po niewielkich

Galicyjskiego". Ostatnia moja

Celem wycieczki nie byl

wyprawa po terenach wschod-

miasteczkach i wioskach

opuszczony kościól, ale

nich obw. tarnopolskiego rów-

w glębi Galicji są dla

nież przyniosla szereg intere-

bardzo interesująca

autora tego tekstu o wiele

sujących odkryć.

przydrożna figura ,,św.

ciekawsze niż oklepane

O wsi Sorockie kolo Trem-

Tekli ze lwami". Jak

trasy turystyczne.

bowli już dokladnie opowia-

się okazalo ta figura,

Lwów lub na przyklad,

dalem. Slynie z niewielkiego

stojąca na obrzeżu

neogotyckiego kościólka MB

Kamieniec Podolski ­ są

NAGROBEK NA ZAGADKOWYM PODWÓJNYM POCHOWKU

wioski, warta jest tego,

Nieustającej Pomocy ­ najbar-

wspaniale i zadziwiają

dziej fotogenicznej i pięknej

aby pokonać prawie sto

na każdym kroku,

świątyni ze wszystkich opusz-

kilometrów, czasami po

a ilość zabytków na metr

czonych na tych terenach. Wy-

nienajlepszych drogach.

kwadratowy przyprawia

budowano go w latach 1902­

o zawrót glowy. Cale

W czasie swoich podróży

1907 wedlug projektu Michala

to bogactwo wizualnie

oglądalem wiele przydrożnych

Kowalczuka z funduszy hra-

figur i krzyży, ale nic podob-

biego Michala Wiktora Bawo-

i emocjonalnie ciąży.

nego do ,,św. Tekli ze lwami"

rowskiego i jego żony Marii Se-

nie spotkalem. Faktycznie, jest

weryny z Dunin-Borkowskich.

TEKST I ZDJĘCIA

DMYTRO POLUCHOWYCZ

N

a myśl przychodzi mi le-

genda o powstaniu sztuki

ikebany. Krótko: cesarz

chiński uslyszal, że pewien

mnich buddyjski wyhodowal

ogród z kwiatami niespoty-

kanej piękności. Zapragnąl go

zobaczyć. Mnich zostal wcze-

śniej uprzedzony o wizycie ce-

sarza. Gdy wladca przybyl, zo-

baczyl, że wszystkie kwiaty,

EPITAFIUM W DWÓCH JĘZYKACH Z PODWÓJNEGO POCHÓWKU

oprócz jednego, zostaly ścięte.

nie często, dlatego św. Tekla ze

Rozgniewal się nie na żarty, ale

swymi lwami jest rzadkością.

mnich wyjaśnil, że pozosta-

A jeśli jej styl określić jako wy-

wil dla cesarza najpiękniejszy

raźnie ludowy prymitywizm

kwiat, resztę zaś wyciąl, żeby

­ możemy już mówić o jej uni-

nie odwracala uwagi od piękna

kalności. Ta kompozycja jest

tego jednego.

najlepszym przykladem ludo-

,,Turystyczne stolice" nie

wej twórczości, który udalo mi

dają możliwości skoncentro-

się spotkać w Galicji.

wania się, a kalejdoskop wrażeń

niweluje ujrzane. Lwów można

Nie wiadomo, kto

pobieżnie obejrzeć za 1­2 dni

wystawil tu figurę.

i ogólnie z nim się zapoznać,

ale by zglębić jego tajemnice

Wiemy jedynie, że

­ trzeba tygodni. A poza tym

stalo się to w II polowie

ARCHANIOL MICHAL

czujesz się tu mrówką w tlu-

Z PODWÓJNEGO NAGROBKA

XIX w. Wiadomo też,

mie takich samych turystów.

że ta święta byla

unikalna! Jej los jest tradycyjny.

Natomiast wędrując po zapo-

czczona zarówno przez

Gdy komuniści zaczęli niszczyć

mnianych  miejscowościach

miejscowych Ukraińców

święte figury, tę jak i wiele in-

czujesz się jak Livingstone, ba-

nych potajemnie zdemonto-

dający Afrykę. Można dokonać

(grekokatolików),

wali i ukryli mieszkańcy wsi.

tu prawdziwych odkryć, na-

jak i przez Polaków

W 1991 roku święta, uważana

wet na miarę europejską jak, na

(katolików).

za patronkę Sorockiego, wróci-

przyklad, renesansowe graffiti

la na swoje miejsce.

w kościele w Jazlowcu, o któ-

W Sorockiem wzdluż ulic

Wielopostaciowe przydroż-

wystawiono wiele interesują-

rych pisaliśmy w poprzednich

KOLEJNY PRZYKLAD SZTUKI LUDOWEJ. ZABYTEK PODOBNY DO

ne kompozycje napotyka się

cych świętych figur i krzyży,

numerach ,,Nowego Kuriera

NAGROBKA JEST RACZEJ PRZYDROŻNĄ FIGURĄ