29

nr 2 (414) |31.01.­13.02.2023

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

a  pulkownika  mianowano

Erblé. Na prawo żolnierze zbi-

on ,,dla przyjemności swojej",

,,Klosy" ,,Ziarno", ,,Ognisko"

powstaly portrety generalów

uświadamiając, że obrazy o ta-

Dąbrowskiego i Dwernickiego,

adiutantem marszalka Oudi-

jają tratwy, które przewiozą

drukowaly liczne ilustracje jego

piechotę. Strzelcy konni prze-

kiej tematyce ,,lubiano i cenio-

obrazów. Dzięki temu nazwi-

które później kupil hr. M. So-

not. Zatrzymawszy się we wsi

Studzianka, Napoleon rozkazal

prawiają się przez rzekę sa-

no w Warszawie". W środku

sko Rosena stalo się popular-

bański dla swego palacu w Gu-

modzielnie. Dookola blyszczą

tryptyku Jan Rosen umieścil

nym nie tylko w Paryżu, Mo-

zowie pod Warszawą. ,,Bere-

rozbierać chaty i budować most

przez  Berezynę.  Cesarzowi

ogniska obozowe.

portret Napoleona w otocze-

nachium czy Petersburgu, lecz

zyna" (1912 r.) zaś powstala na

Dzieje epoki napoleońskiej

niu marszalków Z lewej strony

również potrzebny byl język,

również w Warszawie, Pozna-

wyraźną prośbę i zamówienie

czyli jeniec rosyjski. Rosjanie

i postać Napoleona fascyno-

przedstawiono przegląd wojsk

niu i Krakowie. Jak pisal W. Bu-

hr. Rajnolda Przeździeckiego,

znajdowali się na przeciwnym

waly Rosena przez cale ży-

w Schoenbrunn w 1809 roku,

wlaściciela majątków na Po-

nikiewicz, ,,...slawę Jana Rosena

a z prawej ­ epizod odwrotu

cie. Przed I wojną światową

w kraju ugruntowaly dopiero

dolu. Przekazy o bohaterskich

brzegu rzeki, która niosla gę-

namalowal on kilka nowych

wielkiej armii w 1812 roku.

późniejsze dziela ,,Cześć ran-

czynach jednego z przedsta-

stą krę. Rozkazów Napoleona

monumentalnych

obrazów

W 1912 roku powstal kolejny

wicieli tej rodziny, mianowicie

nie dyskutowano. Dwaj ofice-

nym", ,,Somosierra", ,,General

rowie, Francuz i Polak (wlaśnie

uzupelniając swój wniosek

obraz poświęcony generalowi

Dwernicki", ,,General Dąbrow-

pulkownika Przeździeckiego

Przeździecki), rzucili się konno

w przedstawienie epopei na-

Dwernickiemu ­ ,,Epizod z pod

ski", ,,Berezyna", ,,Pod eskortą",

dowódcy pulku jazdy w kompa-

Stoczka" (lub ,,General Dwer-

poleońskiej w sztuce europej-

które są nie tylko najlepszymi

nii 1812 roku, krążyly po Podo-

w wodę i plynąc między kawa-

nicki pod Stoczkiem"). Artysta

lami kry dostarczyli jeńca.

skiej. Mianowicie, w tych la-

pracami artysty, ale także naj-

lu jeszcze na początku XX wie-

przedstawil generala na ko-

tach powstaly: ,,Epizod z bitwy

ku. Mówili również, że byl on

Na obrazie artysta uchwycil

cenniejszymi dzielami polskie-

moment, gdy Napoleon w oto-

pod Reims w 1814 roku", ,,Prze-

niu przed frontem szwadronów

go malarstwa batalistycznego".

prototypem Hrabiego z ,,Pana

Tadeusza". Przeździecki ufun-

czeniu sztabu patrzy, jak ofi-

gląd oddzialu kirasjerów przez

kawalerii i w otoczeniu ofice-

Większość z tych obrazów

Napoleona" (1912 r.) i tryptyk

rów sztabowych. Biel śnieżnej

cerowie z narażeniem życia

artysta malowal nie na zamó-

dowal pulk wlasnym sumptem,

równiny podkreślala jaskrawe

wykonują jego rozkaz. Obok

,,Napoleon" (1913 r.) Jak wspo-

wienie, lecz ,,dla swojej wlasnej

lecz w bitwach z Rosjanami

mundury jeźdźców.

budową mostu kieruje general

mnial artysta, tryptyk malowal

satysfakcji". Tak, na przyklad,

byl on zniesiony doszczętnie,

Renowacja pomnika żolnierzy polskich w Rozluczu

O zimnej wieczornej porze

proboszcz cerkwi prawoslaw-

nad karpacką wioską Rozlucz

nej oraz zaprosil wszystkich do

w rejonie samborskim

zabytkowej świątyni wznie-

poplynęly modlitwy żalobne

sionej w stylu bojkowskim.

po ukraińsku i po polsku.

W Rozluczu jest też nieczyn-

Kaplani prawoslawny

ny kościól pw. św. Franciszka

i greckokatolicki poświęcili

Borgiasza ­ rzadki przyklad

odnowiony krzyż w miejscu

drewnianej świątyni w stylu

pochówku polskich żolnierzy

neogotyckim. Zostal wzniesio-

poleglych w bitwie

ny w latach 1901­1902 z ini-

podczas I wojny światowej.

cjatywy proboszcza z Turki ks.

W ceremonii uczestniczyli

Ignacego Kulakowskiego jako

parafianie z miejscowej cerkwi

kaplica dla niemieckich ko-

oraz delegacja Polaków ze

lonistów. Modlili się tam też

Lwowa i Boryslawia.

miejscowi Polacy. Po II wojnie

światowej wladze komuni-

o żolnierzach byla popękana

Krystyna Frolowa, prezes

styczne zamienily kościól na

i częściowo zniszczona oraz za-

Centrum Polskiej Kultury Odra

TEKST I ZDJĘCIA

magazyn zboża. W 2015 roku

­ Niemen ­ Dniestr zlożyla po-

malowana wapnem, ogrodze-

KONSTANTY CZAWAGA

z inicjatywy śp. prof. Romany

dziękowanie mieszkańcom wsi

nie dookola pomnika wymagalo

Cielątkowskiej z Politechniki

Rozlucz za wsparcie w odno-

wymiany. Teren dookola wy-

Michal Kuc z grupy niefor-

POMNIK PRZED RENOWACJĄ

Gdańskiej świątynię częściowo

magal wykoszenia trawy i wy-

wieniu pomnika. Glos zabral

malnej ,,Lwów historyczny"

odrestaurowano i uchroniono

też Sergiusz Silantiew, prezes

pokazal zdjęcie pomnika przed

karczowania krzewów. Zależalo

przed calkowitym zniszcze-

Regionalnego  Towarzystwa

renowacją.

nam, aby ten pomnik byl w jak

niem. Projekt zostal zrealizo-

Kultury Polskiej Boryslawia,

­ We wsi Rozlucz znajduje się

najlepszym stanie, byl czytelny,

wany przy wsparciu finanso-

krzyż poświęcony polskim żol-

byl widoczny, bo pamięć o żol-

który zwrócil uwagę na inne

nierzach I wojny światowej musi

polskie mogily w okolicy. Z ko-

wym Ministerstwa Kultury

nierzom poleglym na polu chwa-

lei Stanislaw Durys z imieniu

i Dziedzictwa Narodowego RP.

być kultywowana chociażby ze

ly w I wojnie światowej. Po-

Z powodu braku czasu nie uda-

Federacji Polskich Organizacji

mnik zostal ufundowany przez

względu na to, że jest to histo-

lo się nam zwiedzić tej świą-

na Ukrainie podziękowal mlo-

Związek Strzelecki. Znajduje się

ria naszego narodu. Renowacja

tyni oraz spróbować wody mi-

przy prawoslawnej cerkwi Na-

byla dokonana przy wspólpracy

dym Polakom ze Lwowa i Bory-

neralnej z tamtejszych źródel.

grupy nieformalnej ,,Lwów hi-

slawia za troskę o polskie miej-

rodzenia NMP, po zewnętrznej

W okresie międzywojennym

sch pamięci na terenie obwodu

storyczny" oraz Regionalnego

stronie ogrodzenia, na pólnoc

Rozlucz byl slynnym ośrod-

Towarzystwa Kultury Polskiej

lwowskiego.

od świątyni. Niestety pomnik

kiem wypoczynkowym.

Historię Rozlucza i bylych

znajdowal się w bardzo zlym

Boryslawia. Projekt zostal sfi-

Zapalamy znicze przy odno-

stanie. Potrzebowal gruntownej

nansowany ze środków Kance-

mieszkańców tej wsi ­ Ukraiń-

wionym pomniku i obiecujemy

renowacji, fundamenty mia-

larii Prezesa Rady Ministrów RP

ców, Niemców i Polaków przy-

mieszkańcom Rozlucza, że jesz-

bliżyl w swoim przemówieniu

ly duże pęknięcia i byly poro-

nadanych przez Stowarzyszenie

po modlitwie ks. Andrij Klub,

cze nie raz tam przyjedziemy.

Odra ­ Niemen.

śnięte mchem, stela z informacją

ODNOWIONY POMNIK

List do redakcji

ataki lotnicze... Ostrzal trwal

ran postrzalowych, rana lokcia,

operacje... spodziewane są ko-

przez 14 godzin z rzędu... Wróg

dziura w plucach. Koledzy za-

lejne dwie....

Cena niepodleglości

częściowo wszedl na pozycje

wieźli go do najbliższego szpi-

Potem ­ leczenie za granicą

naszego wojska... Obok Maksy-

tala w Kateryniwce w obwodzie

i zalożenie protezy.

ma wybuchl granat... Udalo mu

donieckim, następnie do szpita-

Maksym ma ogromną silę woli

byl w wojskowym biurze re-

się dotrzeć do ziemianki, gdzie

la w Dnieprze... Jedna operacja,

i pragnienie życia. Na pytanie:

Jest to opowieść o zwyklym

jego towarzysz zalożyl mu opa-

amputacja lewej nogi... Później

,,Dlaczego poszedleś na wojnę?"

jestracji i poboru... 25 lutego

chlopaku z malego miasteczka

zostal wyslany do obwodu ki-

skę uciskową, tamując krew. 7

­ kolejny szpital..., dwie kolejne

odpowiada: ,,A kto jeśli nie ja?".

w obwodzie poltawskim,

jowskiego: Gostomel, Bucza...

Dla Ukrainy Maksym jest

żolnierzu, który w wieku 26

potem ­ okolice Czarnobyla.

bohaterem, dla swej matki ­

lat, pięć lat temu, uczestniczyl

Wkrótce, w skladzie 48. ba-

dzieckiem, które stracilo nogę,

w operacji antyterrorystycznej

ale nie stracilo woli życia i mi-

talionu piechoty Maksym trafil

w Donbasie, a potem, w 2022 roku,

do obwodu donieckiego. Bro-

lości do życia.

bohatersko bronil naszego kraju

niąc elektrowni cieplnej Ugle-

Jestem dumna, że kogoś ta-

przed pelnoskalową agresją Rosji.

gorsk, od 15 czerwca do 20 lipca,

kiego znam! Jest przykladem dla

wielu z nas. Wierzę, że Maksym

stal się jeszcze bardziej zahar-

Nazywa się Maksym, po-

towany, a jego milość do ojczy-

na pewno będzie chodzil, zaś

siada dyplom w zakresie fi-

święto zwycięstwa nad agre-

zny jeszcze bardziej wzrosla.

nansów, a w sercu ­ niezwykly

14 sierpnia zarówno dla

sorem będzie dla niego prze-

patriotyzm. W 2018 roku za

Maksyma jak i jego mamy pozo-

życiem wyjątkowym. Maksym

udzial w ATO otrzymal medal

stanie w pamięci do końca ży-

zna cenę naszej niepodleglości

kombatancki.

cia. O godzinie 5 rano rozpocząl

jak nikt inny.

W dniu inwazji rosyjskiej na

się ostrzal artyleryjski... Ciężkie

pelną skalę Maksym już o 8:30

KARINA HUSELNYKOWA