25
nr 8 (420) |28.04.15.05.2023
Okruchy historii
www.kuriergalicyjski.com
Rok 1767 stal się szczytem
mającą pelnomocnictwo wpro-
Katarzyna i ja jesteśmy zwy-
,,polskiej anarchii" i prawdo-
wadzania zmian byla cary-
klymi bandytami, ale ciekawe,
podobnie tegoż roku odkryto
ca Rosji. System 1717 r. zostal
jak ta królowa-cesarzowa za-
zgubne skutki rosyjskich pro-
wznowiony.
latwi to ze swym spowiedni-
wokacji. Najpierw wynikly
Tą
chwilą
Katarzyna,
kiem!... Elle pleurait quand elle
dwie zbrojne konfederacje: To-
z pewnością, bardzo się cieszyla.
prenait; et plus elle pleurait, plus
ruńska dla protestantów i Sluc-
Rzeczpospolita leżala przed nią
elle prenait" (Plakala, gdy brala
ka dla prawoslawnych. O szcze-
w agonii sprowokowanego przez
i im bardziej plakala, tym więcej
rości motywów religijnych
siebie paraliżu. Rosyjska partia
brala).
tych inicjatyw można sądzić
kontrolowala wszystko. Niczego
I nareszcie byl
wedlug wydarzeń w Toruniu,
więcej Katarzyna nie pragnęla.
Stanislaw August
gdzie konfederację zorganizo-
I tak naprawdę, wpędzila sie-
wal rosyjski oficer, aresztujący
bie w sytuację bez wyjścia. Ra-
Poniatowski,
każdego w tym i wladze mia-
dość szybko minęla. Nie zważa-
niesamodzielny,
sta kto byl przeciwny woli
la na Polaków, na Turków ani na
kosmopolityczny
carycy. Następnie w Radomiu
króla Prus Frederyka. W 1768 r.
krewny rodziny
zrodzil się poważny ruch, który
echo rosyjskiego okrucieństwa
Czartoryskich, liczący
stopniowo osiągnąl rozmiary
w Rzeczypospolitej szybko ro-
na poparcie Rosji. Jako
,,ogólnej konfederacji", szerzą-
zeszlo się po świecie. 29 lute-
cej się na caly kraj. Niektórzy
go w Barze na Podolu powsta-
pelnomocnik Polski
z konfederatów, jak np. Radzi-
la nowa konfederacja, do której
w Sankt-Petersburgu
willowie na Litwie, nosili się
weszla rozczarowana szlachta.
w latach 1755-1758,
z zamiarem usunięcia króla.
Na jej czele stanęli marszalkowie
byl najgorętszym
Wszystkimi ruchami manipu-
Michal Krasiński i Józef Pulaski,
kochankiem Katarzyny.
lowano. Repnin mial szczęście
a także przedstawiciele Potoc-
Poniatowski slużyl
sterować nie tylko dzialania-
kich, Sapiehów i Krasińskich.
jako narzędzie
mi i opozycji, i króla. Udalo mu
Rozpoczęli wojnę z Moskalami,
się nawet przekonać króla do
której Moskale nie mogli stlumić
usuwania Saksów
przystąpienia do konfederacji.
przez prawie cztery lata. Zrodzil
z polskiego tronu.
W październiku odkryl karty:
się idealizm i wątpliwości co do
Niespodziewanie okazal
zorganizowal nadzwyczajne
ustalonych zasad, niespotykane
się gorącym patriotą
posiedzenie Sejmu, na którym
w Rzeczypospolitej już od dzie-
i zdecydowanym
aresztowal najbardziej zacię-
sięcioleci. I wlaśnie one staly się
reformatorem.
tych przedstawicieli opozycji
zalążkiem wspólczesnego nacjo-
i zeslal ich do Kalugi.
nalizmu polskiego. Jednocześnie
Perspektywa wyborów kró-
Wówczas poslowie wyzna-
konfederaci sprowokowali po-
la w Polsce przyśpieszyla wy-
czeni przez Repnina, przerwa-
tężne skutki uboczne, nad któ-
darzenia polityczne. 11 kwiet-
li posiedzenie Sejmu i powo-
rymi absolutnie nie panowali.
KOLACZ KRÓLEWSKI ALEGORIA ROZBIORU POLSKI, MIEDZIORYT
lali specjalną komisję, która
Sily konfederatów na Ukrainie
nia 1764 r. podpisano umowę,
WYKONANY NA PODSTAWIE RYSUNKU PRZEZ NOčLA LE
uchwalila ,,kardynalne prawa",
zaatakowala tzw. koliszczyzna
w której Fryderykowi udalo się
MIRE'A (1773)
pozyskać Katarzynę dla swego
potwierdzające
panowanie
chlopsko-kozackie powsta-
6 września 1764 roku szlachta,
planu, uzgodnionego wcześniej
pragnienie usunięcia Saksów
anarchii. Szlachta uzyskala
nie, które pozostawilo straszli-
z Piotrem. Plan glosil: nie będą
swoich konkurentów w Niem-
która nie opuścila ze wstrętem
potwierdzenie swego mono-
wy ślad krwawych rozpraw ze
czech. Motywem Katarzyny
terenu wyborów, jednoglośnie
polu na prawa polityczne. Za-
szlachtą, Żydami i duchowień-
popierali kandydata ,,piasta" na
bylo utorowanie drogi Ponia-
przeglosowala nowego króla.
chowano liberum veto. Wybory
stwem. Powstanie to odwró-
tron polski i oboje dzialać będą
towskiemu. Jego los ścielil się
Jak podkreślil sam wybrany
króla mialy być ,,wolne". Jed-
cilo na krótko uwagę carskiej
wspólnie, broniąc ,,Zlotej Wol-
gladko. Teren wyborów otoczony
,,byly to najspokojniejsze wy-
nym slowem ,,Zlota Wolność"
i królewskiej armii, wystę-
ności" i religijnych praw nieka-
bory w historii Rzeczpospolitej
tolików. Podstawowym moty-
bylo przez rosyjskich żolnierzy
przeksztalcila się w bańkę
pujących wspólnie przeciwko
Polskiej".
wem dzialania Fryderyka bylo
i pacholków Poniatowskiego.
mydlaną. Jedyną ,,wolnością",
konfederatom.
List do redakcji
83. rocznica zbrodni katyńskiej i 13. rocznica katastrofy smoleńskiej obchodzone w Sumach
,,21 857. Katyńskie
naszych bohaterów majora
kwiatów przed dębem pamięci
liczby". 18 generalów,
Ryszarda Bazylewskiego, ka-
ofiar katastrofy smoleńskiej dla
pitana Feliksa Humanickie-
uhonorowania pamięci prezy-
350 pulkowników
go, porucznika Mieczyslawa
denta RP Lecha Kaczyńskiego,
i podpulkowników,
Chmielewskiego.
jego malżonki Marii Kaczyń-
tysiące oficerów,
skiej, wszystkich czlonków
6 000 policjantów
Chcę tylko przypomnieć
polskiej delegacji, którzy zgi-
i funkcjonariuszy innych
Państwu, że czlonkowie
nęli 10 kwietnia 2010 roku
slużb mundurowych...
w katastrofie rządowego sa-
Towarzystwa Kultury
molotu Tu-154 M pod Smoleń-
21 857 co najmniej
Polskiej w Sumach
skiem. Po zlożeniu kwiatów
tylu polskich jeńców
w ramach programu
wszyscy zebrani czlonkowie
wojennych sowieci
,,Katyń... ocalić od
TKP w Sumach odmówili mo-
zamordowali w Katyniu
zapomnienia" jeszcze
dlitwę w intencji tragicznie po-
i innych miejscach kaźni.
leglych i zamordowanych.
11 kwietnia 2010 roku
Ta zbrodnia nigdy nie
Musimy zawsze pamiętać
w 70. rocznicę zbrodni
o tych wydarzeniach, o tragicz-
zostala osądzona.
katyńskiej, po Mszy
nych losach zwyklych obywa-
świętej w kościele pw.
13 kwietnia 2023 roku
teli polskich, o naszych krew-
Zwiastowania NMP
w dzień pamięci ofiar zbrod-
nych. Jak powiedzial pewien
w Sumach przy ulicy
ni katyńskiej czlonkowie To-
polski profesor:
warzystwa Kultury Polskiej
Troickiej 6, uroczyście
historię tworzymy
w Sumach wzięli udzial w uro-
posadzili na podwórku
wszyscy i wszyscy
czystościach, będących holdem
kościola trzy dęby
pamięci zdradziecko zamordo-
jesteśmy za nią
pamięci bohaterów,
wanych polskich jeńców wo-
odpowiedzialni,
a mianowicie dla
jennych w Katyniu, Charkowie,
ponieważ wszyscy
Miednoje, Bykowni. Uroczy-
uhonorowania pamięci
tworzymy historię
stości odbyly się w dniu 13
naszych bohaterów
lokalną, czy mini
kwietnia o godzinie 18:00 na
majora Ryszarda
podwórku kościola obok ka-
Dęby pamięci zostaly posa-
,,Katyń ocalić od zapomnie-
historię swojej rodziny,
Bazylewskiego,
tyńskich dębów pamięci. Zgod-
dzone zgodnie z certyfikata-
nia". Ojciec Józef Joniec zginąl
miasta, miasteczka czy
kapitana Feliksa
nie z programem, przeczytali-
mi wcześniej wyslanymi przez
10.04.2010 podczas katastrofy
przysiólka.
Humanickiego,
śmy apel poleglych, po którym
ks. proboszcza sanktuarium
smoleńskiej.
przy katyńskich dębach pa-
Matki Bożej Nauczycielki
13 kwietnia 2023 roku,
porucznika
mięci zostaly zapalone znicze
Mlodzieży w Warszawie o. Jó-
zgodnie z programem uroczy-
Mieczyslawa
oraz zlożone bukieciki kwia-
zefa Jońca SP w imieniu komi-
stości, wspólnie zapaliliśmy
WLODZIMIERZ KUCZYŃSKI
Chmielewskiego.
tów dla uhonorowania pamięci
tetu organizacyjnego programu
znicze i zlożyliśmy bukieciki
