9

nr 13­14 (425­426) |31.07.­14.o8.2023

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Uroczystości pamięci ofiar Rzezi Wolyńskiej

na Rówieńszczyźnie

Trzydniowe obchody

­ Jedną z naszych misji harcerskich jest

80. rocznicy Rzezi

troska o polskie miejsca pamięci. Tu, gdzie

Wolyńskiej rozpoczęly

jesteśmy dzisiaj, wydarzyly się straszne

rzeczy. Nie możemy zapomnieć o ofiarach

się 7 lipca w katedrze pw.

tej zbrodni. Dziś pragniemy zrobić wszyst-

Świętego Jana Chrzciciela

ko, aby obchody rocznicy Wolynia uczynić

w Warszawie od polsko-

okazją do pojednania. Jako Polacy urodzeni

ukraińskiej liturgii

w Ukrainie troszczymy się o pokój między

slowa. Nabożeństwo

naszymi narodami. Wspólczujemy niewin-

zostalo odprawione

nym ofiarom konfliktu polsko-ukraińskie-

go. I Polakom i Ukraińcom. Mając jedno

przez Przewodniczącego

serce na dwa kraje, patrzymy na wyda-

Konferencji Episkopatu

rzenia historyczne też przez pryzmat dzi-

Polski abp. Stanislawa

siejszego dnia, czyli wojny, w której ukra-

Gądeckiego oraz

iński i polski narody są po jednej stronie

zwierzchnika

­ dodaje harcmistrz Aleksander Radica,

Ukraińskiego Kościola

komendant hufca ,,Wolyń" Związku Har-

Greckokatolickiego

cerstwa Polskiego na Ukrainie, dzialają-

zapomnieć o tych strasznych czasach.

nas do glębokiej refleksji, a następnie gor-

cego w obwodach wolyńskim, rówieńskim

Wśród nas są osoby, których rodziny

liwej modlitwy o przebaczenie i pojednanie

abp. Swiatoslawa

i tarnopolskim.

byly prześladowane tylko za to, że byli

­ powiedzial abp Stanislaw Gądecki. Hie-

mieszkańców dawnej wsi Parośla zlożono

Szewczuka. Hierarhowie

­ Ukraina walczy. Każdy dzień przy-

Polakami, mieszkającymi tu w czasach

rarcha dodal, że pojednanie musi być bu-

kwiaty i zapalono znicze. ­ Ciężki czas dla

podpisali wspólne

nosi dramatyczne informacje o wielkich

II wojny światowej. Więc do dziś udzial

dowane na prawdzie, zlo rozliczone, a ciala

Ukrainy. To też czas dla refleksji, wspo-

orędzie o przebaczeniu

stratach. I w tym czasie budujemy zupel-

w takich obchodach ma dla nas wy-

zamordowanych należy zlożyć do grobów.

mnień o zabitych niewinnych ludziach. Pa-

i pojednaniu.

nie nowe relacje. I od nas zależy czy ten

miar osobisty. A wspólne przebywanie

Polska oczekuje od Ukrainy wsparcia

mięć o mieszkających tu Polakach jest dla

trudny czas należycie wykorzystamy do

w takie dni i w takich miejscach Polaków

w pracach ekshumacyjnych w miejscach,

nas ważna ­ mówi Ryszard Sobieraj z To-

pojednania. Do tego, abyśmy prawdziwie

i Ukraińców sluży przebaczeniu i pojed-

gdzie doszlo do ludobójstwa Polaków.

warzystwa krzewienia tradycji kawalerii

ANDRZEJ KOŃKO

potrafili przebaczyć, a od drugiej strony

naniu. I o to dzisiaj chodzi. Aby przeba-

­ Dzisiejszy dzień jest dniem pamięci

polskiej w Chrzanowie, który przybyl wraz

doczekali się stanięcia w prawdzie. A to

czyć i prosić o wybaczenie", powiedzial

i dniem prawdy. My teraz, nasze poko-

z kilkuosobową delegacją na uroczystości

Dalsza część uroczystości odbyla się

doprowadzi nas do ekshumacji pochów-

Wladyslaw Bagiński, prezes Towarzy-

lenie, również przedstawiciele wladz

upamiętniające ofiary Wolynia.

na Ukrainie. 9 lipca prezydenci Ukrainy

ków, do tego, by każdy doczekal się wla-

stwa Kultury Polskiej im. Reymonta na

i mieszkańcy jako dobrzy sąsiedzi musi-

W miejscu dawnej wsi zostala odpra-

i Polski przybyli z wizytą do Lucka. Razem

snej mogily, poświęconej ziemi i tabliczki

Rówieńszczyźnie.

my żyć z przekonaniem, że nigdy nie po-

wiona polowa msza święta, którą celebro-

modlili się i oddali hold pamięci ofiarom

z imieniem i nazwiskiem. Aby każda ofiara

Zaangażowanie i otwartość na dialog

wtórzą się takie zbrodnie. Jako bratnie

wal przewodniczący episkopatu RP abp

konfliktu polsko-ukraińskiego w latach

odzyskala swoje nazwisko ­ powiedzia-

w tym bolesnym dla wladz ukraińskich

narody mamy starać się budować swoją

Stanislaw Gądecki wraz z biskupem diece-

40. XX wieku. Po modlitwie przywódcy

la wicemarszalek Sejmu RP Malgorzata

temacie zaznaczyl ambasador RP Bartosz

przyszlość wylącznie na dobrym sąsiedz-

zji luckiej Witalijem Skomorowskim w kon-

państw zlożyli przed oltarzem znicze. ,,Ra-

Gosiewska.

Cichocki. Możliwość organizacji wspólnej

twie i partnerstwie. I razem zachować

celebrze z duchowieństwem rzymskokato-

zem oddajemy hold wszystkim niewinnym

Masowego mordu w Parośli dokona-

modlitwy jest wyrazem zbliżenia i pojed-

pamięć o ofiarach, które niczym nie za-

lickim, greckokatolickim i prawoslawnym.

ofiarom Wolynia; pamięć nas lączy, ra-

no 9 lutego 1943 r. Zbrodnia ta uznawa-

nania między narodami. ­ Latwo możemy

winily ­ powiedzial wiceprzewodniczący

Pojednanie i przebaczenie ­ to klu-

zem jeseśmy silniejsi" ­ napisal prezydent

na jest za początek ludobójstwa na Po-

wyobrazić, jak trudne są te obchody dla

Rówieńskiej Administracji Obwodowej

czowe slowa w homilii abpa Stanislawa

Ukrainy Wolodymyr Zeleński.

lakach, nazywanego Rzezią Wolyńską.

naszych ukraińskich sąsiadów. Zawsze

Sergij Gemberg.

Gądeckiego.

Obchody 80. rocznicy Rzezi Wolyńskiej

Liczba ofiar szacowana jest od 149 do

te obchody odbywają się w sposób godny

Wioska Parośla po masakrze w lutym

­ Stojąc w tym tragicznym miejscu

odbyly się również w obwodzie rówień-

173 zamordowanych Polaków. Wedlug

i bezpieczny. Miejsca pamięci są przygoto-

1943 roku przestala istnieć. Dziś o drama-

w 80. rocznicę rzezi, jesteśmy przynagle-

skim. W pielgrzymce pamięci do miejsca,

polskich historyków za mord odpowie-

wane z ponad proceduralną i ponadstan-

cie jej mieszkańców przypomina ogrodzo-

ni do podjęcia niezwykle trudnego tematu

gdzie niegdyś byla polska wieś Parośla,

dzialni są Ukraińcy, oddzial UPA sotni Pe-

na bazaltowa plyta z nazwiskami zamor-

dardową gościnnością i profesjonalizmem

przebaczenia i pojednania polsko-ukraiń-

wzięli udzial miejscowi Polacy oraz dele-

reginiaka. Strona ukraińska kwestionuje

­ podkreślil ambasador Cichocki.

dowanych Polaków. W miejscu dawnej wsi

skiego. Domaga się tego fakt, że kolejny-

gacje z Polski. Z powodów bezpieczeństwa

to twierdzenie. Wymienia fakty, które

W przygotowaniu do uroczystości

znajduje się las. Dotrzeć do tego miejsca

mi ofiarami zbrodni, czystek etnicznych

przygotowanie do spotkania delegacji pol-

wskazują, że morderstwo mogli popel-

wzięli udzial harcerze z Hufca Wolyń

nie jest latwo, ponieważ najbliższa trasa

i ludobójstwa staly się dziesiątki tysięcy

sko-ukraińskiej przeprowadzono bez roz-

nić partyzanci radzieccy, których celem

asfaltowa leży kilka kilometrów dalej.

Związku Harcerstwa Polskiego na Ukra-

niewinnych ludzi, w tym kobiet, dzieci

glosu. W kameralnej atmosferze, Polacy

bylo oslabienie polskiego i ukraińskiego

­ Dla nas, Polaków, którzy wciąż

inie, który zrzesza dzieci i mlodzież ze

i starców ­ przede wszystkim Polaków, ale

i Ukraińcy modlili się, oddali hold ofiarom

podziemia na tych terenach, aby mniej

Zdolbunowa, Równego, Kostopola i Sarn.

mieszkają tu, na Wolyniu, na Rówieńsz-

także Żydów, Ormian, Romów oraz Ukra-

Parośli oraz wszystkim ofiarom ukraińsko-

sprzeciwialy się nadchodzącej armii

Dla uczestników modlitwy pamięci harce-

ińców, którzy ratowali zagrożonych sąsia-

czyźnie te obchody są jednym z najważ-

-polskiego konfliktu w latach 40. XX wieku.

stalinowskiej.

rze przygotowali na kuchni polowej obiad.

niejszych wydarzeń w roku. Nie możemy

dów i krewnych. Ofiara ich życia wzywa

Przy plycie z nazwiskami zamordowanych

Pamięci ofiar ludobójstwa wsi Hucisko

W dniu symbolicznej rocznicy

pochodzą z kresów. Dlatego bardzo

zbrodni wolyńskiej ­ 11

chcieliśmy być tutaj wlaśnie w tym dniu.

lipca, pracownicy Konsulatu

Smutne, że to miejsce, jak wiele innych

Generalnego RP we Lwowie

nie jest upamiętnione i bardziej dostępne

wraz z przedstawicielami

dla odwiedzających ­ powiedziala Izabela

Lwowskiej Obwodowej

Czekaj z Polskiego Klubu Historycznego

Administracji Wojskowej

w Szkocji.

zlożyli kwiaty i zapalili znicze

­ Miejsce malo znane i rzadko odwiedza-

w ruinach kościola na terenie

ne. Warto tutaj być i chociaż te pięć minut

nieistniejącej już wsi Hucisko

poświęcić, by pomyśleć o ofiarach. Trzeba

w obwodzie lwowskim. Ks.

rozmawiać, bez rozmowy nie ma konsen-

Józef Nuckowski poprowadzil

susu, ale i swoje slowo w tej sprawie trzeba

modlitwę za pomordowanych.

powiedzieć ­ powiedzial Michal Morawski

z Polskiego Klubu Historycznego w Szkocji.

­ Widzę, że jest zainteresowanie, aby

TEKST I ZDJĘCIA

w województwach lwowskim, tarnopol-

Nieistniejąca wieś Hucisko jest przy-

takie miejsca odwiedzać, aby brać udzial

ALEKSANDER KUŚNIERZ

skim i stanislawowskim.

kladem tragicznych wydarzeń, które mia-

w uroczystościach i żeby przypominać o tej

­ Takich miejscowości jest dużo, dużo

ly miejsce w latach 1943­1944. Jedyne co

strasznej zbrodni i o ludziach, którzy nie

Do tragedii w Hucisku doszlo12 kwiet-

ich zostalo zniszczonych w czasie drugiej

pozostalo po wiosce to otoczone gęstym

odbywaly. Chcemy przychodzić na ruiny

odnaleźli godnego pochówku ­ powiedzial

nia 1944 roku. Ofiarami zbrodni dokonanej

wojny światowej. Nie ma wioski, nie ma

lasem ruiny kościola. Nie ma żadnego śla-

tych miejsc, by postawić kwiaty i znicze,

dziennikarzowi KG Kamil Kamiński, prezes

przez oddzial Ukraińskiej Powstańczej

ludzi, ruiny kościola lub kościól niszczeje,

du i informacji o tym, co tu się wydarzylo.

by modlić się za ofiary. To, co możemy zro-

Polskiego Klubu Historycznego w Szkocji.

Armii padlo ponad 100 osób narodowo-

drogi nie ma lub są rozmyte przez desz-

Po raz pierwszy Huciska odwiedzili czlon-

bić ­ to wlaśnie pamięć i modlitwa ­ po-

Tragedia wolyńska stanowi bolesną

ści polskiej. Ci, którym udalo się przeżyć,

cze. Jestem tu pierwszy raz i cieszę się, że

kowie Polskiego Klubu Historycznego

wiedzial ks. Józef Nuckowski, proboszcz

część wspólnej przeszlości. Bolesną szcze-

znaleźli schronienie w pobliskich miejsco-

pomodliliśmy się tu wspólnie i oddaliśmy

w Szkocji.

parafii pw. św. Mikolaja w Bóbrce.

gólnie, gdyż większość ofiar nie zostala

wościach lub we Lwowie. Większość oca-

hold ludziom, którzy tu niewinnie zginęli

­ Polski klub historyczny w Glasgow

Określenie ,,Zbrodnia Wolyńska" do-

odnaleziona i nie otrzymaly one godnego

lonych wyjechala do Polski w 1945 roku.

­ podzielil się swoimi przemyśleniami Zbi-

zrzesza osoby zainteresowane polską hi-

tyczy nie tylko masowych mordów doko-

pochówku. Pelna liczba ofiar i rozmiar tra-

­ Nasza dzisiejsza obecność tutaj

gniew Pakosz z Towarzystwo Milośników

storią, w tym zainteresowanych Kresa-

nanych na terenach Wolynia, czyli byle-

gedii nadal jest przedmiotem badań i dys-

jest wyrazem naszej pamięci o trudnych,

Dziedzictwa Kultury Polskiej ,,Zabytek".

mi i Wolyniem. Nasze rodziny częściowo

go województwa wolyńskiego, ale także

kusji historyków.

bolesnych wydarzeniach, które tu się