38

nr 13­14 (425­426) |31.07.­14.o8.2023

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Zaklad wodoleczniczy Kisielki

rozglos  w  kraju,  rozszerza

Piasecki (1832­1909), pionier

w miarę potrzeb i wymagań

wychowania fizycznego w Ga-

czasowi i postępowi nauki o hy-

licji, fanatyk hydro- i dietote-

Kiedyś we Lwowie  (cz. 5)

dropatji odpowiednich, zakres

rapii. Sam Piasecki uprawial

swojego dzialania, i bez prze-

gimnastykę, byl wegetaria-

rwy otwartym jest dla potrze-

ninem, nie używal alkoholu,

bujących chorych. Kuracja od-

nie palil papierosów. Do Lwo-

bywa się w zimie w opalonych

wa przyjechal w 1867 r. i zo-

lazienkach, dla spacerów jest

stal nauczycielem gimnastyki

korytarz kryty w zakladzie. Dla

w powstalym Towarzystwie

niektórych chorych i dla uprzy-

gimnastycznym ,,Sokól". Już

jemnienia urządzone zosta-

wkrótce ksztalcil nauczycie-

ly w tym roku parowe kąpiele

li wychowania fizycznego na

w lazienkach Kisielki, jako też

Wydziale filozofii Uniwersy-

oprócz gimnastyki szwedzkiej,

tetu Lwowskiego. Jednocze-

dla przyjemności silniejszych

śnie prowadzil podobny zaklad

pacjentów gimnastyka zwykla".

hydroleczniczy w Zakopanem,

Jak wiadomo piwo Kisiel-

byl doradcą lwowskiego kupca

ki, jego ogród i zaklad hydro-

B Stillera i niedawno otwartego

patyczny staly się bardzo po-

jego uzdrowiska w Morszynie.

pularne w mieście. Świadczy

W czasie rządów Piaseckiego

o tym interesujący fakt: kieru-

w parku Zakladu odbywaly się

nek ,,do kąpieli Kisielki" obo-

zajęcia gimnastyczne lwow-

wiązkowo wskazywano na tra-

skich Sokolów. W 1879 r. dr.

sach ruchu fiakrów i powozów

Piasecki opuścil Lwów i otwo-

­ jedynego wówczas dostęp-

rzyl wlasny zaklad w Zakopa-

nego transportu miejskiego we

nem, który dzialal do 1907 r.

Lwowie. Przejazd kosztowal od

Po Wenantym Piaseckim

25 do 60 centów, w zależności

Zaklad Kisielki, dzialający już

od rodzaju powozu, jego klasy

caly rok, przejąl dr Adam Ma-

i czasu dojazdu.

jewski.  Zaklad  przyjmowal

Już w 1865 r. zaklad kuracji

chorych na pelne utrzyma-

wodą w Kisielce po niewielkiej

nie i leczyl tych, którzy przy-

modernizacji zostal poszerzo-

chodzili jedynie na procedury

ZABUDOWANIA ZAKLADU WODOLECZNICZEGO KISIELKI

ny i ponownie otwarty dla pa-

lecznicze pod nadzorem lekarzy

Proponujemy naszym

uzdrowiskowych pod kierow-

zapraszano lekarzy z doświad-

cjentów. Nie tylko zwiększono

w godzinach 6:00­8:00 rano

nictwem wybitnych europej-

czeniem pracy za granicą, me-

liczbę pokoi, ale zmiany doty-

i 4:00­6:00 po poludniu.

Czytelnikom ostatni

skich lekarzy i naukowców. Po

dyków-fanatyków nowocze-

czyly i obslugi. Postanowiono

Zdarzaly się tu interesują-

odcinek sagi o rodzinie

powrocie do Galicji, uskrzydle-

snych metod leczenia. Z czasem

nieco zmniejszyć spożycie piwa,

ce imprezy. W czerwcu 1892 r.

Kisielków we Lwowie.

ni swą wiedzą, pragnęli dzie-

zostali oni znanymi lekarzami,

by park bardziej slużyl przyjem-

w Ogrodzie Kisielki nad sta-

Córki Karola Kisielki staly

lić się swoim doświadczeniem

którzy, z zasady, nabywając tu

ności odwiedzających. Dyrekcja

wem mial miejsce start balo-

się spadkobierczyniami

i entuzjazmem.

doświadczenie praktyczne, za-

zadbala i o wlasne gospodarstwo

nu, zaś akrobata Giacomo Me-

majątku, którego częścią

Jednym z pierwszych lwow-

kladali wlasne lecznice.

­ pacjentów żywiono wylącz-

righi wykonywal w powietrzu

skich kurortów stal się Zaklad

A zaczynalo się to wszystko

nie wyrobami wlasnej produk-

różne ewolucje gimnastycz-

byly tereny dawnej

Kisielki lub jak go nazywano

tak.

cji. Oplata wlączala korzystanie

ne. Dla rozrywki gości gry-

Paparówki, gdzie

w skrócie ­ Kisielka. Zapewnial

,,Zaklad kuracyi wodą i gim-

z umeblowanych pokoi, pelne

wala tu orkiestra wojskowa

przez wiele lat dzialal

on wszelkie możliwości wy-

nastyką w lazienkach Kisiel-

wyżywienie, kąpiele i honora-

95 pulku piechoty. Bilety byly

zaklad wodoleczniczy,

korzystania europejskich no-

ki" (tak brzmiala jego pierwot-

rium lekarza. W zależności od

dostępne ­ po 30 centów, dla

wzorowany na

winek. Zaklad kąpielowy ist-

na nazwa) zostal otwarty przez

powierzchni pokoju skladala od

wojskowych i dzieci ­ taniej.

zakladzie z jego

nial tuż obok browaru jeszcze

Franciszka Medwey'a na wio-

14 do 17 zlotych na tydzień. Nie

W reportażu ,,Gazety Lwow-

rodzinnej miejscowości

za czasów Karola Kisielki. Jego

snę 1859 r. Zarządzal zakla-

odmawiano w uslugach także

skiej" o starcie balonu Merigh-

syn kontynuowal tę tradycję,

dem dr Teodor Bakody, znany

biednym pacjentom, ale na pobyt

ni pisano, że ,,jego balon wzniósl

uzdrowiskowej Kiselka

modernizując go zgodnie z wy-

we Lwowie lekarz-homeopa-

w Zakladzie ich nie przyjmowa-

się na 1500 stóp" (możliwe, że

w Bohemii.

mogami czasu. W browarze wa-

ta, zwolennik nowoczesnych

no. Zapewniono im jedynie ogląd

przy druku popelniono bląd, bo

rzono piwo, obok znajdowal się

metod wodolecznictwa, die-

bezplatne porady lekarskie.

w przeliczeniu 1 stopa = 0,3048

naturalny staw, wokól którego

tetyk, propagator gimnastyki

Po zarządzaniu Zakladem

m, byloby to ponad 450 m). Na

IRYNA KOTLOBULATOWA

planowano z czasem rozbić park

szwedzkiej i wlaściciel wlasnej

Kisielki w 1872 r. dr. Medwey

tej wysokości śmialy akroba-

ILUSTRACJE

dla odpoczynku, spacerów i roz-

sali gimnastycznej przy ul. Ja-

zalożyl wlasny ,,Zaklad hy-

ta robil ,,rozmaite gimnastycz-

ZE ZBIORÓW AUTORKI

P

rywki, lączonej ze spożywa-

giellońskiej, gdzie po kilku la-

droterapeutyczny w Sassowie

ne produkcje". Balon, wypel-

oczątek XIX w. charakte-

niem tego najpopularniejszego

tach powstalo Towarzystwo

kolo Zloczowa, zaopatrzony

niony gorącym powietrzem,

ryzowal się powstaniem

napoju. Planowano nawet urzą-

gimnastyczne ,,Sokól". W 1861

w dobrą traktjernię, otwarty

przez dlugi czas utrzymywal

dzić tu wanny z gorąca wodą.

niewiarygodnej  liczby

r. dr Bakody wyjechal ze Lwowa

bez przerwy", a w 1892 r. sta-

się w powietrzu i byl widoczny

Powstanie zakladu bylo więc

uzdrowisk i zakladów wodo-

i od 1863 r. dyrektorem Zakladu

nąl on na czele kurortu w Mor-

nie tylko z miasta, ale i z okolic.

nieprzypadkowe. Ta lokaliza-

leczniczych. Bylo to w wielkim

zostal dr Franciszek Medwey,

szynie, zastępując tymczasowo

Po pól godzinie przelecial przez

stopniu związane z postępem

cja od razu przyciągnęla uwagę

który reklamowal go wśród

swego syna Aleksandra, który

Górę Zamkową i opadl na dach

w dziedzinie chemii, wynik-

lekarzy, bowiem pragmatyczny

lwowskiej publiczności. Pisal

w latach 1884­1891 dzierżawil

budynku przy ul. Krakowskiej,

nięciem nowych teorii, odkry-

wlaściciel mial zamiar w pel-

on w ,,Gazecie Lwowskiej":

i prowadzil to uzdrowisko.

który od razu otoczyli ciekaw-

ciem leczniczych wlaściwo-

ni wykorzystać jego walory. Na

,,Zaklad... zyskawszy wie-

W 1871 r. w Zakladzie Ki-

scy. Na szczęście ani akrobata,

ści wód mineralnych i znaczną

posadę kierowników Zakladu

loma pomyślnemi kuracjami

sielki  pracowal  Wenanty

ani mieszkańcy budynku nie

liczbą wyksztalconych lekarzy.

ucierpieli.

Otwierano sale gimnastycz-

W 1893 r. na stawie Kisiel-

ne, gdzie wprowadzano nowo-

ki odbyl się wielki festyn lu-

czesne systemy gimnastycz-

dowy na dochód Towarzystwa

ne i dietologiczne, najnowsze

pracowników  budowlanych

metody leczenia. Cala Europa

,,Ognisko"  z  urozmaiconym

szalala doslownie na temat no-

atrakcjami programem. Bilety

wych metod wodolecznictwa

sprzedawalo biuro Towarzy-

Sebastiana Kneippa i szwedz-

stwa przy ul. Ormiańskiej 22,

kiego fizjoterapeuty Gustawa

a w dzień festynu ­ w kasie

Zandera, wynalazcy specjal-

ogrodu.

nych urządzeń do gimnastyki

Dr Majewski byl ostatnim

leczniczej. Wprowadzeniu tych

dyrektorem, który pracowal

nowinek w dużej mierze sprzy-

w Zakladzie za życia Karola Ki-

jali mlodzi galicyjscy lekarze,

sielki. Po dzialalności w Zakla-

farmaceuci i aptekarze. Z zasa-

dzie dr Majewski zalożyl i byl

dy ksztalcili się oni na Lwow-

dyrektorem ,,Zakladu wodo-

skim lub Krakowskim uniwer-

leczniczego i sanatoryum dla

sytetach i swe umiejętności

chorych nerwowo i wewnętrz-

MOST KOLEJOWY NA UL. KĄPIELNEJ U WYLOTU ŻÓLKIEWSKIEJ OBOK ZABUDOWAŃ BROWARU

doskonalili w niemieckich i au-

nie przy ul. Dwernickiego,

KISIELKI. ZBUDOWANY W 1907 R. PODCZAS REKONSTRUKCJI STACJI KOLEJOWEJ PODZAMCZE PRZEZ

striackich uczelniach, prakty-

3 (ob. Swiencickiego), który

FIRMĘ BUDOWLANĄ ZACHARIEWICZ&SOSNOWSKI WG PROJEKTU INŻ. JERZEGO WĘGIERSKIEGO

kowali za granicą w centrach

dzialal od roku 1896 do I wojny