19

nr 17 (429) |15­28.09.2023

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Historia kręci się dookola?!...

Wojna rozwiązana przez rosję

trwa w Ukrainie już prawie

10 lat. Z nich 1,5 roku to już

wojna a na pelną skalę, gdy

ruskie rakiety codziennie

niszczą ukraińskie miasta

w calej Ukrainie, zabijając

nie tylko obrońców naszego

kraju, a i cywilów. Ukraina

ponosi duże straty: ludzkie,

materialne, duchowe,

czasowe, ekologiczne,

ekonomiczne... Większość

mieszkańców Ukrainy żyje

tak naprawdę jednym dniem,

ponieważ nie wiadomo, gdzie

trafi jutro następna ruska

APELUJEMY DO PAMIĘCI WASZEJ, LUDZIE, I DO WASZYCH SERC

rakieta ­ ,,ruletka śmierci"...

NA GÓRNYM KAMIENIU WYCIŚNIĘTY NAPIS: ,,PAMIĘTAJ OJCZYZNO,

WZYWAMY, NIE POZWÓLCIE, ABY NASZ LOS STAL SIĘ WASZYM

T

O NAS WSZYSTKICH, KTÓRZY ZGINĘLI NIEWINNIE, BĄDŹ MILOSIERNA

LOSEM

rudno pojąć to, co się dzie-

I PRZYWRÓĆ NAS Z ZAPOMNIENIA"

je w naszym stuleciu.

Memorialny pamięci ofiar re-

zbrodnię przeciwko ludzkości,

Analizując historię ostat-

każda z twarzy zla zostanie na-

W 1930 roku ponownie areszto-

presji politycznych ,,Piwowa-

przyczynilo się to do tego, że ro-

nich 100 lat na terenach obecnej

zwana po imieniu i ukarana.

wany na podstawie donosu i ze-

richa". Na jednym z kamieni

sja jako spadkobierca Związku

Ukrainy, widzimy, że rosjanie

Jeżeli demokratyczne i rozwi-

slany na Syberię (wieś Kwitok,

możemy przeczytać: ,,Pamię-

Radzieckiego, tj. spadkobierca

zostawili tu swoje krwawe śla-

jające się państwa dbają o za-

rejon Tajszet, obwód irkucki).

taj Ojczyzno, o nas wszyst-

zla, kontynuuje swoje zbrodnie

dy, ślady śmierci, bólu, niepew-

chowanie takich miejsc pamię-

Mieszkal tam bez prawa wyjaz-

kich, którzy zginęli niewinnie,

nadal, już w XXI wieku.

ności, biedy, samotności. Nisz-

ci, o przekazywania wiedzy, to

du i na początku także bez pra-

bądź milosierna i przywróć nas

Dopóki

demokratyczny

czyli każdego, kto nie byl i nie

barbarzyński kraj, jakim jest

wa wysylania korespondencji

z zapomnienia". Na innym ka-

świat zastanawia się, czy war-

chcial być ,,ich". Zabijając, nisz-

rosja, niszczy te miejsca, znie-

do rodziny. Osobiście, co tydzień

mieniu Zespolu Memorialne-

to walczyć ze zlem XXI wie-

cząc fizycznie, starali się ukryć

ksztalcając historię, wymazu-

musial zglaszać się do komen-

go powstaly następne slowa:

ku, w Ukrainie powstają nowe

ślady zbrodni i nadal to czynią.

jąc te wydarzenia, wyrywa je

danta, aby potwierdzić swo-

,,Apelujemy do pamięci waszej,

miejsca zbrodni, miejsca śmier-

W kwietniu br. można bylo

z historii, jednocześnie tworząc

ją osobowość. Pracowal w lesie,

ludzie, i do waszych serc wzy-

ci, bólu, nędzy, niepewności,

przeczytać w internecie, że

nowe miejsca swoich zbrodni.

później jako stolarz na fabryce

wamy, NIE POZWÓLCIE, aby

samotności...

w rejonie kudymskim okręgu

Wróćmy jednak do pomni-

,,Krasnyj mebelszczik". W listo-

nasz los stal się waszym losem".

Dziękujemy naszych dziad-

permskiego zniknąl pomnik,

ka w okolicach Piwowarichy

padzie 1937 r. zostal zaaresz-

Aby  odnaleźć  informa-

kom za to, że nie bali się prze-

upamiętniający zeslanych i roz-

niedaleko Irkucka. Ma on, po-

towany. Mial sprawę karną za

cję o swoim ojcu, Zygmunt,

kazywać nam prawdy, prawdy

strzelanych Polaków i Litwi-

dobnie jak większość takich

rzekomy udzial w kontrrewolu-

syn Adama, poświęcil dużo sil

o Związku Radzieckim. Prawdy

nów. A w maju br. już czytamy,

memorialów, swoją tragiczną

cyjnej organizacji terrorystycz-

i czasu. Sprawa karna ojca do

o tym, czym dla tego reżimu byli

że w obwodzie irkuckim, nie-

historię. Zgodnie z opinią eks-

no-dywersyjnej na rzecz Pol-

rąk Zygmunta trafila dopie-

zwykli ludzie. Przekazywanie

daleko wsi Piwowaricha rów-

pertów, nie znamy calej prawdy

ski w rejonie tajszeckim. To, że

ro w latach 90., po 50. latach po

nam tych prawdziwych historii

nież zostal zniszczony memorial

o niej, o prawdziwych danych,

wcześniej w Ukrainie Adam byl

dokonaniu tej strasznej zbrodni!

już za czasów niepodleglej Ukra-

pamięci zeslanych, rozstrzela-

o liczbie zamordowanych osób.

wywlaszczony, że byl Polakiem

Zygmunt odwiedzil wszystkie

iny przyczynilo się do tego, że

nych Polaków i Litwinów. Jako

Nie wiemy i chyba dlugo jesz-

i inne domysly polityczne ­

te tragiczne miejsca, które byly

mieliśmy więcej zaufania, sza-

oficjalny powód podano reor-

cze nie będziemy wiedzieć, i czy

wszystko to zaostrzylo jego dal-

związane z ostatnimi latami,

cunku do naszych przodków i że

ganizację alejek. Pomnik we

w ogóle będziemy?!... Częścią tej

szą ,,odpowiedzialność".

chwilami życia jego ojca, Adama.

pamiętamy o nich i przekazu-

wsi Piwowaricha, poświęcony

tragicznej historii jest historia

Wedlug sfabrykowanej spra-

Nie bylam w tej miejsco-

jemy prawdę naszym dzieciom,

polskim ofiarom represji, mial

czlowieka, którego życie urwa-

wy 16 lutego 1938 r., Adam zo-

wości, chociaż warto bylo-

aby prawda przetrwala. Nie na-

formę plyty nagrobnej z wize-

lo się tam, w okolicach Piwowa-

stal przez NKWD skazany na

by odwiedzić miejsca pamięci

leży dzisiaj bać się glośnio mó-

runkiem placzącej postaci, zaś

richi. To byl nasz pradziadek ­

śmierć. Wyrok wykonano 26

przodków, ale prawdopodobnie,

wić o tym, kto popelnial zbrod-

litewski ­ ksztalt czterome-

Adam Wenglowski (1899­1938).

marca 1938 r. W roku 1957 Ada-

nie udam się tam dopóki rosja

nie przeciwko ludzkości w XX,

trowego drewnianego krzy-

Jego syn, plk Zygmunt Wen-

ma Wenglowskiego rehabilito-

nie zniknie z mapy świata.

zbrodnie przeciwko naszym ro-

ża. Powstal na terenie zespolu

glowski (1925­2022, weteran

wano pośmiertnie.

Przeglądając zdjęcia dziad-

dzinom i kontynuuje to w XXI

memorialnego w 2015 roku. Ist-

WP, prezes Stowarzyszenia We-

I wlaśnie miejscem rozstrza-

ka, przeglądając zdjęcia w in-

wieku. Rosja jako kraj musi być

nieje obawa, iż prawdopodob-

teranów WP Żytomierszczyzny)

lu i pochówku Adama i wielu

ternecie, zrozumialam, że napi-

ukarana za wszelkie zlo, któ-

nie wszystkie miejsca pamięci

często o nim wspominal, pytając

innych niewinnych ludzi jest

sy, umieszczone na kamieniach

re popelnila wobec ludzi, wobec

o zbrodniach wladzy radzieckiej

z wielkim bólem: ,,O czym my-

las w okolicach Piwowarichi,

w tym memoriale pamięci są

niepodleglych krajów, wobec

w rosji są zagrożone.

ślal ojciec w ostatnich chwilach

20 km na pólnocny wschód od

zbyt ogólnikowe ­ one nie osą-

życia, wobec dobra. Dobro, po-

Każde takie miejsce pamię-

swego życia?".

Irkucka. Dane dotyczą liczby

dzają, one nie mówią, kto przy-

winno nareszcie wyjść z cienia,

ci w każdym kraju jest ważne

Jak wspominal dziadek Zyg-

rozstrzelanych tam ludzi, róż-

czynil się do tej zbrodni, kto

pokazać swoją moc i zwyciężyć.

i jest chronione jako świadec-

munt, jego ojciec w 1929 r. zostal

nią się, ale mówi się o 15­17 tys.

powinien ponieść karę. Ponie-

I dopomóż nam w tym Bóg!

two zbrodni przeciw niewin-

aresztowany i wyslany na pól-

niewinnych ofiar.

waż zlo tych czasów ­ reżim

nym ludziom i wyraz nadziei,

noc. Wkrótce uciekl i wrócil do

Masowe groby odkryto do-

komunistyczny, tj. Związek Ra-

WALENTYNA JUSUPOWA

że te straszne wydarzenia hi-

domu (rodzina mieszkala we wsi

piero pod koniec 1989 roku

dziecki, nie zostalo osądzone

STUDENCKI KLUB POLSKI

storii już się nie powtórzą, że

Soroczeń, obwód żytomierski).

i na tym miejscu powstal Zespól

i potępione, nie bylo uznane za

W ŻYTOMIERZU

Historia i teraźniejszość

Upoważnia nas do tego

polityki, jak rola i znaczenie

jedenaście wieków

Polski rosly ­ dzięki temu, że

żyjemy wolni i suwerenni.

naszej bogatej historii.

Nakladem wydawnictwa

Prof. Roszkowski

Bialy Kruk ukazal

Tekst książki wzbogacają

się drugi tom

wykazuje też glęboką

294 ilustracje, często unikato-

we, będące dodatkowym źró-

podręcznika ,,Historia

troskę o przyszlość

dlem atrakcyjnie zaprezento-

i teraźniejszość".

naszej Ojczyzny. Nie

wanej wiedzy.

prof. Wojciecha

jesteśmy samotną

Publikację cechuje wyso-

Roszkowskiego.

ki poziom edytorski, wyraźna

wyspą; nasz los zależy

Podręcznik dla liceów

czcionka. Zarówno treść, jak

od wielu czynników

i techników, klasa 2.

i konstrukcja sklaniają do re-

zewnętrznych, ale

fleksji, a zaprezentowane fakty

przecież sami też

Trochę mniejszy objętościo-

Opisane znów są wydarze-

opisuje, jak nasz kraj, choć bo-

i wydarzenia latwo zapamiętać

wo, obejmuje lata 1980­2015.

nia globalne i polskie. W Euro-

rykal się wówczas z licznymi

dzięki zastosowanej technice

możemy, i powinniśmy,

Jest on kontynuacją zeszlorocz-

pie Środkowo-Wschodniej byl

trudnościami wewnętrznymi,

narracyjnej.

wplywać na to, co

nej książki, która skupiala się

to czas wielkich przelomów,

wyplywal powoli na szerokie

dzieje się w świecie.

na latach 1945­1979.

w tym upadku ZSRS. Autor

wody europejskiej i światowej

ŹRÓDLO: BIALYKRUK.PL