23

nr 17 (429) |15­28.09.2023

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Święty Józef Bilczewski (w stulecie zgonu)

W roku 1890 przedstawil na

w powojennej i skomunizowanej

Odszedl do Pana 20 marca

MAREK BATEROWICZ

Uniwersytecie Jagiellońskim

Polsce, a dzisiaj jakże trudno jest

1923 we Lwowie w opinii świę-

Józef  Bilczewski  urodzil

rozprawę habilitacyjną pt. ,,Ar-

odwrócić to kolo historii. Ina-

tości. Jego pogrzeb zgromadzil

się 26 kwietnia 1860 r. w Wi-

cheologia chrześcijańska wo-

czej bylo w czasach arcybiskupa

wielkie tlumy ­ w końcu żyl

lamowicach, w archidiecezji

bec historii Kościola i dogmatu".

Bilczewskiego, można bylo spo-

i pracowal w tym mieście ponad

krakowskiej ( obecnie diece-

W tym samym roku zo-

dziewać się sprawiedliwości,

dwadzieścia lat. A w czasie walk

zja bielsko-żywiecka ) w ubo-

stal profesorem nadzwyczaj-

a tym samym bronić Dekalogu.

o Lwów staral się jednać obie

giej rodzinie. Ojciec Franciszek

nym dogmatyki szczególowej

Ze świadectw wielu ludzi

strony i slużyl ubogim. Zgodnie

byl stolarzem, a matka Anna

i profesorem zwyczajnym histo-

wiemy, że arcybiskup Bilczew-

z jego wolą, jego zabalsamowa-

skromną gospodynią. W trzy

rii kościelnej na Uniwersytecie

ski odznaczal się ogromną do-

ne serce umieszczono w kaplicy

dni później otrzymal chrzest

Jana Kazimierza we Lwowie, na

brocią serca i wyrozumialością.

bl. Jakuba w bazylice katedralnej

święty w miejscowej parafii,

którym przez jakiś czas pelnil

A także pokorą, pobożnością

we Lwowie, a trumnę z jego cia-

w starym kościele z XVIII wie-

obowiązki dziekana wydzia-

i gorliwością duszpasterską. Byl

lem zlożono w grobie na Cmenta-

ku. Od dzieciństwa wyróżnial

lu teologicznego, a także rek-

jakby mężem modlitwy, zdarza-

rzu Janowskim we Lwowie, gdzie

się wielkim  zamilowaniem

tora. Byl bardzo ceniony przez

lo się mu modlić również w cią-

grzebano ubogich, dla których

do nauki. W roku 1871 ukoń-

studentów i cieszyl się szacun-

opierających się kolektywizacji.

gu nocy. Modlitwa inspirowa-

byl zawsze ojcem i opiekunem.

czyl szkolę w Wilamowicach,

kiem innych pracowników na-

Tyle w skrócie o tej monstrualnej

la jego dzialalność i jego pracę,

Uważal bowiem, że chrześcijań-

w roku 1872 czwartą klasę

ukowych. Odtąd swoje życie

tragedii, która pociągnęla za sobą

a wszystkie swoje sily poświę-

stwo polega na ciąglym czynie-

w Kętach, a następnie w latach

związal z tym dawnym polskim

miliony ofiar na planecie. Ślepa

cal budowaniu Królestwa Bo-

niu dobrze bliźnim dla milości

1972­1880 uczęszczal do gim-

miastem. Opublikowal wie-

nienawiść wyrugowala racjo-

żego nauczając nieustannie, że

Boga i na zaparciu się siebie sa-

nazjum w Wadowicach. Mlody

le artykulów z zakresu teologii

nalizm i kulturę dialogu w wielu

fundamentem życia spolecz-

mego. Mówil też, że ,,...do kate-

Józef byl tam notowany wyso-

i archeologii chrześcijańskiej,

krajach, zrujnowala pól Europy...

nego powinna być sprawiedli-

chizmu musimy wrócić wszy-

ko i maturę, obejmującą wów-

a także na temat Eucharystii.

A 17 grudnia 1900 r. Leon XIII

wość dopelniona przez milość

scy, żeby się nauczyć tak używać

czas pięć przedmiotów (język

Odbyl dwie podróże naukowe

mianowal 40-letniego ks. pralata

chrześcijańską. Na pytania,

świata i dóbr ziemskich, abyśmy

polski, laciński, grecki, nie-

do Rzymu ­ w latach 1894/95

Józefa Bilczewskiego arcybisku-

czego dziś i zawsze narodowi

nie stracili dóbr niebieskich. Jeśli

miecki i matematyka ­ pisem-

i drugą ­ polączoną z udzialem

pem lwowskim, zaś konsekracja

potrzeba, odpowiadal: ,,Ludzi

mądrość katechizmu świata nie

nie i ustnie) zdal z wyróżnie-

w II Kongresie Archeologicz-

biskupia miala miejsce 20 stycz-

mądrych, pracowitych, a przede

zbawi, to wlasna mądrość świa-

niem 13 czerwca 1880. Wstąpil

nym ­ w roku 1900. Spotkal się

nia 1901 w katedrze we Lwowie.

wszystkim ludzi uczciwych ­

ta prędzej czy później popchnie

do Seminarium Duchownego

w Rzymie znowu w papieżem

Tam sakrę biskupią Bilczewski

świętych nam potrzeba!". Jak-

go w przepaść...". Jak prorocze są

w Krakowie. Rozpocząl też stu-

Leonem XIII, który ­ jak pamię-

przyjąl z rąk ks. kardynala Jana

że te slowa przypominają apel

to slowa dzisiaj, w marnej epoce

dia na Wydziale Teologicznym

tamy ­ w slawnej encyklice ,,Re-

Puzyny z Krakowa.

Jana Pawla II o ludzi sumienia

roztrzaskanego lustra i ,,cywili-

Uniwersytetu Jagiellońskiego

rum Novarum" (1891) wytknąl

Drogowskazem dla metropo-

dla Polski!!! (ostatecznie, obaj

zacji" śmierci... (patrz znakomity,

i zarazem na wydziale filozo-

blędy marksizmu argumentując

lity Bilczewskiego byla oczy-

uczyli się w tym samym gimna-

choć smutny tom ,,Roztrzaskane

fii. Oba te fakultety ukończyl

slusznie, że robotnicy i kapitali-

wiście Ewangelia, a zasadami

zjum wadowickim!). A jak wiele

lustro", Kraków, Bialy Kruk, 2019

z wynikiem celującym. Świę-

ści wzajemnie siebie potrzebują

­ lączność ze Stolicą Apostolską,

wymagal od samego siebie: ,,...

prof. Wojciecha Roszkowskiego).

cenia kaplańskie przyjąl 6 lipca

i powinni dążyć zatem do poro-

sprawiedliwość i Dekalog. Jak

życie prywatne arcypasterza

26 czerwca 2001 Ojciec Świę-

1884 roku i przez rok pracowal

zumienia, a nie do konfliktów

ważne są to wartości świadczy,

da się ująć w trzy wyrazy: mo-

ty Jan Pawel II beatyfikowal

w parafii pw. św. Bartlomie-

klasowych. Dzięki syndykatom

niestety ujemnie, chaos praw-

dlitwa, praca, zaparcie się sie-

podczas wizyty we Lwowie ar-

ja w Mogile w pobliżu Krako-

w zachodniej Europie oddalo-

ny oraz niemoralność zbyt wie-

bie". Byl też nauczycielem przy-

cybiskupa Józefa Bilczewskiego.

wa. Glodny wiedzy, kontynu-

no widmo rewolucji i gwaltów

lu sędziów i prokuratorów w tej

szlych kaplanów, zajmowal się

Pomnik arcybiskupa ­ Polaka

owal swoje studia w Wiedniu

spolecznych z pożytkiem dla obu

nieukończonej III RP, która bar-

pracą charytatywną i oświato-

i Europejczyka ­ stoi we lwow-

(1885/6), gdzie uzyskal dok-

stron. Niestety, w Rosji doszlo

dziej przypomina rzeczywistość

wą, fundowal kościoly i kapli-

skiej katedrze. Papież Benedykt

torat z teologii. Następnie stu-

do krwawej rewolucji i bezsen-

PRL-u. Smutne to, gdyż po wol-

ce, szkoly i ochronki, czytelnie

XVI kanonizowal go w Rzymie

diowal w Rzymie i Paryżu,

sownych dekretów, ponieważ

ności sprawiedliwość jest dru-

i biblioteki. Wielką czcią otaczal

23 października 2005. I oto Józef

poświęcając się glównie arche-

posluchano nie papieża Leona

gą wartością, której oczekują

Matkę Najświętszą, a na jego

Bilczewski ­ jakby w cieniu Ka-

ologii chrześcijańskiej pod kie-

XIII, ale obu podżegaczy klasowej

obywatele od państwa. Nieste-

prośbę w Litanii Loretańskiej

rola Wojtyly ­ także zostal wy-

runkiem slynnego archeologa

nienawiści, Marksa i Engelsa,

ty relikty peerelowskie blokują

znalazlo się wezwanie: ,,Królo-

niesiony na oltarze i ma swoją

Jana Baptysty de Rossiego. Po

twórców idiotycznej i samobój-

oczyszczenie Temidy, także nie-

wo Polski ­ módl się za nami".

kaplicę w kościele parafialnym

powrocie do kraju byl wika-

czej teorii, rozwiniętej w kry-

uzasadnione wytyczne z UE ha-

Mówil też, że Maryja jest jak-

w rodzinnych Wilamowicach.

riuszem w Kętach i Krakowie,

minalny sposób przez Lenina,

mują pożądane reformy. Prawo-

by monstrancją, ukazującą nam

A jego serce pozostaje w polskim

a także katechetą w gimnazjum.

który kazal wieszać gospodarzy

rządność byla pierwszą ofiarą

ciągle Jezusa ku czci publicznej.

Lwowie.

Wspólne świętowanie

z rzymskokatolicką parafią św.

we Wroclawiu. Spadkobier-

cą tradycji Sokolnickiej para-

Jana Pawla II, która obejmu-

fii jest parafia św. Jana Pawla

je poludniową dzielnicę Lwo-

Grekokatolicy rozpoczęli

wa, sam zaś kościól stoi w stu

II, dla której kardynal Konrad

świętowanie stalych świąt

metrach od granicy miasta,

Krajewski w 2020 roku konse-

wedlug gregoriańskiego

krowal nowy kościól. Grecko-

w Sokolnikach.

kalendarza. Ściśle

katolicki proboszcz o. Jaroslaw

Historia parafii sięga 1396

powiedziawszy, stosowany

Garandża jeszcze w 2018 roku

roku. Pod koniec XIX wieku

jest obecnie nowo-juliański

wybudowano nowy kościól

przekazal parafii otaczane przez

kalendarz, wedlug którego

św. Mikolaja, pod kierunkiem

jego wiernych wielką czcią fi-

święta ruchome, zależne od

gury Chrystusa i Matki Bożej,

wygnanego z Litwy za wspo-

Wielkanocy, obchodzone są

pochodzące z XIX-wiecznego

maganie Powstania Stycznio-

wedlug dotychczasowego

wego ks. Romualda Stakiena.

kościola, po 1946 roku umiesz-

stylu. Większość chrześcijan

czone w ikonostasie.

Po wypędzeniu Polaków ko-

wschodniego obrządku,

ściól zamieniono w 1946 na

Podczas uroczystości od-

zarówno katolików jak

prawoslawną cerkiew, obecnie

pustowej liturgię celebrowal ks.

prawoslawnych, wyznacza

Grzegorz Draus, proboszcz pa-

funkcjonuje tam grcekokato-

paschalie wedlug starego

rafii św. Jana Pawla II. Brater-

licka parafia Narodzenia Matki

stylu. Natomiast święta stale

skim gestem bylo zaproszenie

Bożej. W latach trzydziestych

wypadają w te same dni, co

XX wieku w Sokolnikach po-

szkockiej organizacji Siobhan's

w kalendarzu gregoriańskim.

slugiwal ks. Wincenty Urban

Trust, rozdającej pizzę prosto

Wielkanoc u wschodnich braci

z pieców w ciężarówce. Często

(późniejszy biskup wroclaw-

nadal będzie wypadać w inny

Siobhan's Trust obsluguje wy-

ski), i ks. Franciszek Rozwód

które wprowadzily nowy ka-

roboczego,  wiele  instytucji

dzień, nie zawsze razem

darzenia w parafii, zwlaszcza

lendarz, wierni przyjęli zmia-

i przedsiębiorców prywatnych

(poslugujący po wojnie we

z lacinnikami.

akcje dla uchodźców. Wśród

Wroclawiu, czynny do swo-

ny entuzjastycznie, zazwyczaj

oglosilo dzień świąteczny. Na

jej śmierci w wieku 104 lat).

wolontariuszy byli: Duńczyk,

traktując to jako symbol ode-

święto w grekokatolickiej pa-

Anglicy, Szwajcar i Szwedka.

W Kościele greckokatolickim

rwania się kulturowego od tra-

rafii w podlwowskich Sokol-

W Sokolnikach urodzil się ks.

Antoni Ręcznych, organizator

Tym razem podzielono się do-

oraz prawoslawnym Koście-

dycji zachowywanych przez

nikach przybylo o wiele wię-

brem z braćmi świętującymi po

le Ukrainy przyjęto nowy ka-

prawoslawie rosyjskie.

cej ludzi niż w poprzednich

powojenny parafii św. Jadwigi

raz pierwszy odpust w nowym

lendarz liturgiczny. Ukraiński

we Wroclawiu ­ Oleśnicy oraz

8 września wypada popu-

latach. Odczuwa się chęć za-

ks. Stanislaw Pawlaczek, pro-

stylu, w jedności calym katolic-

Kościól prawoslawny, mający

larne na Ukrainie święto Na-

manifestowania  akceptacji

kim światem.

więcej wiernych, pozostal przy

rodzenia Matki Bożej. We Lwo-

fesor seminarium i rektor ko-

nowego kalendarza. Parafia

ściola Matki Bożej na Piasku

starym stylu. W kościolach,

wie, pomimo oficjalnie dnia

utrzymuje bardzo dobre relacje

KS. GRZEGORZ DRAUS