19

nr 18 (430) 29.09.­16.10. 2023

Kurier kulturalny

www.kuriergalicyjski.com

101. Spotkanie Ossolińskie

13 września br. w największej

zrealizowanych projektów od-

pod ochroną UNESCO, ale wla-

sali Lwowskiej Narodowej

budowy można bylo zobaczyć

śnie taką okazala się realność na-

Naukowej Biblioteki Ukrainy

projekty odbudowy Warsza-

rzucona nam przez agresora ro-

im. W. Stefanyka (LNNB im. W.

wy, Wroclawia, Tokio, Coven-

syjskiego. W naszych wspólnych

Stefanyka) odbylo się kolejne

try, również projekty odbudowy

dzialaniach z polską stroną na

już 101. Spotkanie Ossolińskie.

ukraińskich miast Mariupola,

pierwszym miejscu jest zaufanie

Warto przypomnieć, że

Chersonia, Charkowa i nie tylko.

i solidarność.

Spotkania Ossolińskie

Otwierając Spotkanie dyrek-

W dyskusji wzięli udzial

odbywają się wspólnym

tor Wasyl Fersztej przywital pol-

przedstawiciele  ukraińskiej

wysilkiem lwowskiej biblioteki

skich gości i przekazal podzię-

i polskiej strony. Eliza Dzwon-

i Zakladu Narodowego

kowania wszystkim Polakom,

kiewicz, konsul generalny RP

im. Ossolińskich (ZN im.

narodowi polskiemu, przed-

we Lwowie, zapytala o kolej-

Ossolińskich) we Wroclawiu

stawicielom wladz za wsparcie

ność odbudowy zrujnowanych

i pod patronatem konsula

Ukrainy w jej walce z wrogiem

zabytków. Wojna ciągle trwa.

generalnego Rzeczypospolitej

oraz za wsparcie ukraińskich

Czy odbudować teraz czy cze-

Polskiej we Lwowie.

uchodźców w Polsce: ­ To wspar-

kać na koniec wojny? We Lwo-

cie jest dla nas bezcenne. Dla

wie szybko odbudowano bu-

Ukrainy nie ma innej drogi, jak

ukraińskim  konserwatorom.

z nami są ukraińscy konserwa-

dynki, w które trafily rakiety.

JURIJ SMIRNOW

N

droga do integracji i wspólpra-

Gotowi jesteśmy podzielić się

torzy z wielu miast, mianowicie

W tej sprawie wladze miejskie

ie zważając na wojnę, do

cy z Europą. LNNB im. W. Ste-

naszymi doświadczeniami.

ze Lwowa, Kijowa, Charkowa,

i mieszkańcy mialy wspólne

Lwowa przyjechali przed-

fanyka i Zaklad Narodowy im.

Michal Krasucki ze swej

Lucka, Dniepra i innych miast,

zdanie. Ale są miasta, na przy-

stawiciele ZN im. Ossoliń-

Ossolińskich podpisaly poważne

strony powiedzial, że już za

znamy na bieżąco ich proble-

klad Charków, gdzie zniszczenia

skich ­ dyrektor dr Lukasz Ka-

projekty wspólpracy i mają dal-

tydzień po wybuchu wojny na

my i gorące potrzeby, wiemy co

są znaczniejsze. Co robić ­ czy

miński oraz dr Wiktoria Malicka,

sze plany opracowania nowych

Ukrainie rozpocząl z kolega-

w każdym konkretnym mieście

zostawiać ruiny, czy odbudować

pelnomocniczka ZN im. Ossoliń-

wspólnych projektów w celu za-

mi dzialania w sprawie pomo-

dzieje. Doświadczenia ukraiń-

zrujnowane obiekty sowieckiej

skich ds. wspólpracy z zagrani-

chowania wspólnej spuścizny.

cy ukraińskim miastom. Dla

skie pomagają nam też sprawdzić

architektury? Trzeba też upa-

cą. Razem z nimi przybyl jeden

Bardzo cenimy naszą wspólpra-

wielu bylo szokiem, że Rosjanie

i udoskonalić nasz polski system

miętnić tragiczny los zrujno-

z prelegentów niniejszego Spo-

ce, pomoc naszych polskich ko-

nie mają żadnego szacunku do

ochrony zabytków, we wszyst-

wanych miast i mieszkańców,

tkania Michal Krasucki, sto-

legów. To wszystko dają nam ze

jakichkolwiek zasad ochrony

kich polskich miastach przygo-

którzy zginęli. Ale jak to zrobić

leczny konserwator zabytków

szczerego serca, tego nie kupi się

spuścizny, zabytków historii,

tujemy taką strategię. Dysku-

i kiedy, teraz czy po wojnie?

z Warszawy. Drugim prelegen-

za żadne pieniądze.

kultury, architektury. Rosyj-

tujemy technologiczne sposoby

Budynki mieszkalne trzeba

tem byla Lilia Onyszczenko-

Dyrektor W. Fersztej cieplo

skie bombardowania Charko-

ochrony zabytków, doświadcze-

odbudować w pierwszej kolejno-

-Szweć, doradczyni prezydenta

przywital Onyszczenko-Szweć

wa, Chersonia, Mariupola i nie

nia Lwowa w sprawie ochrony

ści. A w jakiej kolejności odbu-

(mera) miasta Lwowa ds. ochrony

i powiedzial, że jest ona daw-

tylko tych miast, udowodnily

rzeźb i witraży są bardzo cenne.

dować zrujnowane szkoly, mu-

środowiska historycznego.

nym przyjacielem LNNB im. W.

barbarzyński sposób prowa-

Lilia  Onyszczenko-Szweć

zea? Na przyklad, mer Charkowa

Salę wypelnili przedstawi-

Stefanyka, od początku zaanga-

dzenia przez Rosjan tej wojny.

przez wiele lat zajmowala się

natychmiast sprząta zrujnowane

ciele lwowskich środowisk za-

żowanym w projekty bibliote-

Bardzo poruszyl nas wszyst-

i nadal zajmuje się problema-

obiekty, nie slucha konserwato-

interesowanych rozwojem pol-

ki. Ze swojej strony dyrektor L.

kich list pani Onyszczenko

mi ochrony zabytków kultury

rów, którzy mówią o odbudowie,

sko-ukraińskiej  wspólpracy

Kamiński podkreślil, że wojna

w tej sprawie do polskiego Mi-

i dziedzictwa narodowego. To

że może później po wojnie, kiedy

kulturalnej i naukowej. Wśród

nie przerwala wspólpracy oby-

nisterstwa Kultury i Dziedzic-

wlaśnie ona podala pierwszy

będą na to odpowiednie możli-

wości finansowe. Polacy rozpo-

obecnych byli przedstawicieli

dwóch instytucji i realizację

twa Narodowego i do polskich

sygnal polskim konserwato-

częli odbudowę Palacu Saskiego

polskich towarzystw, dzialają-

licznych wspólnych projektów,

konserwatorów miejskich. Po-

rom, który zakończyl się or-

dopiero teraz, tyle lat po wojnie,

cych we Lwowie, dyrektorowie

na przyklad projektu digitaliza-

stanowiliśmy dzialać szybko.

ganizacją platformy odbudo-

zaś w latach 40. XX wieku pod-

lwowskich muzeów, bibliotek,

cji czy projektu dotyczącego sta-

Zrobiliśmy zbiórkę tysiąca ga-

wy miast Ukrainy. W dyskusji

czas  powojennej  odbudowy

dziennikarze, krajoznawcy. Na

rych druków XVII ­ XVIII wieku.

śnic. Zorganizowaliśmy spo-

między innym powiedziala:

Warszawy nikt o tym nie myślal.

Spotkanie Ossolińskie przy-

Ta praca nad naszym wspólnym

tkania on line polskich konser-

­ Temat odbudowy ­ to nie

Jeden z kolejnych gości

byla konsul generalny RP we

dziedzictwem kulturalnym jest

watorów miast , zalączyliśmy

jest temat przeciętny. Jak będą

powiedzial:

Lwowie Eliza Dzwonkiewicz.

ważna nie tylko dla pracowni-

do tych spotkań ukraińskich

odbudowane zrujnowane miasta

­ Jesteśmy w bibliotece, gdzie

Wszystkich zebranych jak

ków bibliotek, polskiej i ukraiń-

konserwatorów.

i obiekty? Czy będzie przeważal

panuje duch i kult dziedzictwa.

zawsze bardzo serdecznie przy-

skiej, lecz dla naszych narodów.

Nie czekaliśmy na listy z mi-

element rekonstrukcji, czy odbu-

Wlaśnie dziedzictwo decyduje

wital dr Wasyl Fersztej, dyrektor

Tak samo dla polskiego i ukraiń-

nisterstw kultury (ukraińskie-

dowane będą zrujnowane mia-

o tożsamości ludzi i narodów.

generalny LNNB im. W. Stefany-

skiego narodów jest bardzo waż-

go i polskiego), zbieramy in-

sta na nowo? Jak zachować to co

Dlatego zrujnowane dziedzic-

ka. On też oglosil temat spotkania

na wspólpraca w sprawie ochro-

formację online , bezpośrednio

mamy, uratować obiekty, które

two powinno być odbudowane.

oraz przedstawil prelegentów. Do

ny zabytków kultury i historii,

z ukraińskich miast i dzialamy

znajdują się na liście UNESCO, ale

Organizatorów  Spotkania

Spotkania Ossolińskiego można

naszego wspólnego dziedzictwa.

natychmiast. Omawiamy i dzia-

zostaly trafione rosyjskimi ra-

Ossolińskiego pytano również

bylo też dolączyć on line i nawet

Wlaśnie dzisiejsi prelegenci cale

lamy w konkretnych sprawach

kietami? W sprawie wspólpracy

o dalsze perspektywy Spotkań.

zadawać pytania. Temat Spotka-

swoje zawodowe życie poświę-

ochrony przed zniszczeniem,

z polską stroną mamy pozytyw-

Dyrektor Lukasz Kamiński

nia podyktowala wojna i sytu-

cili ochronie zabytków. Pan M.

zabezpieczenia zabytków, na

ne doświadczenia od 2007 roku,

odpowiedzial:

acja, która zaistniala na Ukrainie

Krasucki jest inicjatorem powo-

przyklad witraży, rzeźb. Każ-

kiedy ruszyl wspólny projekt

­ W czasie wojny trudno pla-

wskutek nie tylko walk na fron-

lania Domu Odbudowy Ukrainy.

dy może zobaczyć skutki tych

odnowienia Katedry Ormiań-

nować na dalszą perspektywę.

cie, ale też stalych obstrzalów

Polskie doświadczenia w powo-

ochronnych dzialań we Lwowie

skiej, fresków J. H. Rosena. I teraz,

Zmieniamy plany na bieżąco.

rakietowych wielu miast Ukra-

jennej odbudowie miast i dalsze

czy Dnieprze. Ten proces trwa ­

z wybuchem wojny, natychmiast

Nie wiemy jaka będzie sytuacja

iny, również Lwowa. Otóż, temat

wysilki polskich konserwatorów

pomagamy ukraińskim muzeom,

odezwali się koledzy z Polski, In-

w następnym roku. Nie wszyst-

Spotkania brzmial: ,,O odbudowie

związane z odbudową i konser-

obiektom historycznym. Dostar-

stytut ,,Polonika". W XXI wie-

kie osoby, które zapraszamy, są

miast Ukrainy". Dyskusji na sali

wacją calych zespolów architek-

czamy też generatory, osuszacze

ku nikt nie myślal, że będziemy

gotowe przyjechać na Spotka-

towarzyszyla wystawa plenero-

tonicznych mogą być przydatne

i nie tylko. W stalym kontakcie

chronić przed rakietami zabytki

nia do Lwowa. Ale jednoznacznie

wa ,,Miasta-feniksy. Odbudowa

Spotkania Ossolińskie będą kon-

po zniszczeniach wojennych",

tynuowane. Mamy już tradycję

którą można bylo obejrzeć przy

tych Spotkań, zaś życie podrzuci

wejściu do biblioteki im. W. Ste-

tematy, wezwania i sposoby ich

fanyka. Zostala przygotowana

rozwiązania.

przez stolecznego konserwatora

Poparl go jednoznacznie dy-

zabytków Michala Krasuckie-

rektor LNNB im. W. Stefanyka

go wraz z Ossolineum. Wystawę

Wasyl Fersztej:

otworzyli przedstawiciele ukra-

­  Jesteśmy  optymista-

ińskiej i polskiej instytucji, orga-

mi. Odbudujemy nasze mia-

nizatorzy niniejszego spotkania.

sta, nasz kraj, naszą Ukrainę.

Prezentowala ona doświadcze-

Nasi ludzie wszystko potra-

nia z odbudowy polskich miast

fią. Nasza wspólpraca z polską

po II wojnie światowej, rów-

stroną, z wroclawskim ZN im.

nież z innych części świata,

Ossolińskich rozwija się po-

zniszczonych przez dzialania

mimo wojny bardzo prężnie we

wojenne. Przyklady ich odbu-

wszystkich kierunkach, rów-

dowy zostaly zestawione z pro-

nież w sprawie kontynuowania

jektami odbudowy miast Ukra-

Spotkań Ossolińskich.

iny. Wśród przedstawionych