24

nr 18 (430) 29.09.­16.10. 2023

Kurier kulturalny

www.kuriergalicyjski.com

Muzeum Historyczne prezentuje nową wystawę

Lwowskie Muzeum

wydobywano w Galicji naftę

garncami, za Stanislawa Szcze-

Historyczne

panowskiego barylkami, a na

zorganizowalo nową,

początku XX wieku cysterna-

niezwykle ciekawą

mi". Dalej wystawa opowiada

wystawę, poświęconą

o budowie w Galicji kolei żela-

historii naszego miasta

znej, a we Lwowie linii tram-

i kraju, pod tytulem

waju elektrycznego. Obok znaj-

,,Historia Królestwa Galicji

dują się wyroby slynnej fabryki

profesora J. Lewińskiego i jego

w Imperium Habsburgów

portret. Rozwój Galicji pod ber-

(1772­1918). Wystawę

lem Habsburgów w XIX wieku

otwarto w dwóch salach

prezentowala slynna Wysta-

Kamienicy Korniakta

wa Krajowa Galicyjska w 1894

(czyli Królewskiej)

roku. Zaprezentowano foto jej

ABP W. H. SIERAKOWSKI

w Rynku 6. Muzeum

pawilonów i przywitanie we

FRANCISZEK JÓZEF I

Lwowie cesarza Franciszka Jó-

Historyczne dysponuje

zefa I, który odwiedzil wysta-

bardzo bogatym zbiorem

wybierano  Galicyjski  Sejm

wę i odznaczyl organizatorów,

pamiątek historycznych

Krajowy, w którym zasiadalo

wśród nich miejskiego ogrodni-

i dziel sztuki, dlatego

150 poslów. Wiele uwagi orga-

ka Arnolda Rohringa.

organizatorom bez

nizatorzy wystawy poświęcili

Tymczasem w Imperium na-

DENIS ZUBRZYCKI

trudu udalo się

wydarzeniom ,,Wiosny Ludów",

stąpily znaczne zmiany poli-

rewolucji 1848 roku. Wlaśnie

II, biskupów Lwa Szeptyckie-

tyczne i Galicja odczula je w ca-

wypelnić obydwie sale

od tego roku zasiadal na tronie

go, Waclawa Hieronima Siera-

lej pelni. W grudniu uchwalono

znaczną liczbą cennych

nowy, wtedy 18-letni cesarz

w Wiedniu liberalną konstytu-

kowskiego, generala Andreasa

eksponatów, zorganizować

Franciszek Józef I, który pa-

cję, cesarstwo stalo się monar-

Hadika. Obok w gablotce ­ herb

autentyczną ekspozycję

nowal do roku 1916. Oglądamy

chią austrowęgierską, w 1861

Królestwa Galicji i Lodomerii

znaczącą nie tylko

portret mlodego wladcy, także

roku również Galicja uzyska-

wraz z Księstwem Oświęcim-

w dziedzinie historyczno-

inne jego portrety z różnych lat

skim i Zatorskim (1804 roku)

la autonomię, zaś Lwów od 14

kulturalnej, ale też

i kopia pieczęci tegoż Królestwa,

oraz rodzinny portret z mal-

października 1870 roku otrzy-

żonką Elżbietą, synem Rudol-

mal pelny samorząd. Na czele

Manifest Marii Teresy w języku

artystycznej.

STANISLAW HR. SKARBEK

fem, córkami Gizelą i Walerią,

samorządu stal prezydent mia-

lacińskim, mapa administra-

Galicja i Lodomeria ­ to ide-

żoną Rudolfa ­ Stefanią i córką

sta, wybierany co trzy lata, zaś

cyjna Królestwa ze stolicą we

TEKST I ZDJĘCIA

alistyczna kraina harmonii

Elżbietą.

Lwowie.

od 1896 roku ­ co sześć lat.

JURIJ SMIRNOW

M

i szczęścia, w której przez 68

Na wystawie wiele miejsca

Autorzy wystawy krótko

Na wystawie oglądamy por-

uzeum planowalo or-

lat milościwie panowal cesarz

poświęcono informacji o rozwo-

trety  prezydentów  Lwowa,

opisują najważniejsze reformy

ganizację i prezenta-

Franciszek Józef I".

ju w Galicji przemyslu, między

obok nich portrety zaslużonych

cesarza Józefa II i jego wizytę

cję tej wystawy jeszcze

Ale trudno nie zauważyć róż-

innymi w jednej z gablot znaj-

lwowskich uczonych Izydora

do Lwowa. Przedstawiono też

w 2022 roku, czyli przed rocz-

nicy między tym, jak wyglądal

duje się kopia legendarnej lam-

portrety kolejnych cesarzy au-

Szaraniewicza, Teodora Torosie-

nicą 250-lecia przylączenia

Lwów i kraj w 1772 roku a jego

py naftowej wynalazców Jana

wicza, Dionizego Zubrzyckiego.

striackich. Rozwój przemyslu,

Galicji do Imperium Austriac-

stanem na 1 listopada 1918 roku.

Zeha i Ignacego Lukasiewicza.

Wielki portret przedstawia

na przyklad slynnej fabryki

kiego. Ale agresja Federacji

Otóż przechodzimy po salach,

Wlaśnie ci aptekarze lwowscy

postać Stanislawa hr. Skarb-

wódek i likierów J. A. Baczew-

Rosyjskiej w lutym 2022 roku

oglądamy portrety, herby, pla-

przeprowadzili w 1853 roku

ka, mecenasa, czlowieka, który

ski, zalożonej w 1782 roku. Po-

zatrzymala prace organiza-

ny nowych gmachów, zdjęcia

w aptece Mikolascha przy ul.

znajemy rozwój niektórych in-

zbudowal we Lwowie slynny

torów, lecz nie pokrzyżowa-

lwowskich ulic, fabryk, aptek,

Kopernika pierwszą na świecie

stytucji politycznych na czele

teatr zwany Skarbkowskim.

la ich planów. Dopiero ponad

czytamy dokumenty, manifesty,

destylację ropy naftowej. W Ga-

z Sejmem Stanowym, który

Wlaśnie w tych latach powsta-

rok później wystawa zosta-

stare czasopisma, afisze teatral-

licji powstala pierwsza kopalnia

lo we Lwowie kilka muzeów,

dzialal w latach 1775­1845.

la ostatecznie skompletowana

ne, a też mundury, karabiny,

ropy naftowej i przemysl naf-

również Muzeum Historyczne

We Lwowie dzialal też Sąd

i uroczyście otwarta, w ślad za

helmy kirasjerów i dragonów

towy. Ten przemysl rozwijal się

miasta Lwowa (1892 rok). Od

Apelacyjny, Izba Skarbowa.

dwiema innymi wystawami

,,kundk" armii.

W Sejmie Stanowym zasia-

niezwykle prężnie i, jak pisal

1905 roku dzialalo tu Ukraiń-

w tymże dawnym palacu kró-

W drugiej sali można zoba-

dali przedstawiciele ducho-

Zbigniew Fras w swojej ,,Gali-

skie Muzeum Narodowe, zalo-

lewskim. Byly to wystawa pod

czyć mundury, karabin, rewol-

cji", ,,za wynalazcy lampy naf-

wieństwa, szlachty, magna-

żone z inicjatywy metropolity

tytulem ,,Modne stulecia" i wy-

wer i flagę legionu Ukraińskich

towej Ignacego Lukasiewicza

Andrzeja Szeptyckiego.

tów i mieszczan. Od 1861 roku

stawa poświęcona starodru-

Strzelców Siczowych, uformo-

Prężnie  dzialaly  wyższe

kom lwowskim. (,,Nowy Kurier

wanego w wojsku austriackim

uczelnie lwowskie na czele

Galicyjski" informowal na-

w czasie I wojny światowej,

z uniwersytetem i szkolą poli-

szych czytelników o tych wy-

jako jednostki krajowej obrony

techniczną, z roku na rok rosla

stawach w nr 10 z dnia 30.05

terytorialnej.

liczba studentów. Na wystawie

­ 15.06.2023 i nr 15 z dnia 18­

Jeszcze kilka slów o począt-

przedstawiono portrety zna-

30.08.2023). Nowa wystawa

kach austriackiego panowa-

nych polskich i ukraińskich

jest też kolejnym sygnalem, że

nia. 5 sierpnia 1772 roku pod-

profesorów, wśród nich My-

nasze muzea również w czasie

pisano traktaty między Rosją,

chajla Hruszewskiego.

wojny walczą na froncie kul-

Prusami i Austrią, określające

Na zdjęciach przedstawio-

turalnym dla naszego zwycię-

granice I rozbioru Rzeczypo-

no budowę gmachu Teatru

stwa, i że wlaśnie Muzeum Hi-

spolitej, zaś 15 września tegoż

Miejskiego  (Opery  Lwow-

storyczne przoduje we Lwowie

roku wkroczyly do Lwowa od-

skiej), dziela wybitnego pol-

w tej ważnej sprawie, sprawie

dzialy austriackiego generala

skiego architekta Zygmunta

nie tylko kulturalnej, lecz też

Andreasa Hadika. 4 paździer-

Gorgolewskiego.

spoleczno-ideologicznej.

nika 1772 roku w katedrze la-

Bardzo szybko Lwów prze-

Organizatorzy wystawy po-

cińskiej uroczyście ogloszono

ksztalcil się w wielkie nowo-

stanowili nie tylko przybli-

manifest o przylączeniu Galicji

czesne  miasto  europejskie,

żyć owe, już dość dalekie czasy

do Imperium Austriackiego, zaś

które niestety bardzo boleśnie

,,austriackiego" okresu histo-

biskup katolicki Samuel Glo-

doświadczylo wydarzeń I wojny

rii Lwowa i calej Galicji, lecz

wiński odprawil mszę ponty-

światowej, okupacji rosyjskiej

również ukazać wklad tej epo-

fikalną z udzialem arcybiskupa

w latach 1914­1915, w końcu

ki (bylo to 146 lat życia Galicjan

ormiańskiego Jakuba Augusty-

upadku monarchii Austro-Wę-

pod berlem Habsburgów, życia

nowicza i biskupa greckoka-

gierskiej i wojny polsko-ukra-

kilku pokoleń w wielonarodo-

tolickiego Lwa Szeptyckiego.

ińskiej. Owe fatalne wydarzenia

wym, prawdziwie europejskim

Pierwszy gubernator Galicji

jakby podsumowaly okres ist-

państwie) w ekonomiczny, po-

Johann Anton hr. Pergen in-

nienia wielonarodowościowej

lityczny, kulturalny rozwój

formowal Wiedeń, że zastal na

Galicji i Lodomerii w Imperium

miasta Lwowa i kraju. Oczy-

miejscu ,,lud ciemny, szlachtę

Austriackim. Jako symbol no-

wiście, wystawa nie prezen-

sobiepańską i niewyksztalcony

wych trudnych czasów, ogląda-

tuje panegirycznego poglądu

kler".

my na wystawie obraz znanego

na realia tej epoki i nie świad-

Na wystawie oglądamy mię-

lwowskiego malarza, Żyda z po-

czy, że, jak pisal Zbigniew Fras,

dzy innymi portrety cesarzo-

chodzenia, Odo Dobrowolskiego

,,w świadomości spolecznej

wej Marii Teresy, cesarza Jozefa

,,Lwów w zimie 1915 roku".

FRAGMENT WYSTAWY