29

nr 18 (430) 29.09.­16.10. 2023

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Legendy starego Stanislawowa  (część 76)

powstala nowa fontanna, przy-

IWAN BONDAREW

pominająca prostokątny basen.

Lenin na dachu

Jak twierdzi

Pierwszym siedmiopiętro-

lekarz, gmach

wym budynkiem w mieście

byla ,,wieża" stacji telefonicznej,

stacji telefonicznej

którą wybudowano w 1968 r.

byl naszpikowany

Na starych zdjęciach widać, że

aparaturą, ustawioną

dach budynku dekorowal me-

glownie w piwnicach.

talowy profil wodza narodów

Latem urządzenia

Wlodzimierza Lenina. Z wy-

mocno się nagrzewaly

soka obserwowal on jak wiru-

je życie naokolo, a jego mężne

i wymagaly wodnego

rysy widoczne byly z daleka.

chlodzenia. Fontanna

Niestety, wszystkie pomni-

slużyla do poboru

ki, popiersia i profile mają je-

zimnej wody

SERHIJ WERESOW Z DWOMA

den wspólny problem ­ okre-

POCZTA W IWANO-FRANKIWSKU, POCZĄTEK LAT 70. XX W.

i schladzania cieplej.

TOMAMI PRAC LENINA NA

sowo trzeba je oczyszczać

Innymi slowy, byla to

DEMONSTRACJI W 1968 R.

z pozostalości po golębiach i in-

Podjęto salomonową decyzję.

interesującą historię. W 1968 r.

olbrzymia chlodnica.

nych przedstawicieli ptactwa.

Dzieciom nakazano zwrócić al-

miejskie jezioro zaroslo wodo-

Z przeciętnym pomnikiem jest

bumy do szkoly, po czym na-

rostami i wymagalo oczyszcze-

Z rozwojem techniki

prościej ­ stróż wchodzi nań

uczyciel chemii odczynnika-

nia. Projekt rekonstrukcji je-

udoskonalano

po drabinie i gąbką z mydlem

mi wywabil zloto z ostatniego

ziora doręczono miejscowej filii

aparaturę i odpadla

ściera brud. Ale jak tu wleźć na

zera. Rodzicom obiecano, że przy

kijowskiego instytutu ,,Projek-

potrzeba jej wodnego

cienki metalowy profil i to zwi-

pierwszej nadającej się okazji al-

towania miast". Bezpośrednio

schladzania.

sający nad przepaścią? Kon-

bumy zostaną przerobione, ale na

pracami kierowal mlody in-

struktorzy również to przewi-

razie pozostaną te, co są.

żynier-architekt Fedir Lucyk.

dzieli, zawieszając profil wodza

Historia ta wygląda mi na le-

Potem przyszlo lato, gorą-

Projekt mial być uzgodniony

na zawiasach. Pozwalalo to

gendę, ...ale legendy nie powstają

ca pora egzaminów na studia,

ze strażą pożarną i inspekcją

OKLADKA ALBUMU

opuszczać wizerunek na dach

na pustym miejscu.

dzieci rozjechaly się do róż-

sanitarną. Ci fachowcy nie za

ABSOLWENTÓW 1968 R. SZKOLY

budynku, gdzie spokojnie cze-

nych uczelni i nikt już niczego

bardzo znali się na rysunkach,

NR 1

Bukinistyczna demonstracja

kal na niego stróż z gąbką.

nie przerabial. Ciekawe jest to,

więc przekazywano im glównie

W czasach sowieckich ob-

Pewnego razu, przed oglosze-

że z czasem wszyscy absolwen-

opasle tomy opisów projektu.

rozpalal on tymi papierami pie-

chodzono dwa glówne święta

niem Niezależności przez Ukra-

ci 1968 roku odnowili zloty ko-

Dokumentacja dotycząca je-

cyk i z braku innych zajęć zaglę-

państwowe: dzień solidarności

inę, konstrukcję opuszczono

lor zer i spoglądając dziś na te

ziora miala 80 stron! Będąc pew-

bial się w ich treść. Z olbrzymim

albumy z uśmiechem wspomi-

ludzi pracy ­ 1 maja i kolejne

i już jej nie ustawiono. Powia-

nym, że nikt z inspektorów nie

zdziwieniem dowiedzial się, kto

nają tę zabawną historię.

rocznice Wielkiej Socjalistycz-

dają, że Lenin do dziś leży sobie

będzie wczytywal się w treść,

mial ,,zjadać larwy komarów ma-

nej Rewolucji Październiko-

spokojnie na dachu i czeka na

laryjnych". Naśmiawszy się do

Lucyk postanowil zażartować.

Kto zje larwy?

wej ­ 7 listopada. Odbywaly

swój moment.

Po dlugaśnej nazwie preparatu

rozpuku, zadzwonil do kierow-

się wówczas masowe demon-

po lacinie, slużącego do zwal-

nika miejskiego wydzialu komu-

Możliwe, że slyszeli Pań-

Tajemnicza historia

stracje, na które spędzano setki

czania komarów malaryjnych

nalnego, zamawiającego projekt

stwo historię o tym, jak stu-

komsomolu

robotników, inżynierów i stu-

wzdluż linii brzegowej, autor do-

i opowiedzial o swoim odkryciu.

denci w swoich pracach dy-

Tę historię opowiedzial mi

dentów. Czasem wydarzaly się

Ten nie zrozumial żartu i na-

pisal zdanie: ,,Jak również zjada-

plomowych piszą różne bzdury,

Serhij Weresow, który w 1968

rzeczy kuriozalne. O jednej

ne są przez autorów projektu".

skarżyl do dyrektora instytutu

twierdząc, że tych prac i tak

r. kończyl szkolę nr 1. Wówczas

z nich opowiedzial mi ówcze-

Projekt przeszedl wszystkie

Wolodymyra Lukomskiego.

nikt nie czyta. Rozrywki mlo-

sny student Serhij Weresow.

mieścila się ona przy ul. Hru-

instancje bez uwag! Prawdo-

Na  najbliższym  zebraniu

dzieży można zrozumieć, ale

szewskiego w obecnym lokalu

Jesienią 1968 r. dyrekcja In-

podobnie, o niewinnym żarcie

partyjnym zrobil on awanturę

bardziej interesująca jest ob-

szkoly nr 7.

stytutu Nafty i Gazu szykowala

nikt by się nie dowiedzial, gdyby

kierowniczce wydzialu przy-

serwacja, jak podobne ,,odkry-

Kilka dni przed zakończe-

się do kolejnej rocznicy i demon-

nie przypadek. Gdy zakończo-

gotowania dokumentacji, któ-

cia" odbierają poważni dorośli.

niem roku szkolnego absolwenci

stracji. Tradycyjne ­ te z portre-

no oczyszczanie jeziora, teczka

ra o niczym nie miala pojęcia.

Książka Zenowija Sokolow-

tami wodzów i transparentami

otrzymali pamiątkowe albumy

Kobieta prawie się rozplakala,

skiego ,,Architekci radzieckie-

z dokumentacją pozostala w wa-

­ nieco już obrzydly, więc rekto-

z fotografiami. Wszyscy oglądali

go Iwano-Frankiwska" zawiera

goniku szefa robotników. Zimą

więc Fedir Lucyk musial wstać

je z zachwytem, komentując, jak

rat postanowil wnieść ,,element

i przyznać się do winy. Następna

kto prezentuje się na zdjęciu ­

czegoś nowego". W telewizji uj-

rozmowa dyrektora z mlodym

kto wygląda jak elegancik, a kto

rzano, jak w Chinach demon-

inżynierem odbyla się w gabi-

nie za bardzo. Na okladkę jednak

stranci wymachują malutkimi

necie szefa. Lukomski byl do-

książeczkami z cytatami przy-

nikt nie zwracal uwagi.

brym i mądrym czlowiekiem

Następnego dnia w szkole

wódcy Mao. Postanowiono zro-

i przebaczyl podleglemu. Od tego

wybuchl skandal. Do dyrekto-

bić coś podobnego i u nas.

czasu objętość dokumentacji

Wyznaczono 30 chlopców

ra zwrócilo się kilku rodziców,

znacznie się skrócila.

przeważnie pracowników or-

i każdemu wręczono po dwa

Strategiczna fontanna

ganów partyjnych lub oficerów

tomy prac Lenina. Dziewcząt do

KGB. Żądali przedruku albumów,

dziela nie dolączono, gdyż książ-

Glówna fontanna miasta leży

ponieważ znaleźli karygodną

ki mialy pokaźną wagę. Idąc

na pl. Wieców. Nie przyciąga

pomylkę. Szkola w tym czasie

w kolumnie, chlopcy trzymali je

wzroku szczególnymi efekta-

nosila nazwę 30-lecia komso-

na wysokości pasa, a przecho-

mi wizualnymi. Jego rodzynek

molu. Na okladce wydrukowa-

dząc przed trybuną mieli unieść

tkwi w czymś innym. Czasza

no ­ 300-lecia komsomolu!

nad glowę i pomachać nimi,

skonstruowana jest w taki spo-

- Jest to ideologiczna dywer-

uśmiechając się radośnie.

sób, że można pod nią spacero-

sja! ­ krzyczeli na starszą dyrek-

Kolumnę formowano dlu-

wać, podczas, gdy woda sply-

tor rodzice-partyjniacy. ­ We-

go, potem byl powolny marsz

wa ze wszystkich jej stron. Ale

dlug dyrekcji komsomol zostal

do trybuny. W tym czasie ręce

na tym tajemnice fontanny nie

zalożony w XVII wieku. Może

bolaly, a prace Lenina nie bylo

kończą się.

Bogdan Chmielnicki też byl

gdzie odlożyć. Nareszcie doszli

Pewien znajomy lekarz opo-

komsomolcem? Wymagamy na-

do trybuny i pomachali książ-

wiedzial mi, że nie przez przy-

tychmiastowej przeróbki albumu

kami. Kierownicy miasta byli

padek fontannę usytuowano

i ukarania winnych!

zachwyceni i klaskali. A po-

przed pocztą. Również w wielu

Drukarnia odmówila prze-

tem rozpadal się deszcz. Chlop-

miastach obok budynków pocz-

róbki okladki na wlasny koszt,

cy nie mieli parasoli i książki

ty są fontanny. Nie przez przy-

wyjaśniając, że w podaniu szko-

przemokly.

padek. Po II wojnie światowej

ly figurowalo wlaśnie ,,300-le-

Zakończyla się ta historia

plac dekorowala skromna fon-

cie". Zaproponowano ponow-

wielkim skandalem. Bibliote-

tanna, o wiele mniejsza nawet

ne wykonanie albumów, ale za

karze odmówili odbioru prze-

niż dzisiejsze ,,jajo" kolo ratusza.

pieniądze szkoly i to dopiero za

moczonych książek. Sprawę ja-

Ale w 1968 r. pocztę rozbudowa-

dwa-trzy miesiące. Lecz ani fun-

koś zalagodzono, ale książek na

no, dostawiając prawe skrzydlo

duszy, ani czasu szkola nie mia-

demonstracjach więcej nikt nie

i siedmiopiętrową ,,wieżę" sta-

la, bo zbliżal się bal maturalny.

nosil.

cji telefonicznej. Jednocześnie

FONTANNA KOLO POCZTY, 1973 R.