24

nr 21 (433) 17­29. 11. 2023

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Legendy starego Stanislawowa  (część 78)

IWAN BONDAREW

Śruba drugiego sekretarza

We wspomnieniach bylego

urzędnika partyjnego Jarosla-

wa Fedorczuka pt. ,,Wolynianin"

jest wiele interesujących hi-

storii o stosunkach wśród par-

tyjnych elit. Jedna z opowieści

dotyczy polowy lat 1960. Wów-

czas drugim sekretarzem CK KP

Ukrainy byl niejaki Mykola So-

bol. Jego pozycja byla dość wy-

soka, a i on lubil demonstrować

swoją wladzę gdzie tylko mógl.

ŻOLNIERZE ARMII RADZIECKIEJ, 1970 R.

Przyjechal kiedyś do Kolo-

myi na fabrykę maszyn rolni-

Wiadomo, że byla wielka różni-

oraz ­ obowiązkowo ­ z butelką

czych. Idąc przez dziedziniec,

ca slużyć w części europejskiej,

dobrego koniaku ,,dla majora".

znalazl dużą śrubę, leżącą na

czy w miejscowości Uczkuduk

Sierżant spisywal kandyda-

GMACH PRZY UL. SZEWCZENKI 37

ziemi. Jak dobry gospodarz śru-

w Azji, gdzie pitną wodę przy-

tów w notesie i mówil: ,,Czekaj-

bę podniósl, zawinąl w gazetę

wożono w kanistrach raz na

pamięta wielu mieszkańców

­ portret Stalina. ,,On jeszcze

cie, zaraz podejdzie major i was

i zabral na najbliższe plenum

tydzień. Aby slużyć w normal-

miasta.

wróci" ­ mawial wujek Misza.

wywola". Poborowi dlugo i na

partii, jako ilustrację braku go-

nych warunkach poborowi i ich

Wolodymyr Kukulak, znal

Rozczulony Gruzin dawal mu 5

próżno czekali, a potem jechali

spodarności dyrekcji fabryki.

rodziny gotowi byli na wszyst-

dobrze wujka Miszę, bo uczyl

rubli i ze slowami ,,Reszty nie

do dalekich jednostwk wojsko-

Komitet obwodowy partii

ko. Mieszkaniec Frankiwska

się razem z jego starszym synem

wych, gdzie biale niedźwiedzie

trzeba" wychodzil na ulicę.

mieścil się w starym gmachu

Aleksander Wolkow opowie-

w latach 1965-1975 w szkole-

,,mówią dobranoc".

Piętrowe mieszkanie

przy ul. Grunwaldzkiej. W wiel-

dzial interesującą historię, jak

-internacie nr 1. Wspominal,

Po kilku dniach operację po-

kiej sali, w obecności wladz wo-

Historia ta związana jest

niektórzy z tego korzystali.

że ojciec kolegi byl dość orygi-

wtarzano od nowa i znów bylo

jewódzkich, rejonowych i miej-

z domem nr 37 przy ul. Szew-

W latach 1960-1970 punkt

nalną postacią. Walczyl w Sta-

czym się ugościć.

skich Sobol wyszedl na trybunę

czenki. Wybudowano go pod

zbiorczy Komendy uzupelnień

lingradzie, gdzie zostal ciężko

Misza, który dzieci ,,wieszal"

i chcial zademonstrować śrubę.

koniec lat 1960. wedlug in-

mieścil się przy ul. Niezależno-

ranny. Mial stalową plytkę na

Ale w teczce jej nie bylo! Któryś

dywidualnego projektu. Ro-

ści, po prawej za przejazdem ko-

Przeczytawszy  ten  ty-

czaszce i order ,,Slawy" III stop-

dzynkiem tej budowli byly

z urzędników obwodowych, ry-

lejowym. Teraz to miejsce zostalo

tul, Czytelnik pomyśli sobie, że

nia, który nosil na piersi.

dwupoziomowe mieszkania ­

zykując wlasną karierą, wycią-

zabudowane blokami. Zwożono

w artykule mowa będzie o ja-

Jego imię brzmialo Mychajlo

pierwsze tego rodzaju w naszym

gnąl śrubę z teczki gościa ze sto-

tam poborowych, którzy po kilka

kimś policjancie-wyrzutku spo-

Altowicz. Byl Żydem, ale ożenil

mieście. Jeszcze przed ukończe-

licy. Mial nadzieję, że ten o niej

dni czekali na ,,kupców" ­ przed-

leczeństwa z okresu niemieckiej

się z Ukrainką. Miejsce pra-

niem budowy kamienica uwa-

zapomni. Sobol ciskal pioruny.

stawicieli jednostek wojsko-

okupacji, wysylającym na szafot

cy mial na deptaku. Wcześniej,

żana byla za elitarną i przy-

Dostali wszyscy, a najwięcej ­

wych, którzy rozwozili ich po

żydowskie dzieci z getto. Nic po-

w miejscu domu ze sklepem fi-

szlym mieszkańcom wszyscy

pierwszy sekretarz obwodowe-

calym ZSRR.

dobnego! W ciągu calego swego

latelistycznym stala piętrowa

bardzo zazdrościli.

go komitetu partii.

Obok mieścila się niewiel-

życia Misza nie wykonal żadne-

kamienica. Pomiędzy nią i są-

Skorzystala z tego pewna

Partyjniak obrazy nie zapo-

ka jednostka wojskowa, gdzie

go wyroku śmierci. Malo tego ­

siednim budynkiem restauracji

sprytna i rozsądna dziewczyna.

mnial i od tej chwili jego wizyty

slużyli sprytni żolnierze. Opra-

sam byl Żydem!

,,Kijów" byl przelot o szerokości

Spotykala się z chlopakiem, po-

na Przykarpacie byly dla miej-

cowali następujący schemat

W latach 1960. na depta-

1 metra. Tu wujek Misza urzą-

chodzącym ze wsi, który bar-

scowej elity prawdziwa próbą.

oszustwa. Kilku żolnierzy w to-

ku kolo dawnego hotelu ,,Pod

dzil swoją kanciapę. Sam stal

dzo chcial mieszkać w mieście.

Tym bardziej, że wkrótce Sobol

warzystwie sierżanta przekra-

trzema koronami" (określano

zawsze przy ulicy i za 2 kopiejki

Otóż dziewczyna zaprowadzi-

przeniósl się na fotel pierwsze-

czalo plot, za którym byli poboro-

go również ,,Pod trzema cyc-

ważyl przechodniów, a za 4 ko-

la go na budowę i pokazala, że

go zastępcy prezesa Rady Mi-

wi. Pytali chlopców czy są wśród

kami") stal mężczyzna w pode-

piejki sprzedawal sznurówki.

w tym domu jej ojciec ma dostać

nistrów Ukrainy.

nich kierowcy lub traktorzyści.

szlym wieku z wagą. Za skrom-

Wiele się na tym nie zarobi, ale

mieszkanie.

ną oplatą ważyl wszystkich

Wyjaśniali, że przyslal ich major,

wujek Misza dobrze wiedzial,

Oszuści slużby czynnej

Byl to tak ważki argument,

chętnych. ,,Wieszat' ­ po ro-

który dobiera sobie fachowców

jak zainteresować klienta.

że chlopak od razu zapropono-

W czasach sowieckich uchy-

syjsku znaczylo ważyć. Lubil

do specjalnej jednostki trans-

W tym czasie w mieście bylo

wal wybrance rękę i serce. Ode-

lić się od slużby wojskowej bylo

żartować, opowiadal śmiesz-

portowej, mieszczącej się we

pelno Gruzinów, którzy han-

bardzo trudno. Pracownicy Ko-

grano wesele... i dopiero wów-

ne dowcipy, a dzieci częstowal

Frankiwsku. Jasne, że bylo wie-

dlowali na targu mandarynka-

mendy uzupelnień byli niczym

czas biedak dowiedzial się, że

cukierkami. One to stanowily

lu chętnych slużyć na Przykar-

mi i granatami. Jak tylko wujek

dziewczyna mieszka z rodzica-

bogowie, a lapówki, jeżeli brali, to

większość jego klienteli. Nieba-

paciu. Żolnierze podpowiadali,

Misza dojrzal wąsacza w kasz-

mi w akademiku i żadne miesz-

tylko przez bliskich i znajomych.

wem Misza stal się niezmien-

kiecie-lotnisku,  energicznie

że trzeba im co nie co wystawić.

W tym czasie poborowych

kanie im się nie należy.

nym atrybutem śródmieścia.

nawolywal go, by się zważyl.

Przeważnie kolo tego punktu

nurtowala jedna sprawa ­ gdzie

Na bacząc jednak na niety-

Dalej zapraszal klienta do kan-

dyżurowali rodzice poborowych,

Wujek Misza i Stalin

będą odbywali slużbę? Mogli ich

powy początek pożycia mal-

ciapy: ,,Proszę na chwilkę, chcę

którzy na taką wieść szybko or-

zeslać w dowolny punkt ­ od Ka-

żeńskiego, ślub okazal się trwa-

Bohatera poprzedniej opo-

wam coś pokazać". Zaintrygo-

ganizowali torbę z samogonem,

liningradu do Wladywostoku.

ly i rodzina wkrótce dostala

wieści, który ,,wieszal" dzie-

wany mieszkaniec gór wcho-

sloniną, kielbasą, papierosami

mieszkanie we Frankiwsku.

ci w śródmieściu Frankiwska,

dzil do wnętrza, a tam na ścianie

GMACH OBWODOWEGO WYDZIALU PARTII

DEPTAK W IWANO-FRANKOWSKU W LATACH 60. XX W.