24

nr 22 (434) 30.11.­18.12.2023

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Rotszyldowie w Imperium Habsburgów

Dynastia Rotszyldów

doczekal się dwójki dzieci: An-

(niem. Rothschild;

zelma Salomona (1803­1874)

i Betti Salomon (1805­1886).

znani też jako Dom

Salomon Rotszyld byl akcjo-

Rotszyldów lub po

nariuszem banku de Rothschild

prostu Rotszyldowie)

Frères, zalożonego w Paryżu

byla europejską dynastią

w 1817 r. przez jego starszego

bankierów i dzialaczy

brata Jamesa Mayera. Posiadając

spolecznych żydowskiego

wyksztalcenie finansowe i do-

świadczenie, Salomon w 1820 r.

pochodzenia, znaną

przenosi się do Austrii, by pro-

od XVIII w. Wplynęli

wadzić tu interesy rodziny i fi-

również na historię

nansować projekty rządowe.

imperium Austrio-

W Wiedniu zaklada bank S M

Węgierskiego ­ o czym to

HERB ROTSZYLDÓW Z 1918 R.

von Rothschild stając się z cza-

chcę naszym Czytelnikom

sem jednym z glównych finan-

dziś opowiedzieć.

sistów domu Habsburgów i wie-

lu rządowych projektów (między

innymi pierwszej austriackiej

PETRO HAWRYLYSZYN

Z

kolei Nordbahn i innych wiel-

kich inicjatyw rządowych). Przy

alożycielem dynastii jest

poparciu ministra spraw zagra-

Mayer Amschel Rothschild

nicznych Imperium księcia Met-

(1744­1812), byl zalożycie-

ternicha i Fryderyka von Hentza

lem banku we Frankfurcie nad

Salomonowi udaje się nawiązać

Menem. Biznes kontynuowali

kontakty z austriacką arysto-

jego synowie (Amschel Mayer,

kracją i elitą polityczną. Rotszyl-

Salomon Mayer, Natan Mayer,

dowie zaczęli odgrywać ważną

Kalman Mayer i James Mayer),

rolę w rozwoju gospodarki Au-

a po nich jego wnukowie.

SALOMON MAYER VON

strii. W uznaniu zaslug dla kraju

Jak wiadomo ­ wszystko za-

ROTHSCHILD (1774­1855), MAL.

Salomon Mayer Rotszyld w 1822

czyna się w dzieciństwie. Ży-

MORITZ DANIEL OPPENHEIM

r. zostaje przyjęty do austriackiej

dowski chlopczyk Mayer Am-

Rotszyldów i zniszczyć ich impe-

arystokracji, otrzymując z rąk

schel urodzil się w rodzinie

rium finansowe. Ale na nic zda-

cesarza Franciszka II dziedzicz-

drobnych kramarzy, zamiesz-

ly się jego wysilki. Odwrotnie,

ny tytul barona. W 1843 r. jako

kujących żydowskie getto na

wszystko to jedynie skierowalo

pierwszy Żyd zostaje honoro-

obrzeżach Frankfurtu. Nazy-

RODZINNY DOM BAUERÓW NA ŻYDOWSKIEJ ULICY WE

Mayera na wspieranie porażki

wym obywatelem Wiednia.

wano ich Rotszyldami od koloru

FRANKFURCIE NAD MENEM

Napoleona. Rotszyld jako pierw-

W 1855 r. Rotszyldowie za-

szyldu nad sklepem (z niemiec-

szy zająl się organizacją kontra-

Jednocześnie Mayer zacząl

kladają bank Creditanstalt, któ-

nadzwyczaj zamożnym czlo-

kiego tlumaczy się jak ,,Czerwo-

budowę wlasnego imperium fi-

bandy, która naderwala konty-

ry z czasem staje się największą

wiekiem, ale tytul książęcy nie

na deszczulka" lub ,,Czerwona

nansowego. Pomagali mu w tym

nentalną blokadę. Interesujący

instytucją finansową monarchii

zawsze dawal mu możliwość

tarcza"). Po śmierci ojca Mayer

jest fakt, że jego synom Natanowi

synowie. Za sprawy rodziny

Austro-Węgierskiej. Dochody

prowadzenia operacji finan-

jako mlodzieniec porzucil naukę

i Jakubowi udalo się nawet prze-

w  Brytanii  odpowiedzialny

wiedeńskiej galęzi Rotszyldów

sowych osobiście. Dla delikat-

w szkole i rozpocząl poszukiwa-

slać zloto dla armii Welligntona

byl Natan, we Francji ­ Jakub,

pomnożyli syn Anzelm i wnuk

nych spraw Wilhelm obral sobie

nie pracy. Dobrego zajęcia nie

w Wiedniu ­ Salomon, w Ne-

do Hiszpanii, walczącej z francu-

Albert (1844­1911). Ten ostatni

Mayera, który okazal się na-

mógl jednak znaleźć. Ale zaloży-

apolu ­ Kalman, a we Frankfur-

skimi wojskami okupacyjnymi.

stal się pierwszym Żydem, ob-

prawdę utalentowanym finan-

ciel przyszlej dynastii bogaczy

Niewiarygodne, ale przewieźli

cie pomagal mu starszy Amschel.

darzonym przywilejami dwor-

sistą z możliwościami przyszle-

nie zmartwil się tym i zajęcie dla

Interesujące jest to, że kompanie,

zloto przez tereny Francji.

skimi. W tym czasie Rotszyldo-

go menadżera.

siebie znalazl. Gdzie byście po-

zalożone przez synów byly sa-

Fundusze, zarobione na tej

wie posiadali znaczne majątki

W ten sposób Rotszyld wspa-

myśleli ­ na śmietnisku! Znajdo-

sprawie, pozwolily Rotszyldom

modzielnymi instytucjami, ale

ziemskie, przedsiębiorstwa na

niale wykorzystal możliwości,

wal tu stare monety, które wyszly

zwrócić księciu Wilhelmowi

w rzeczywistości finanse byly

terenach imperium Habsbur-

jakie pojawily się w wyniku na-

z obiegu, splowiale medale i an-

wszystkie jego pieniądze i to

gów, oraz kilka zamków w samej

rastającej rewolucji przemyslo-

wspólne. Dzięki tak przemyśla-

tykwariat. Nadając tym przed-

wej w Anglii. Sprzedając z zy-

nemu i sprytnemu systemowi

z odsetkami. W chwili śmierci

Austrii i w Bohemii, a również

miotom odpowiedni wygląd,

komunikacji i slużbie kurierskiej

Meyera w 1812 r. jego pienią-

palace w Wiedniu z unikalnymi

skiem towary angielskie, dzięki

sprzedawal je kolekcjonerom.

dze przewyższaly kapital Ban-

można bylo latwo uzgadniać

kolekcjami dziel sztuki. Albert

przemyślanym mechanizmom

Po kilku miesiącach jego biznes

ku Francji! Walczyć z takimi

dzialania wlaścicieli. W odróż-

znany byl ze swej dobroczynno-

uniknąl przewożenia znacz-

kwitl. Zarobiwszy w taki sposób

pieniędzmi Napoleonowi bylo

nieniu od konkurencji, Rotszyl-

ści. Sfinansowal powstanie ob-

nych sum pieniędzy. Sam ksią-

odpowiednie pieniądze, w 1750

trudno.

żę otrzymywal przy tym do-

dowie mogli pozwolić sobie na

serwatorium astronomicznego

r. Mayer dzierżawi niewielki po-

pożyczanie wielkich sum i to pod

Baron Salomon Mayer von

w Wiedniu.

datkowy zarobek. Gdy Wielkie

koik w taniej karczmie ,,Pod zie-

Rothschild (1774­1855) byl za-

Rotszyldowie przeżyli mo-

Księstwo Essen zająl Napoleon,

umiarkowane odsetki.

lonym abażurem" i otwiera w niej

lożycielem austriackiej galęzi fi-

narchię Habsburgów, ale wkrót-

Imperator Francuzów Napole-

jego wladca zmuszony zostal do

wlasny antykwariat.

nansowej dynastii Rotszyldów.

on Bonaparte I z nieufnością od-

ce po anschlusie Austrii zmusze-

ucieczki. Jednak Rotszyld nie

Niemcy pod koniec XVIII

Byl on trzecim dzieckiem May-

tylko zachowal jego finanse, ale

nosil się do bankierów, zwlaszcza

ni byli za bezcen sprzedać swe

wieku byly zlepkiem drobnych

zapewnil księciu materialnie

tych, którzy nie byli Francuzami.

era. W 1800 r. ożenil się z Karo-

instytucje i wyjechać z Wied-

księstewek, które bily wla-

Staral się wykryć tajemne sprawy

liną Schtern (1782-1854), z którą

nia. Po II wojnie światowej Rot-

spokojne życie na emigracji.

sne monety. W swoim sklepiku

szyldowie przez dziesięciole-

Mayer otwiera swój pierwszy

cia przywracali sobie cząstkę

bank o powierzchni aż...4 m kw.

swoich majątków i dziel sztuki

Przychodzą do niego na wymia-

w Austrii. Ostatni z przedstawi-

nę kupcy z różnych niemieckich

cieli austriackiej galęzi Rotszyl-

państewek. Zarobiwszy znaczne

dów zmarl w 1980 r. nie pozosta-

sumy na wymianie, Meyer stop-

wiając spadkobierców.

niowo skupuje inne punkty wy-

miany mniej obrotnych bankie-

Мустафін О. Справжня іс-

Na podstawie:

rów lub te, które zbankrutowaly.

торія пізнього нового часу. Х.,

W wyniku tej dzialalności an-

2017. 432 c.

tykwariat jedynie się rozrastal.

Ротшильди // Шевченків-

Rotszyld zyskuje coraz więk-

ська енциклопедія: ­Т. 5: Пе

szy szacunek wśród mieszkań-

­ С: у 6 т. / Гол. ред. М. Г. Жу-

ców miasta. Udaje mu się zebrać

линський. ­ Київ : Ін-т літера-

rzadkie kolekcje staroci. Podró-

тури ім. Т. Г. Шевченка, 2015.

żując po niemieckich księstwach

­ С. 568.

sprzedaje swe kolekcje lokalnym

Шарий А., Шимов Я. Корін-

arystokratom, nawiązując jed-

ня та корона. Нариси про Ав-

nocześnie korzystne znajomości.

стро-Угорщину: доля імперії.

Kilka rzadkich starych monet

Київ:ДІПА, 2018. 419 с.

Mayer sprzedaje księciu Frank-

furtu Wilhelmowi IX. Książę byl

JEDEN Z WIELU PALACÓW, WYBUDOWANYCH PRZEZ AUSTRIACKĄ GALĄŹ DYNASTII, SCHLOSS HINTERLEITEN