27

nr 23­24 (435­436) 19.12.2023­15.01.2024

Wspomnienia

www.kuriergalicyjski.com

która chce się modlić w koście-

le, a nie ma już sil, żeby cho-

dzić do parafii w Samborze".

On chwilę pomyślal i oświad-

czyl, żeby poszla do przewod-

niczącego kolchozu, on da dla

matki podwodę, która zawiezie

matkę do kościola w Samborze

i niech tam sobie staruszka sie-

dzi i modli się choćby caly ty-

dzień. ,,Gdy zaczęliśmy na niego

naciskać, wściekl się i powie-

dzial, że nie będzie z nami roz-

mawiać i nie przyjmie żadnego

pisma przewodniczącego rady

parafialnej. To byl bardzo zly

czlowiek pochodzenia żydow-

skiego, który nie lubil Pola-

ŹRÓDELKO PRZY DAWNYM KOŚCIELE UPORZĄDKOWANE PRZEZ

ków i katolików. Na szczęście

PAULINĘ PALUSZKIEWICZ I MIESZKAŃCÓW STRZALKOWIC. STAN

w Drohobyczu byl jeszcze jeden

1990 R.

pelnomocnik ds. religii, który

zajmowal się prawoslawiem.

aby wyspowiadać odchodzą-

Pod koniec lat 80. XX wieku

Byl Rosjaninem i nie mial an-

cych do wieczności.

pojawila się możliwość odzy-

typolskiego nastawienia. Po-

Wreszcie dzięki śp. Paulinie

skania świątyni w Strzalkowi-

mógl nam zalatwić sprawę.

Paluszkiewicz przetrwala pa-

cach. Nieliczna tutejsza wspól-

Gdyby nie on, ksiądz Garbacik

mięć o tradycjach związanych

nota stanęla przed trudnością,

nie dostalby ,,sprawki".

ze strzalkowskim ,,kościól-

gdyż pretensje do kościola wy-

Jednak już w 1957 roku

kiem na polu" pw. św. Barba-

sunęla także wspólnota pra-

na skutek nagonki i nowych

ry, a mianowicie obchodach

woslawna. Wówczas ponownie

prześladowań, z tych terenów

tlumnych odpustów w dzień

heroiczna postawa Pauliny i in-

wyjechal  szereg  kaplanów.

Zielonych Świąt, które odby-

nych miejscowych kobiet, któ-

Zmuszono też do wyjazdu ks.

waly się tu od XVII wieku do

re zabiegaly o świątynię w róż-

Garbacika. Jak wspominala śp.

zakończenia II wojny świato-

nych instancjach, sprawila, że

Paulina, ks. Adam byl calkowi-

wej. Gdy po 1944 roku kościól

kościól oddano prawowitym

cie zaszczuty, caly się trząsl i bal

zostal rozebrany, wierni pod

wlaścicielom. Autor doskona-

się chodzić wieczorem po wio-

przewodnictwem śp. Pauli-

le pamięta zaangażowanie śp.

sce: ,,Pamiętam, że przyszedl do

ny każdego roku, mimo zaka-

Pauliny Paluszkiewicz także

mojego ojca Jana i oświadczyl,

zów miejscowych wladz, gro-

w dzielo odnowienia kościola.

że dlużej nie jest w stanie wy-

madzili się przy zachowanym

Na równi z mężczyznami pra-

PAULINA PALUSZKIEWICZ W LATACH 50. XX WIEKU

trzymać psychicznych tortur

cudownym źródelku św. Bar-

cowala ona na rusztowaniach,

i że wyjedzie do Polski. Przy-

Można bylo też wytargować

mieszkańcy wsi, aby śpiewać

bary w dzień Zeslania Ducha

by przywrócić świątyni nale-

znal, że jako pasterz nie powi-

zgodę na przyjazd księdza na

różaniec za zmarlego, po jego

Świętego. Wladze, aby znisz-

żyty wygląd.

nien porzucać swych owieczek,

pogrzeb osoby zmarlej". Po

zakończeniu kobiety pozosta-

czyć i tę tradycję, postanowi-

Po odzyskaniu i poświęce-

ale nie jest w stanie znieść wy-

ostatecznym zamknięciu ko-

waly w domu, a mężczyźni na

ly zniszczyć źródelko, które

niu kościola, gdy Strzalkowi-

wieranej na niego presji. Ojca

ściola ,,ksiądz już nie mógl ofi-

podwórku uwijali się przy przy-

zasypano, a pole zaorano pod

ce weszly w sklad samborskiej

również namawial do wyjaz-

cjalnie przyjeżdżać do Strzalko-

gotowaniu trumny. Byl to czas,

uprawę. Wówczas to Paulina

parafii, a msza byla tu sprawo-

du. Ojciec odparl, że on z rodzi-

wic. Wierni musieli chodzić do

poświęcony na oddanie sza-

wraz z dwiema innymi kobie-

wana jedynie w niedzielę, miej-

ną ze Strzalkowic się nie ru-

Sambora, gdzie byl czynny ko-

cunku zmarlej osobie, a także na

tami, narażając się na prześla-

scowi mieszkańcy regularnie

szy i wytrwa w nich do końca.

ściól, co dla osób starszych bylo

refleksję i rozmowy o zaslugach

dowania, codziennie chodzily

pod przewodnictwem śp. Pau-

Jednak księdzu, doradzil, aby

bardzo uciążliwe. Na pogrzeby

zmarlego. To wlaśnie dzięki śp.

na pole, aby odkopać cudow-

liny gromadzili się w koście-

najszybciej zapisal się na re-

ksiądz nie mógl przyjeżdżać,

Paulinie ta modlitwa przetrwa-

ne źródelko. Dopiero po dwóch

le na nabożeństwa różańcowe,

patriację i nie przejmowal się

więc ja modlilam się przy zmar-

la w Strzalkowicach i Sambo-

tygodniach udalo się odnaleźć

majowe, czerwcowe, czy też

tą garstką owieczek, która po-

lych i prowadzilam pogrzeby".

rze, gdzie niebawem pojawili się

studzienkę. Po wyczyszczeniu

Drogi Krzyżowej. Za tę dzialal-

stanowila zostać na ojczystych

Bylo to o tyle ważne, gdyż po-

kolejni liderzy religijni, promo-

i uporządkowaniu znalezio-

ność oraz caloksztalt postawy

zagonach, bo jeżeli zostanie, to

zwolilo zachować od zapomnie-

wani przez ks. Kazimierza Mą-

no na dnie studzienki krzyż

w czasie komunizmu, Pauli-

go zaszczują na śmierć. Ksiądz

nia prastare tradycje związane

czyńskiego. Paulina dużym sza-

z dawnej wierzy kościelnej,

na zostala przez obecnego abpa

posluchal rady ojca".

z czuwaniem przy zmarlej oso-

cunkiem obdarzala też ks. Jana

którym to oznaczono miejsce,

Mieczyslawa  Mokrzyckiego

Wówczas to ze wsi wyjechala

bie. Od zamierzchlych czasów

Szetelę z Nowego Miasta, który

gdzie stal kościól, a wierni po-

udekorowana medalem bl. Ja-

znaczna część Polaków, jednak

na Samborszczyźnie utarl się

przez pewien czas byl jedynym

nownie zaczęli się w tym miej-

kuba Strzemię.

Paluszkiewiczowie i inni (ok.

zwyczaj, że zmarly pozostawal

księdzem na caly powiat sam-

scu gromadzić. W 2000 roku

Wreszcie,  gdy  ponownie

50 osób) postanowili trwać na

w domu przynajmniej dwie noce.

borski i pod osloną nocy nieraz

abp Marian Jaworski poświęcil

świątynia w Strzalkowicach

miejscu i do 1961 roku wszelki-

Każdego wieczora gromadzili się

przybywal do domów wiernych,

tu nowy kościól.

zostala zamknięta, tym razem

mi sposobami walczyli o zacho-

przez wladze kościelne, na-

wanie świątyni. Samodzielnie

uczeni doświadczeniem lat mi-

pod przewodnictwem Pauliny

nionych ludzie ponownie gro-

Paluszkiewicz w każdą nie-

madzili się regularnie w swojej

dzielę i święta gromadzili się

świątyni na modlitwę.

w kościele na modlitwę. Śpie-

Zmarla Paulina byla osobą

wano nabożne pieśni, suplikacje

otwartą i bardzo radosną. Ni-

i inne modlitwy. W 1961 roku

gdy nie zalożyla wlasnej rodzi-

ostatecznie zdjęto z rejestracji

ny, gdyż cale życie poświęcila

miejscową wspólnotę katolic-

drugiemu czlowiekowi, slużąc

ką, a kościól przekazano na po-

jego uświadomieniu religijne-

trzeby szkoly. O tych czasach

mu i patriotycznemu. Mimo,

tak mówila Paulina: ,,Dopóki

iż osiągnęla wiek sędziwy,

kościól nie zostal oficjalnie za-

wiadomość o jej przejściu na

mknięty, jeździlam do Drohoby-

wieczną wartę napelnila tu-

cza, do pelnomocnika ds. religii,

tejszą spoleczność glębokim

do owego Burka, którego żar-

smutkiem z odejścia ostatnich

tobliwie nazywaliśmy bisku-

rycerzy ,,trudnej" wiary i pol-

pem, żeby wyżebrać zgodę na

skości. Pojawia się też pytanie,

przyjazd księdza z Sambora do

czy obecne pokolenie będzie

Strzalkowic. Bez tej zgody ka-

w stanie przejąć ster lidera pro-

plan nie mógl wyjeżdżać poza

mowania ducha patriotyzmu

granice wlasnej parafii. Bu-

i wiary, którego przykladem

rek nie chcial takich zezwoleń

byla Paulina Paluszkiewicz?

dawać. Zgadzal się tylko, żeby

Zostala pochowana na polskim

ksiądz z Sambora przyjeżdżal do

cmentarzu w Strzalkowicach

nas na Wielkanoc, by wyspo-

,,wśród swoich", dla których po-

wiadać ludzi, udzielić im Ko-

święcila życie.

munii św. i poświęcić pokarmy.

CZEŚĆ JEJ PAMIĘCI!

PRZY KOŚCIELE ŚW. BARBARY. PAULINA PALUSZKIEWICZ PIERWSZA OD LEWEJ