28

nr 23­24 (435­436) 19.12.2023­15.01.2024

Kurier kulturalny

www.kuriergalicyjski.com

Wystawa jubileuszowa w Muzeum Historycznym

miasta Lwowa

W październiku 2023 roku

a obok umowa z dominikana-

lwowskie Muzeum Historyczne

mi lwowskimi zawarta i pod-

uroczyście obchodzilo 130-let-

pisana w 1637 roku wlasno-

ni jubileusz swojej dzialalności.

ręcznie przez rodziców tegoż

Wśród innych wydarzeń zwią-

króla Jakuba Sobieskiego i Teo-

zanych z tą slawną datą, nie za-

fili z Danilowiczów Sobieskiej.

braklo też wystawy ze zbiorów

Są to najstarsze dokumenty

muzealnych pt. ,,Autograf Mu-

przedstawione na wystawie.

zeum", która opowiada o histo-

Obok gablot, na ścianach sali

rii placówki tak ważnej dla kul-

wystawowej znajdują się ob-

tury i sztuki Lwowa. Wystawę

razy znanych lwowskich ma-

ulokowano w dwóch salach

larzy, między innymi: Kornela

dawnej Kamienicy Korniakta

Schlegela, Karola Schweikarta,

(czyli Kamienicy Królewskiej)

Alojzego Rejchana, Zygmunta

w Rynku 6. Kuratorem wysta-

Rozwadowskiego, Marcina Ja-

wy jest Andrij Muzyka, kie-

blońskiego. Wyróżnia się wiel-

rownik dzialu historii Lwowa.

ki obraz K. Schlegela ,,Król Jan

Spotkaliśmy się na sali wysta-

III Sobieski przyjmuje poslów

wowej i bardzo dokladnie opo-

przed bitwą pod Wiedniem".

KAZIMIERZ BĘKOWSKI, AUTOR

wiedzial o wystawionych pa-

Obok portret wiceprezyden-

JÓZEF SWOBODA, 1890 ROK

miątkach, obrazach, rzeźbach

ta Lwowa Tadeusza Rutow-

KURATOR WYSTAWY ANDRIJ MUZYKA

z nim, autografach znanych lu-

skiego, czlowieka niezmier-

dzi, związanych ze lwowskim

nie zaslużonego dla organizacji

Muzeum Historycznym.

Wladyslaw Loziński poda-

ludzi, którzy byli związani

i rozwoju muzeów lwowskich,

rowal do przyszlych zbiorów

z muzeum od pierwszych dni

autorstwa Feliksa Wygrzywal-

muzealnych 20 rycin z por-

jego organizacji, mianowicie ­

skiego (1914 rok). Dalej portrety

TEKST I ZDJĘCIA

Aleksandra Czolowskiego, Ru-

tretów mieszczan i patrycju-

Antona Petruszewycza, autor-

JURIJ SMIRNOW

W

dolfa Mękickiego, Karola Ba-

szy lwowskich i dwie pieczątki

stwa Teofila Kapustiańskiego

ystawa ukazuje oko-

cechowe z 1597 roku. Wlady-

deckiego i innych.

(1885 rok), Mykoly Sawulaka,

lo 200 eksponatów.

slaw Przybyszewski podarowal

Jeden z inwentarzy osobiście

autorstwa Iwana Trusza (1910

Znaczna  większość

unikatowy relikwiarz z XVIII

prowadzila dr Lucja Chare-

rok), widok ulicy Ruskiej i cer-

z nich na co dzień znajduje się

wiczowa, wybitna znawczyni

wieku, znaleziony w korycie

kwi Uspenija (Wniebowzięcia

w magazynach muzealnych,

i milośniczka historii Lwowa,

lwowskiej rzeki Peltwi. Dziś,

NMP), autorstwa Michala So-

wystawa jest więc unikal-

przez wiele lat kustosz Mu-

jak mówi A. Muzyka, zbiory

zańskiego (koniec XIX wie-

ną możliwością ich obejrzenia.

zeum Historycznego. Na innej

muzeum stanowią już ponad

ku). Wśród rzeźb wyróżnia się

Wszystkie eksponaty pochodzą

stronie widnieje podpis Fran-

380 000 egzemplarzy.

popiersie Fryderyka Chopina,

wylącznie ze zbiorów muzeal-

Pierwsze pamiątki groma-

ciszka Kowaliszyna, pracow-

autorstwa Czeslawa Makow-

nych, gdyż wystawę poświęco-

nika archiwum miasta Lwowa,

dzono w Ratuszu, w pomieszcze-

skiego (1910 rok), odnowione

no historii Muzeum Historycz-

znanego akwarelisty i rysow-

niu archiwum miejskiego, zaś

specjalnie na wystawę przez

nego. Obok Andrija Muzyki nad

nika, przez wiele lat pomocnika

od 1908 roku w kamienicy Kor-

konserwatorów muzealnych.

koncepcją i organizacją wysta-

Aleksandra Czolowskiego.

niakta, którą miasto wykupilo

W gablotce ­ rękopis Fryderyka

POPIERSIE FRYDERYKA CHOPINA

wy pracowal caly zespól pra-

w celu urządzenia w nim mu-

Szczególną uwagę zwraca

Chopina z września 1841 roku,

cowników, wśród nich, jak po-

zeum króla Jana III Sobieskie-

pamiątkowa księga slynnego

starosty braclawskiego i niżyń-

list George Sand z 1831 roku

wiedzial kurator A. Muzyka,

go. Dopiero w 1926 roku zbiory

Bractwa Stauropigijskiego, któ-

skiego. Obok wystawiono litur-

(również ze zbiorów muzeal-

glówny kustosz muzeum Swi-

re od roku 1585 dzialalo przy

giczne cerkiewne druki z pod-

Muzeum Historycznego prze-

nych), a także listy lwowskich

tlana Chowalko, również na-

cerkwi Uspenija (Wniebowzię-

pisami Mychajla Kuzemskiego,

niesiono do Czarnej Kamienicy

muzyków Karola Lipińskiego

ukowcy Miroslaw Pobereżny,

cia) NMP. Dokument zawiera

ostatniego greckokatolickiego

w Rynku 4, którą miasto wyku-

i Karola Mikulego.

Petro Slobodian, Ulana Jawor-

pilo od prywatnych wlaścicieli.

unikatowe wpisy znanych oso-

biskupa chelmskiego (biskup-

W sąsiedniej gablocie można

ska, Olga Storoż i inni.

bistości historycznych i cer-

stwo i Kościól greckokatolicki

Na wystawie przedstawio-

obejrzeć oryginalne plakietki,

Na uroczystą inaugurację

no pierwsze inwentarze muze-

kiewnych, takich jak hetmana

na Chelmszczyźnie byl w XIX

medaliony portretowe znanych

wystawy przybyli liczni goście,

alne z początku XX wieku. Na

Iwana Wyhowskiego, hetma-

wieku likwidowany przez ca-

osobistości związanych z mu-

pracownicy muzeów lwowskich,

na Pawla Teteri, jeszcze jako

rat), i metropolity lwowskiego

ich stronach widnieją podpisy

zeum, takich jak Aleksandra

między innymi: Ukraińskiego

Andrzeja Szeptyckiego.

Czolowskiego lub dziela zna-

Muzeum Narodowego, Muzeum

We lwowskim Muzeum Hi-

nych rzeźbiarzy lwowskich.

Etnografii i Przemyslu Arty-

storycznym znajduje się znacz-

Oto medalion Tarasa Szewczen-

stycznego, Muzeum Historii Re-

na część dawnych zbiorów

ki autorstwa Michala Hawryl-

ligii, Muzeum Salomei Kruszel-

Muzeum Instytutu Stauropi-

ko, obok plakietka ku pamięci

nickiej. Przyjechali też, pomimo

gijskiego, który zostal zalożo-

Juliana Ursyna Niemcewicza

wojny, koledzy muzealnicy z Ki-

ny w 1888 roku. Na wystawie

autorstwa Bronislawa Soltysa.

jowa i Kamieńca Podolskiego.

przedstawiono, na przyklad,

Znany artysta rzeźbiarz Juliusz

Historię Muzeum Historycz-

wlasnoręczne listy metropo-

Beltowski wykonal medalion

nego we Lwowie zapoczątko-

litów greckokatolickich My-

portretowy Tadeusza Żuliń-

walo kilkadziesiąt eksponatów,

chajla Lewyćkiego datowany

skiego, lekarza, znanego lwow-

zebranych w archiwum miasta

1856 rokiem i Sylwestra Sem-

skiego mecenasa, dobroczyńcy

Lwowa, które 130 lat temu mie-

bratowicza z dnia 16 listopa-

ubogich, zaś Piotr Wojtowicz ­

ścilo się w gmachu ratuszu. 22

da 1889 roku, również pro-

profesora Uniwersytetu lwow-

grudnia 1892 roku kustosz tegoż

fesora Izydora Szaranewycza

skiego Oswalda Balzera. Ostatni

archiwum Aleksander Czolow-

i autografy znanego polityka

zostal wykonany jako projekt

ski i prezydent miasta Lwowa

Kostia Lewyckiego, ks. Anto-

medalu pamiątkowego.

Edmund Mochnacki opubli-

niego Petruszewycza i Iwana

Bardzo ciekawa jest niewiel-

kowali ,,Odezwę" o organiza-

Beleja. W innej gablocie ­ list

ka figura rycerza odlana z żeli-

cji Muzeum Historycznego m.

arcybiskupa Jakuba Waleria-

wa, autorstwa profesora rzeź-

Lwowa. Jest ona przedstawiona

na Tumanowicza, metropolity

by figuralnej Lwowskiej Szkoly

na wystawie. Czytamy w niej,

lwowskiego obrządku ormiań-

Przemyslowej Jana Juliusza Nal-

że już przy pierwszym zawiado-

sko-katolickiego z dnia 27 lipca

borczyka (1916 rok). Jest to ko-

mieniu o inicjatywie organiza-

1787 roku.

pia znanej ponad czterometro-

cji muzeum, zglosili się pierwsi

Zadziwia liczba eksponatów

wej figury ,,Rycerza w zbroi",

darczyńcy, między nimi: Wla-

zgromadzonych na wystawie,

którą Jan Nalborczyk wykonal

dyslaw Loziński, prezes Towa-

również ich wartość histo-

w drzewie lipowym ,,na zamó-

rzystwa konserwatorów Galicji

ryczna i artystyczna. Oto, mię-

wienie wladz miejskich Lwo-

Wschodniej, lwowski mieszcza-

dzy innymi, pisany osobiście

wa, przeznaczonej do zbierania

nin Jan Makar, wlaściciel ziem-

list króla Michala Korybuta

skladek na cele wojenne". Wla-

ski i konserwator Wladyslaw

Wiśniowieckiego z 1670 roku,

dze pobieraly oplatę za wbijanie

Przybyslawski, kupiec lwowski

list króla Jana III Sobieskiego

w posąg gwoździ. Figura rycerza

Adolf Mańkowski.

z dnia 23 stycznia 1693 roku,

byla ustawiona w zbudowanym

GABINET PRACOWNIKA MUZEUM Z LAT 30. XX WIEKU