39

nr 23­24 (435­436) 19.12.2023­15.01.2024

Okruchy historii

www.kuriergalicyjski.com

Tragiczny los kochanków z Grazu

zlożonych w Grazu

Rozlegly teren Cmentarza

w ,,Zentralamt Deutsche

Lyczakowskiego, owo

Sparkasse".

królestwo zmarlych, owa

lwowska ,,dzielnica za

Józef Adamów, narzeczony

Styksem", nie tylko slynęla

Poldi Haas, nic o tej wizycie

z pięknych nagrobków,

nie wiedzial i byl zszokowa-

monumentalnych kaplic,

ny wiadomością o okoliczno-

romantycznych historii,

ściach jej śmierci. On oczy-

wiście też nic nie wiedzial ani

lecz przyciągala również

o Sacherze, ani o jego stosun-

samobójców. I to nie

kach z Poldi. Lwowska policja

tylko miejscowych, lecz

o tragicznym wypadku za-

też z innych, nawet

wiadomila rodzinę Hansa Sa-

odleglych miejscowości

chera w Grazu, dokąd też zo-

galicyjskich, a nawet zza

staly wyslane zwloki obojga

postrzelonych. Tak skończyla

granicy. Na przyklad,

się kolejna milosna historia,

takie niecodzienne

wpisana na zawsze w kroniki

wydarzenie mialo

Cmentarza Lyczakowskiego.

miejsce w październiku

Jak owe przygody męża ode-

1921roku. Prasa lwowska

brala zostawiona w Austrii

sensacyjnie alarmowala:

przybyly Hans Sacher, leżąc

żona, która otrzymala slużbo-

Wlaśnie wtedy zawiązala się

Sacher nie mógl dalej wytrzy-

,,Strzaly na Cmentarzu

wo od policji lwowskiej dwa

w kapeluszu na wznak z prze-

między nimi milość, owocem

mać bez kochanki, zostawil

trupy, nic nie wiadomo. Ucie-

strzeloną dwiema kulami pier-

której bylo dziecko, które przed

w Grazu rodzinę i udal się śla-

Lyczakowskim! Dwa

szyć ją mogly chyba odziedzi-

sią. Ręce wzdluż ciala wycią-

rokiem przyszlo na świat. Tym-

dem za Poldi Haas do Lwowa.

trupy! Tragiczna scena

czone pieniądze, dom i restau-

gnięte, a przy prawym kolanie

czasem, jeszcze w czasie wojny

Dalej wydarzenia potoczyly

nieszczęśliwej milości!"

racja, na które Poldi Haas już

browning belgijski 7,35 mm,

Poldi Haas poznala żolnierza

się niezwykle szybko. Policja

nie mogla pretendować.

z magazynikiem o czterech na-

armii austriackiej lwowianina

stwierdzila, że Sacher byl u niej

bojach. Po lewej stronie tegoż

Józefa Adamowa, liczącego lat

w mieszkaniu, skąd udali się na

TEKST I ZDJĘCIA

Podobnych historii

spoczywala jego krajanka Poldi

34. Milość między nimi trwala

Cmentarz Lyczakowski, rzeko-

JURIJ SMIRNOW

O

na Cmentarzu

Haas, ubrana również w kape-

przez caly 1915 rok w Karyntii,

mo celem oglądania tegoż, i tu

tóż w sloneczny dzień

lusz, z glową zwróconą do Sa-

gdzie mieszkali rodzice Poldi,

po dluższym pobycie nastąpila

Lyczakowskim jest

zlotej lwowskiej jesieni,

chera. Na twarzy panowal jakiś

zaś lwowiak odbywal slużbę

tragiczna scena".

jednak znacznie więcej.

pracownicy  cmentarza

lekki uśmiech przy pogodnym

wojskową. Z czasem Józef ra-

Samobójców, jak

Przed fatalnym

uslyszeli dwa strzaly rewolwe-

wyrazie spojrzenia, a z lewej

zem ze swoją jednostką wojsko-

wspomniano wyżej,

krokiem Sacher i Haas

rowe i za kilka minut na polu

piersi, przestrzelonej jedną

wą opuścil te strony, lecz mlodzi

cmentarz przyciągal.

cmentarnym nr 71 c odnaleźli

kulą, sączyla się jeszcze krew".

ludzie postanowili pobrać się po

wyrazili na piśmie

dwa trupy. Zatelefonowano do

Policja przeprowadzila re-

zakończeniu wojny.

swoją ostatnią wolę.

policji i na miejsce tragicznego

Oto jeszcze jeden tragiczny

wizję trupów i w kieszeniach

Józef Adamów, który nic

Sacher prosil swoją

wypadek z tejże kroniki po-

zdarzenia niezwlocznie przy-

mężczyzny odnalazla port-

nie wiedzial o stosunku Pol-

żonę o przebaczenie

licyjnej. W świąteczny dzień

byla cala ekipa policyjna na

fel, zawierający 10 720 koron

di Haas i Hansa Sachera, rów-

,,nieszczęśliwemu

czele z nadkomisarzem Micha-

11 listopada 1933 roku lwow-

austriackich, również koro-

nież o jej dziecku, szczęśliwie

mężowi i o pochowanie

lem Bodnarem, podkomisarzem

ski ,,Wiek Nowy" umieścil ar-

ny czeskie i pieniądze polskie.

przeżyl wojnę, wrócil do Lwowa

Lapickim i lekarzem miejskim

tykul pod tytulem: ,,Samobój-

Byl przy nim też zegarek zloty

i przez pewien czas postanowil

go we wspólnej mogile

dr. Jaszczurowskim. Policja od

stwo nieznanego mlodzieńca

z monogramem, zloty lańcu-

zaprosić ,,narzeczoną" do Lwo-

wraz z Poldi Haas".

razu stwierdzila, że obok sie-

na Cmentarzu Lyczakowskim".

szek i paszport austriacki. Bylo

wa. W 1921 roku Poldi zdecy-

Sacher w swoim

bie leżą dwa trupy ­ kobiety

Chodzilo o śmierć 23-letnie-

widać, że byl on czlowiekiem

dowala się na tak daleką podróż,

testamencie zostawil

i mężczyzny, przystojnie ubra-

go Ludwika Szczudlowskiego,

zamożnym, zaś samobójstwo

zostawila dziecko rodzicom

żonie caly swój majątek,

nych i bez oznak walki ze sobą.

elektrotechnika, zamieszkale-

popelnil nie z powodów ma-

i pojechala do Lwowa szukać

mianowicie dom,

Prawdopodobnie  mężczyzna

go przy ul. Piekarskiej 26. Tego

terialnych. Natomiast torebka

nowego szczęścia. Zamieszkala

restaurację i 262 000

zastrzelil tę kobietę, następnie

świątecznego dnia, w godzi-

ręczna Poldi Haas zawierala

z Józefem przy ul. Wolyńskiej

nach popoludniowych, robot-

sam popelnil samobójstwo.

różne drobiazgi.

35, budując plany już bliskiego

koron austriackich,

nicy na cmentarzu uslyszeli

Na cmentarzu parę tę wi-

ślubu. Jednak zakochany Hans

Przy trupach

strzal rewolwerowy i za kilka

dzialo kilka osób. Jedna z nich

odnaleziono dokumenty

minut obok jednego z grobow-

zeznala policji, że para space-

ców niedaleko wejścia glów-

rowala spokojnie po alejkach

i ustalono, że denaci

nego odnaleźli leżącego w kalu-

cmentarnych. Pewna kobieta

nie byli miejscowi, lecz

ży krwi przyzwoicie ubranego

z Pohulanki świadczyla, że ,,szli

przybyli do Lwowa

mlodzieńca. Na ziemi, obok de-

calkiem spokojnie i rozmawiali

z dalekiej austriackiej

sperata, leżal rewolwer bęben-

ze sobą, a żadnego zdenerwo-

prowincji Styrii.

kowy, pięciostrzalowy i książka

wania u nich nie zauważyla".

Kobieta miala na imię

,,To i owo", zbiór anegdot, dow-

Inny świadek 14-letni Michal

cipów i facecji (akurat odpo-

Skulski, syn grabarza, widzial

Poldi Haas i liczyla

wiedni temat do czytania przed

nawet, jak para weszla między

lat 27, zaś mężczyzna

samobójstwem!). Pogotowie ra-

groby i mężczyzna nagle wy-

nazywal się Hans

tunkowe przewiozlo mlodzień-

ciągnąl z kieszeni rewolwer

Sacher, liczyl lat 46

ca do szpitala powszechnego,

i strzelil do kobiety z odleglości

i byl wlaścicielem

który jak wiadomo znajduje się

czterech kroków. Po strzalach

restauracji w Grazu.

obok cmentarza. Niestety, nie

Poldi Haas natychmiast upadla

udalo się go uratować. W kie-

na ziemię. Co dalej stalo się, tego

Reporter ,,Wieku Nowego"

szeni marynarki desperata od-

już nie wie, gdyż przestraszo-

z romantycznym natchnieniem

naleziono napisaną przed strza-

ny zajściem pobiegl do graba-

tak opisal to niecodzienne wy-

lem samobójczym karteczkę tej

rzy, pracujących na innym polu,

darzenie: ,,Na polu cmentarnym

treści: ,,Zwloki oddać do użytku

aby ich uwiadomić o tragicz-

71 c pomiędzy grobowcem Fry-

studentom medycyny". Docho-

nym wydarzeniu. Ze znalezionej

deryki z Poźniaków Lewan-

dzenie policyjne wykazalo, że

przy zwlokach korespondencji

dowskiej a grobowcem Marii

Ludwik Szczudlowski w naj-

policja ustalila, że cale zajście

Galuskiej w otoczeniu stulet-

bliższych dniach mial wstą-

bylo wynikiem nieszczęśliwej

nich drzew, wśród niezwyklej

pić w szeregi wojskowe. Staral

milości.

ciszy na zżólklych liściach le-

się uniknąć tego obowiązku

Hans Sacher byl wlaści-

żaly dwa trupy, lekko oświe-

i nawet zglosil się jako cho-

cielem restauracji, czlowie-

tlone zlocistymi promieniami

ry do szpitalu na obserwację,

kiem  zamożnym,  żonatym.

slońca. W cudnym fragmencie

Zaś Poldi Haas, niezamężna

skąd jednak zbiegl i w obawie

prawdziwie polskiej jesieni za-

mloda dziewczyna, pracowala

przed slużbą wojskową popelnil

kończyl swoje życie z daleka

u niego w charakterze kasjerki.

samobójstwo.