24

nr 2 (438) 30.01.­15.02. 2024

Kurier kulinarny

www.kuriergalicyjski.com

Prace konserwatorskie w kościele parafialnym

pw. śś. Stanislawa i Krzysztofa w Hussakowie

Miejscowość Hussaków

obecnie znajduje się

w rejonie mościskim

obwodu lwowskiego.

Od 1525 roku Hussaków

rozwijal się prężnie jako

miasteczko na prawie

magdeburskim. Od

roku 1579 przez pewien

czas należal do znanej

lwowskiej rodziny

Korniaktów. W 1543 roku

w Hussakowie zostal

zbudowany pierwszy

drewniany kościól.

FRESK ŚW. CECYLIA

W 1719 roku rozpoczęto

Niestety w latach po II wojnie

Jerzy  Janisch  przeprowadzil

budowę nowej, murowanej

światowej znaczną część malo-

gruntowną restaurację fresków

świątyni. Jej konsekracji

z dotacji i pod nadzorem Oddzia-

widel i wyposażenia zdewasto-

LESIA HANULAK I PROF. PAWEL BOLIŃSKI

w 1724 roku dokonal

lu Sztuki Urzędu Wojewódz-

wano lub poważnie uszkodzono.

biskup przemyski

natychmiastowego dzialania.

Dopiero trzy lata temu do rato-

kiego we Lwowie. W 1948 roku

malarstwa. Bardzo ladnego ma-

Krzysztof Jan Szembek.

wania cennej polichromii przy-

Po trzech latach prac konserwa-

kościól zamknięto i zamieniono

larstwa, typowego dla Stani-

stąpil zespól konserwatorów pod

torskich freski zostaly w pel-

na magazyn zboża miejscowego

slawa Stroińskiego i jego szkoly

ni zabezpieczone od dalszego

kolchozu. Dopiero w 1989 roku

kierownictwem krakowskiego

późnego baroku. Glówna sce-

TEKST I ZDJĘCIA

zniszczenia i częściowo podda-

świątynię przywrócono do kultu

profesora Pawla Bolińskiego,

na ­ to ,,Ukoronowanie Matki

JURIJ SMIRNOW

W

ne konserwacji". Lesia Hanulak

którego dobrze znamy i cenimy

i przekazano miejscowej parafii

Boskiej", czyli ,,Wniebowzię-

latach 1777­1780 prze-

z prac we lwowskim kościele oo.

serdecznie podziękowala rów-

rzymskokatolickiej.

cie Najświętszej Maryi Panny"

prowadzono

grun-

jezuitów. Ratowanie malowidel

nież proboszczowi ks. Zbignie-

W 1935 roku dr Zbigniew

w otoczeniu aniolów, świętych

towny remont i prze-

wowi Pabianowi i parafianom

Hornung, lwowski konserwa-

w kościele w Hussakowie stalo

i apostolów. Wszystkie posta-

budowę świątyni. W tychże

za opiekę i pomoc ekipie kon-

tor wojewódzki, zwrócil szcze-

się możliwe dzięki przyznaniu

cie przepięknie przedstawione,

i późniejszych latach powstalo

serwatorów ze Lwowa i z Pol-

finansowania na ten cel przez

gólną uwagę na XVIII-wieczną

znakomicie  skomponowane.

nowe wyposażenie i ozdobienie

polskie Ministerstwo Kultu-

ski podczas ich pracy i pobytu

polichromię kościola hussa-

A na ścianie zachodniej, nad

w modnym stylu późnobaroko-

ry i Dziedzictwa Narodowe-

w Hussakowie.

kowskiego i w swojej monogra-

chórem muzycznym zachowalo

wym. Wtedy wlaśnie wykonano

Z okazji zakończenia pierw-

fii twórczości malarza Stani-

go (MKiDN). Jak pisze lwowski

się przedstawienie ze św. Cecy-

zespól cennych iluzjonistycz-

szego etapu prac konserwator-

slawa Stroińskiego przypisal

konserwator dziel sztuki Lesia

lią ­ ono też już po konserwacji.

nych malowidel ściennych.

skich w świątyni hussakow-

większość malowidel ścien-

Hanulak, która w skladzie pol-

Jeśli chodzi o sklepienie

W rezultacie cale wnętrze ko-

skiej profesor Pawel Boliński

sko-ukraińskiej ekipy konser-

nych wlaśnie temu artyście

w nawie glównej i ścianę za-

ściola w calości pokryte zostalo

watorów uczestniczy w rato-

w rozmowie z dziennikarzem

lub jego uczniom. Wspólczesny

chodnią, to wszystko już po

,,malowidlami iluzjonistyczny-

waniu tych cennych fresków,

,,Nowego Kuriera Galicyjskie-

historyk sztuki prof. Andrzej

konserwacji. W tym momencie

mi, na które skladają się arty-

jest to ,,niezwykle trudna praca

go" podzielil się swoimi wra-

Betlej z Krakowa uważa, że

w prezbiterium stoi drewniany

kulacja architektoniczna, malo-

żeniami i swoją wizją dal-

formy stylistyczne malowidel

dla calego zespolu konserwato-

wielki oltarz, a za tym oltarzem

wane oltarze boczne oraz sceny

szych prac. M.in. zaznaczyl, że

,,w zasadzie pozwalają przyjąć

rów, pelna wyzwań konserwa-

jest namalowany na ścianie ilu-

figuralne i ornamentyka".

torskich. Trzy lata temu tynki

,,rzymskokatolicka świątynia

atrybucję Zbigniewa Hornun-

zjonistyczny barokowy oltarz.

W prezbiterium za obecnym

w Hussakowie jest przepięk-

ga, choć brak potwierdzenia

i warstwa malatury osypaly się

Taki sam można zobaczyć w in-

oltarzem glównym namalowa-

ną, jednak w sumie zapomnia-

przy lekkim dotknięciu. Stan

archiwalnego nakazuje pewną

nych kościolach barokowych na

no pierwotną jednokondygna-

awaryjny malowidel wymagal

ną perlą sztuki epoki baroku

ostrożność".

Ziemi Lwowskiej, na przyklad

cyjną strukturę oltarzową. Na

na Ziemi Lwowskiej. Mamy

w Hodowicy. Jest to charakte-

sklepieniu prezbiterium iluzjo-

do czynienia z XVIII-wiecz-

rystyczny przyklad dekorowa-

nistyczny plafon ze sceną ,,Św.

ną budową, udekorowaną we

nia świątyń w drugiej polowie

Stanislaw przedstawia wskrze-

wnętrzu prawie na sto procent

XVIII wieku i duża szansa, że

szonego Piotrowina królowi",

późnobarokowymi freskami.

ten namalowany na ścianie ol-

ujęty w barokową malowaną

Z pewnością można stwierdzić,

tarz ­ to wlaśnie Stroiński, jego

ramę. We wnękach w ścianach

że jest to szkola Stanislawa

dzielo. W przyszlości, jak za-

bocznych naw również namalo-

Stroińskiego, że jego uczniowie

czniemy prace konserwatorskie

wano iluzjonistyczne struktury

dekorowali to wnętrze. Mógl tu

w prezbiterium, zobaczymy ile

oltarzowe. W centrum sklepie-

pracować i sam mistrz ­ to do-

zachowalo się tego malowidla

nia nawy glównej umieszczo-

piero się okaże w dalszych pra-

i w jakim jest ono stanie. Lecz

no scenę ,,Koronacja Matki Bo-

cach konserwatorskich.

w kościele hussakowskim są

skiej", otoczoną adorującymi

Podczas tych prac konserwa-

inne znaczne problemy, zwią-

aniolami oraz Apostolami. Nad

torskich możemy jeszcze znaleźć

zane z dalszym, niezbędnym

środkową arkadą chóru mu-

odpowiednie napisy fundacyj-

remontem  świątyni.  Teraz

zycznego przedstawiono postać

ne lub monogramy wykonaw-

w pierwszej kolejności trzeba

św. Cecylii, siedzącej na chmu-

ców. Jako etap pierwszy naszych

zrobić odwodnienie ­ w kościele

rze i grającej na organach. Obok

dzialań skupiliśmy się na re-

duży problem z wilgocią. Eks-

niej postać aniola. Calą prze-

stauracji polichromii na sklepie-

pertyzy już są zrobione, trzeba

strzeń dookola scen figuralnych

niu nawy glównej. To sklepienie

opracować projekt i dopiero jak

wypelnia liczna ornamenty-

bylo wlaśnie przedmiotem kil-

budynek kościelny będzie pod-

ka rokajlowa, wstęgi i girlandy

kuletnich prac konserwator-

sychać, będziemy mogli do nie-

kwiatów, balustrady, wazony,

skich. Trzy lata spędziliśmy przy

go wrócić i zacząć dalsze prace

draperia, figurki puttów. Razem

tych freskach, bo znajdowaly się

konserwatorskie przy polichro-

zespól malowidel tworzy boga-

one w oplakanym stanie. Z po-

mii. Otóż, najpierw prace inży-

tą kolorystycznie i tematycznie

wodu braku przez wiele lat da-

nieryjne. Ekipa konserwatorów

przestrzeń sakralną. W 1828

chu nad kościolem, woda opado-

wróci, kiedy problemy z wilgo-

roku kościól na nowo konsekro-

wa bardzo mocno zniszczyla tę

cią zostaną rozwiązane. Parafia

wal biskup przemyski Jan Anto-

polichromię.

na czele z księdzem Zbigniewem

ni Potocki.

W tym momencie dzięki fi-

Pabianem bardzo dba o ten ko-

Podczas dzialań wojennych

nansowaniu MKiDN zakoń-

ściól, stara się co da się zrobić

w 1915 roku poważnemu uszko-

czyliśmy prace przy sklepie-

we wlasnych możliwościach".

dzeniu ulegl dach nad prezbite-

niu w nawie glównej, w pelni

Potrzebna jednak pomoc, finan-

rium i freski we wnętrzu. W 1932

konserwując i restaurując te

sowa w pierwszej kolejności, bo

roku znany lwowski artysta ma-

malowidla i przywracając im

parafii nie stać na takie kapital-

larz i konserwator dziel sztuki

charakter  iluzjonistycznego

ne wydatki.

FRESK KORONACJA MATKI BOSKIEJ