12

nr 3­4 (439-440) 29.02.­14.03.2024

Rozmowy Kuriera

www.kuriergalicyjski.com

Polka z Mikolajowa: Nie mam wątpliwości co do naszego zwycięstwa,

musimy po prostu w to wierzyć i kontynuować codzienne dzialania

Po odbiciu przez

artystyczna, jakieś tam zajęcia spor-

dla Ukrainy po prostu nie ma innego

wojska ukraińskie

towe, to wszystko się odbywa. Moż-

wyjścia.

na pójść, dzieci tam zaprowadzić. To

sąsiedniego Chersonia,

Wlaśnie Mikolajów jest takim

też pod warunkiem, że jest gdzie się

mieszkańcy Mikolajowa

przykladem wiary w lepsze ju-

schować i można trochę dzieci roz-

odczuli większą ulgę.

tro. W mieście są odnawiane

wijać. Nawet na Nowy Rok, i na Boże

Jednak nadal borykają

budynki, mosty, infrastruk-

Narodzenie, robili w mieście, tak

się z problemami

tura. Obecnie Mikolajów sta-

lokalnie święta dla dzieci. To bylo

ciąglych ostrzalów,

ra się wracać do życia. Oczy-

bardzo dobre, bo mamy bardzo dużo

wiści, mimo jednak alarmów

przesiedleńców z tych miasteczek

szczególnie w obwodzie

i ostrzalów.

okolicznych i z Chersonia jest bar-

mikolajowskim.

dzo dużo przesiedleńców tutaj. Ja na

Tak wlaśnie jest. Na przyklad budyn-

Z ANNĄ LISOWSKĄ ze

przyklad prowadzę zajęcia w Cen-

ki, które zostaly zrujnowane, są stop-

Stowarzyszenia Polaków

trum wolontariackim i tam dużo ludzi

niowo odnawiane. Robi się co możli-

w Mikolajowie rozmawial

jest z Chersonia. Oni czasem jeżdżą

we, aby przywrócić życie w mieście.

EUGENIUSZ SALO.

i odwiedzają swoje miasto. Niestety,

Są jednak i tacy, którzy zastanawiają

ciągle slyszę od swoich uczniów, że

się, czy warto wobec trwającej woj-

Co dzieje się w Mikolajowie?

już kolejny raz ich mieszkanie zo-

ny podejmować ten wysilek. Moim

Jak obecnie wygląda miasto

stalo ostrzelane. Nawet nie ma sen-

zdaniem, jest to konieczne. Pomimo

i okolice?

su coś tam remontować. Jeżdżą tam,

trwającego konfliktu, ludzie powinni

Jeżeli porównywać, jaka byla sytuacja

żeby popatrzeć co się dzieje i wracają

mieć nadzieję. Podziwiam ludzi, któ-

w ubieglym roku, to bardzo się zmie-

do Mikolajowa.

rzy wracają do zniszczonych miej-

nilo i to na lepsze. Po pierwsze, już nie

scowości. Jest to wyraz mocnej wiary

Na początku wojny z Mikolajo-

wylączają u nas światla, jest cieplo

w możliwość odbudowy swoich wio-

wa wyjechalo wielu mieszkań-

w domach, wody nadal nie ma, jak i nie

sek i miast. Mimo że mieszkają w ru-

ANNA LISOWSKA

ców. Potem latem 2023 roku

bylo, ale to już jakoś stalo się rutyną

inach, nadal wierzą, że będzie lepiej.

trochę ich wrócilo. Ale tak jak

i już nie zwracamy na to tak bardzo

Mieszkańcy Kisielówki też opowia-

nadzieję, że przetrwają, wierząc, że

Rozmawialem z kilkoma mieszkań-

Pani powiedziala, przyjechalo

uwagi. Jasne, że jeśli ktoś mieszka na

dają, że żyją tylko dzięki wolonta-

pomoc nadejdzie. Ważne jest, aby

cami Kisielówki. Nie tylko starsi, ale

też dużo osób z przyfrontowych

przyklad na piętrach i nie ma windy,

riuszom, którzy do nich przyjeżdża-

przekazywać ludziom, że choć obec-

także ludzie w średnim wieku wró-

miejscowości m. in. z Chersonia

to wszystko trzeba wnosić na górę.

ją i starają się im pomóc. Tęsknią za

na sytuacja jest tragiczna - ludzie

cili do swoich domów. Opowiadają

i obwodu chersońskiego. Jak

Punktów, gdzie można nabrać czystą

swoim miastem i opowiadają histo-

umierają, tracą swoje mienie ­ to

o swoich planach dotyczących od-

zmienilo się miasto?

wodę jest już dużo. Ale mimo wszyst-

rie o przeżyciach podczas okupacji.

w porównaniu z tym, co może być,

budowy wioski i są przekonani, że

ko, kilka dni temu byl mróz i woda

No, rzeczywiście, miasto w porów-

Apelują, aby te doświadczenia byly

gdy przyjdą ruscy... oni po prostu nas

wszystko się uda. Wierzą, że sytuacja

w tych pompach po prostu zamarzla

naniu z ubieglym rokiem, jest teraz

przekazywane dalej, ponieważ są

zniszczą. Nie można więc mieć takich

będzie nawet lepsza niż wcześniej

i trochę mieliśmy problem. A w ogóle

bardziej żywe, bo rok temu bylo pu-

one bardzo traumatyczne. Starzy lu-

myśli, że nie ma różnicy jaka wladza.

Jedna pani pytala ze zdziwieniem, jak

to na to prawie nie zwracamy uwagi,

ste. Obecnie ludzi jest więcej, szcze-

dzie często mówią, że jeśli nadejdą

oni tam mieszkają? Odpowiedzialam,

Wojna trwa już prawie dwa

bo każdy już wie, że trzeba przynieść

gólnie widać to w komunikacji miej-

Rosjanie, przynajmniej nie zniszczą

że nie wiem jak oni tam mieszkają,

lata. Jak jest obecnie z tym

do domu tej czystej wody. Techniczna

skiej. Są tacy, którzy nie wiedzą,

miasta, co jest dla nich równoznaczne

ale trzeba widzieć, jak oni o tym opo-

początkowym entuzjazmem,

woda w kranach jest, tak że można ro-

na jakim przystanku wyjść i często

ze zmianą wladzy. To jest prawdziwa

wiadają. Po pierwsze, wyrażają silną

z wiarą i nadzieją mieszkań-

bić pranie, zmywać naczynia.

pytają. My, mikolajowianie, bardzo

różnica, która powinna być brana

niechęć do ruskich i nie wyobrażają

ców Mikolajowa.

Jeżeli mówimy o ostrzalach miasta,

życzliwi jesteśmy dla nich, staramy

pod uwagę. Konieczne jest wysluchi-

sobie innego kraju poza Ukrainą. Po

to w sumie w Mikolajowie na razie

się im pomóc, bo rzeczywiście są oni

wanie tych, którzy przeżyli okupację,

Trudno mi dokladnie ocenić, ponie-

drugie, przejawiają ogromny entu-

jest cicho. Ale obwód mikolajowski

bardzo widoczni. Po pierwsze, są nie-

ponieważ ich opowieści są niezwykle

waż większość osób, z którymi mam

zjazm do odbudowy swoich domów

jest w strefie niebezpiecznej, dlatego

zorientowani, często pytają, dokąd

druzgocące. Mieszkańcy opowiadają,

kontakt, wyraża wiarę i nadzie-

i zdecydowanie nie chcą opuszczać

u nas trochę więcej tych alarmów niż

i jak dojechać. Otrzymują też pomoc

że dlugo czekali na tę chwilę wy-

ję. Nie mogę więc być obiektywna

swoich wiosek. Mają możliwość wy-

w calej Ukrainie, bo na przyklad jeżeli

humanitarną i z tymi dużymi pacz-

zwolenia przez ukraińskie wojska.

w tej kwestii. Oczywiście, slyszalem

jazdu do Polski lub innych miejsc,

obwód mikolajowski jest ostrzeliwa-

kami przemieszczają się po mieście.

I mimo że ich budynki zostaly zbu-

o tych, którzy czekają na ruskich.

nawet do Mikolajowa, ale mimo to

ny, to u nas też jest alarm. No i ludzie

Więc my staramy się im jakoś po-

rzone, a mieszkania zniszczone, uwa-

Podejrzewam, że są tacy i to smutne,

wracają do swoich rodzinnych miej-

z wioski przyjeżdżają, opowiadają

móc. W mieście przy kościolach, cer-

żają to za malą cenę. Porównując to do

że niektórzy nie wyciągnęli żadnych

scowości. To ukazuje, że nawet jeśli

jak to wygląda, że jest niebezpiecz-

kwiach i różnych spolecznych orga-

okupacji, uważają, że to nic. Ważne

wniosków z przeszlości. Niemniej

jest to tylko niewielki odsetek spo-

nie nawet w ciągu dnia. Strzela-

nizacjach dzialają centra pomocowe.

jest, aby prowadzić rozmowy z tymi

jednak ci, z którymi utrzymuję kon-

leczeństwa, to są oni kluczowymi po-

ją po targach, więc tam ciągle jest

Jest widoczne, że otrzymują wspar-

ludźmi, aby zrozumieć, jak bardzo są

takt, wierzą, że uda nam się wygo-

staciami tych terenów. Ich niezlomna

niebezpiecznie.

cie od wielu osób, i mam nadzieję, że

wdzięczni za pomoc i uwolnienie.

nić ruskich i odzyskać niepodleglość

wola nie poddania się jest godna po-

Obok Mikolajowa jest wioska Kisie-

czują się dobrze tutaj. Osobiście, je-

Jedna z mieszkanek powiedziala mi,

Ukrainy. Jak powiedziala mi jedna

dziwu, i wydaje się, że żadna sila nie

lówka, to jest polska wioska, która

stem w kontakcie z moimi uczniami,

że byloby o wiele trudniej, gdyby nie

pani z Chersonia, bez wiary nie bylo-

jest w stanie ich zlamać.

byla w okupacji i teraz już od listopa-

zauważam, że są bardzo zadowoleni

informacji w telewizji na początku

by sensu walczyć i się bronić. Uwa-

Mieszkańcy Kisielówki opowiedzieli

da 2023 roku jest zwolniona. Ludzie

z możliwości znalezienia schronie-

wojny, że sytuacja szybko się unor-

żam więc, że musimy trzymać się

mi historię o pewnej pani, która nie-

tam, o dziwo, wracają. Ta wioska byla

nia w naszym mieście.

muje. Dzięki temu wszyscy mieli

razem i nie poddawać się, ponieważ

stety ciężko zachorowala i już zmarla.

prawie zupelnie zniszczona i się oka-

Ta niezwykla kobieta dokumentowa-

zalo, że jest tam teraz dużo ludzi, jeżdżą

la życie w tej wiosce podczas okupa-

tam wolontariusze, bardzo wielu jeź-

cji. Nie bala się ruskich i wszystko

dzi, niedawno z Odessy ­ ze Związku

dokumentowala, co oni robili. Za-

Polaków Ukrainy oddzial im. Adama

pisywala wszystko, co się dzialo,

Mickiewicza w Odessie. Przekazy-

i zachowala swoje nagrania. Nauczy-

wali mieszkańcom paczki żywnościo-

cielka, z którą rozmawialam, podkre-

we i prosili też nas, żebyśmy zawieźli

ślila, że należy te zebrane materialy,

im leki. Okazalo się, że mieszka tam

te dokumenty utrwalić jako film, aby

bardzo dużo ludzi. Wrócili na te ruiny,

zachować je dla przyszlych pokoleń

to jedynie można podziwiać. Oni nie

i historii. Opowiadala również, że

mają tam nic, ani apteki, ani żadnego

mimo namów ze strony innych, któ-

sklepu i jadą do Mikolajowa ­ to okolo

rzy uważali to za zbyt niebezpieczne,

60 kilometrów. I to taką drogą, której

ta pani nie bala się i nagrywala tych

wlaściwie zupelnie nie ma, bo jasne,

ruskich i to co oni robili w tej wio-

że te transporty wojenne zniszczyly

sce. Nam się wydaje, że świat niby się

resztki tej drogi i dlatego tak wygląda.

wali, ale dzięki takim ludziom, do tej

Takie wioski, nawet na dlugości 30 ki-

pory jeszcze stoimy.

lometrów, są ostrzeliwane. I czasem to

Tak, to naprawdę piękny i in-

slychać i u nas.

spirujący przyklad determina-

W związku z tym, nasze dzieci nie

cji. Ci ludzie wracają na ru-

chodzą do szkoly w Mikolajowie.

iny i zaczynają wszystko od

Wszystko jest online. Wszystkie

nowa, aby zbudować wszystko

szkoly i przedszkola. I to jest pro-

od podstaw. Co do tych mate-

blem, bo tych lekcji prawie nie ma,

rialów dokumentujących ży-

gdyż caly czas, bardzo często są alar-

cie w wiosce, zgadzam się, że

my, a kiedy alarm, to żadnej nauki nie

należy przekazać je dalej, aby

ma. Ale w mieście, na przyklad szkola