18

nr 3­4 (439-440) 29.02.­14.03.2024

Wydarzenia

www.kuriergalicyjski.com

Konferencja medyczna o wybitnych polskich profesorach Lwowa

31 stycznia w siedzibie

we Lwowie. Brzmialy melodie

o niezlomnym charakterze jak

Naukowego Instytutu

polskie i ukraińskie.

ks. doktor Mosing, którzy pod

względem  naukowym,  pod

­ To już czwarta konferencja,

Epidemiologii i Higieny

którą organizujemy wspólnie

względem moralnym i etycz-

Lwowskiego Narodowego

nym powinni dla nas wszyst-

z naszymi polskimi przyjaciólmi

Uniwersytetu imienia

kich stanowić przyklad jak na-

z Malopolskiego Szpitala Chorób

Danyla Halickiego odbyla

leży naukę rozumieć i jak należy

Pluc i Rehabilitacji im. Edmun-

się Międzynarodowa

żyć, i jak należy nie tylko w na-

da Wojtyly ­ powiedzial dzien-

konferencja ,,Wspólczesne

uce, ale też w życiu osobistym

nikarzowi Kuriera prof. Borys

przestrzegać zasad i poświęcać

Kuzminow, dyrektor Instytutu

problemy epidemiologii,

się swojej pracy.

Badawczego Epidemiologii i Hi-

mikrobiologii, higieny

Naukowiec epidemiolog, le-

gieny Lwowskiego Uniwersytetu

i gruźlicy". Sympozjum

karz i rzymskokatolicki ksiądz

Medycznego. ­ Edmund Wojtyla

zrobili tak wiele w historii, że je-

bylo poświęcone pamięci

­ Henryk Mosing, byl znany

byl bratem papieża Jana Pawla

śli nie będziemy o nich pamiętać,

HENRYK MOSING

dwóch wybitnych polskich

jako ojciec Pawel. Swoją osobą

II. Dyrektorem tego szpitala jest

odejdą w zapomnienie. Pamięć

naukowców ­ doktora

i postawą lączyl dwa powolania

Krzysztof Grzesik, który doklada

Henryka  Mosinga.  Chcemy

jest historią i trwa tak dlugo, jak

dlugo staramy się ją zachować ­

­ dbal o ludzkie zdrowie i duszę.

wszelkich starań, żeby w Polsce

również przypomnieć postać

Henryka Mosinga (1910­

podkreślil prof. Borys Kuźminow.

­ Oglosilem tutaj, w Insty-

nie bylo gruźlicy. I ta wspólpra-

profesora Rudolfa Weigla ­ na-

1999) i profesora Leona

tucie, że ten rok w naszym Ko-

ca trwa już cztery lata. General-

uczyciela Henryka Mosinga.

Uczestników  konferencji

Popielskiego (1866­1920).

ściele, w archidiecezji lwowskiej

nie mielibyśmy możliwość orga-

Wspominamy wszystkich, któ-

przywitala Bogumila Rybak-

jest poświęcony ks. Mosingo-

nizowania co roku jednej takiej

rzy pracowali nad stworzeniem

-Ziólkowska, wicekonsul RP we

Lwowie.

wi z okazji 25. rocznicy śmierci

konferencji we Lwowie, a drugiej

pierwszej szczepionki przeciw-

TEKST I ZDJĘCIA

­ Ogromnie się cieszę, że pa-

­ powiedzial arcybiskup Mie-

konferencji w Polsce. Ale, nieste-

ko tyfusowi plamistemu. Ura-

KONSTANTY CZAWAGA

L

czyslaw Mokrzycki, metropolita

ty, najpierw covid, a teraz wojna

towala ona ogromną liczbę ludzi

mięć lwowskich naukowców

lwowski. ­ Będziemy przybli-

uniemożliwiają nam wymiany

na calym świecie. Dziś mówili-

polskiego pochodzenia jest na-

eon Popielski na początku

żać tę sylwetkę naszym wier-

miejsca konferencji. 27 stycznia

śmy także o Leonie Popielskim,

dal kultywowana i że nadal sta-

XX wieku zalożyl lwowską

nowi inspirację dla naukowców

nym, gdyż jako kaplan odegral on

tego roku odwiedziliśmy Cmen-

który byl profesorem farmako-

szkolę biochemiczno-fi-

ukraińskich, naukowców pol-

wielką rolę w trudnych czasach

tarz Lyczakowski. Zlożyliśmy

logii Uniwersytetu Lwowskiego.

zjologiczno-farmakologiczną.

komunizmu. Duszpasterzowal,

kwiaty, zapaliliśmy znicze i od-

Wiele osób przybywających na

skich ­ zaznaczyla w wywia-

Natomiast doktor Henryk Mo-

jeździl, spotykal się z wiernymi,

mówiliśmy modlitwę, ponieważ

tę konferencję slyszy te nazwi-

dzie dla Kuriera. ­ Byli to wspa-

sing w czasie niemieckiej oku-

odprawial dla nich Eucharystię,

byla to 114. rocznica urodzin

ska po raz pierwszy. Ale ci ludzie

niali ludzie, bardzo zaslużeni,

pacji Lwowa byl bezpośrednio

spowiadal, udzielal sakramen-

zaangażowany w tworzenie

tów, a jednocześnie pracowal jako

szczepionki przeciw tyfuso-

lekarz, dbając o zdrowie ludzi.

wi, a w okresie sowieckim jako

W dorocznych konferencjach

kaplan w tajemnicy prowadzil

międzynarodowych w Nauko-

dzialalność misyjną i duszpa-

wym Instytucie Epidemiologii

sterską. Te dwie postacie przy-

i Higieny uczestniczyli również

bliżyli uczestnikom konferencji

przedstawiciele  Katolickiego

profesorowie Eugeniusz Skla-

Uniwersytetu Trzeciego Wieku

row i Borys Kuźminow.

we Lwowie.

Uczestnicy konferencji zwie-

­ Z Instytutem wspólpracu-

dzili Muzeum Henryka Mosin-

jemy już nie pierwszy rok ­ po-

ga, które znajduje się w gmachu

informowal Marian Frużyński,

Naukowego Instytutu Epide-

prezes uniwersytetu. ­Poma-

miologii i Higieny. Odbyla się

gają nam, przychodzą z wykla-

też premiera filmu ,,Weiglowcy"

dami i jeśli, nie daj Boże, ktoś

o twórcach szczepionki prze-

z nas zachoruje, idziemy do nich

ciwko tyfusowi.

po pomoc. Cieszy mnie, że imię

Otwarcie konferencji uświet-

doktora Mosinga nie zostalo za-

nil występ orkiestry kameralnej

pomniane, że pamięć o nim trwa

Państwowego Liceum Muzycz-

i jest pielęgnowana.

nego im. Salomei Kruszelnickiej

Naukowy portret Leona Popielskiego

nie zostal należycie docenio-

lekarskiego, który stal się

ny, choć w latach 30. ubieglego

podstawą Lwowskiego Na-

rodowego Uniwersytetu Me-

wieku jego uczeń W. Koskowski

Leon Popielski to jeden

dycznego im. Danyla Halic-

zacząl stosować test histami-

,,Rola wątroby w przemia-

z czolowych naukowców

nowy do określenia kwasowo-

kiego, skupial wokól siebie

nach krwi". W pracy udowod-

XX wieku. Urodzil się

ści soku żolądkowego w prak-

mlodych lekarzy i asystentów,

nil, że zmiany ciśnienia krwi

w miejscowości Sosnyczany

tyce klinicznej.

którzy prowadzili badania

i krzepnięcia krwi są źródlem

w powiecie sandomierskim.

Na tej podstawie w latach

z zakresu fizjologii i patolo-

bodźców do pracy gruczolów

Po ukończeniu Wydzialu

gii ukladu pokarmowego oraz

60. brytyjski naukowiec J.

trawiennych.

Matematyczno-

Black potwierdzil koncepcję

poszukiwania nowych środ-

Po odbyciu stażu w Stras-

Przyrodniczego poświęcil

L. Popielskiego o wiodącej roli

ków farmakologicznych, na-

burgu w laboratorium farmako-

się naukom medycznym.

wplywu humoralnego w wy-

stępnie kontynuowali badania

logicznym Oswalda Schmiede-

Jest zalożycielem

dzielaniu gruczolów trawien-

naukowe i zostali wybitnymi

berga: 1838­1921), uważanego

Lwowskiej Naukowej

naukowcami na wielu euro-

nych, co stalo się podstawą do

obecnie za ojca wspólczesnej

Szkoly Gastroenterologii

stworzenia nowej klasy le-

pejskich uniwersytetach.

farmakologii, Leon Popielski

Doświadczalnej, kontynuowal

ków, które radykalnie zmieni-

Już we Lwowie w 1916 roku,

w latach 1900­1903 opubliko-

tradycje Lwowskiej Szkoly

ly taktykę leczenia wrzodów

wal serię artykulów w wiodą-

pomimo I wojny światowej,

Farmakologii.

trawiennych, za co nauko-

Popielski kontynuowal swoje

cych europejskich czasopismach

badania i w doświadczeniach

wiec otrzymal Nagrodę Nobla

fizjologicznych na temat zmian

na psach z przetoką żolądko-

(1988).

w wydzielaniu trzustki pod

JEWHEN SKLAROW |

LEON POPIELSKI

Dorobek naukowy profeso-

wą odkryl zależny od daw-

wplywem obwodowego ,,ośrod-

BORYS KUZMINOW

ra Leona Popielskiego to ponad

ka odruchowego", który jest

We Lwowie profesor Leon

ki wplyw histaminy na wy-

WALENTYNA SMOLNYĆKA

109 prac naukowych, w tym

Popielski kontynuowal bada-

dzielanie kwasu żolądkowego.

związany z funkcją gruczolów

Wyniki badań opublikowano

podręcznik farmakologii dla

żolądkowych.

nia z zakresu gastroenterologii

W 1888 roku Leon Popielski

studentów medycyny.

w prestiżowym międzynaro-

obronil swój pierwszy doktorat

W 1905 roku zostal miano-

eksperymentalnej,  otworzyl

Byl mentorem 17 dokto-

dowym czasopiśmie ,,Pflügers

wany profesorem farmakologii

na oddziale aseptyczną salę

z nauk fizycznych i matema-

rantów, którzy później wy-

i farmakognozji na Uniwersyte-

operacyjną, która umożliwi-

Archive für die gesamte Phy-

tycznych ,,O funkcjach Eulera:

B (x, y) i Γ (x)", a w 1897 obronil

kladali fizjologię i farmakolo-

siologie des Menschen und der

cie Jana Kazimierza we Lwowie,

la przeprowadzanie zabiegów

gię na wielu uniwersytetach

Tiere" w roku śmierci naukow-

gdzie w latach 1909/10 pelnil

chirurgicznych na zwierzę-

drugą pracę doktorską z fizjolo-

ca (1920).

w Europie.

tach w celu symulacji zmian

gii ,,O nerwach wydzielniczych

funkcję dziekana wydzialu le-

Postać prof. Leona Popiel-

Ze względu na trudne oko-

i hamujących trzustki".

karskiego, który stal się pod-

w funkcjonowaniu gruczolów

skiego pozostaje jednak wciąż

liczności  historyczne  spo-

stawą Lwowskiego Narodowego

trawiennych.

L. Popielskiemu przyznano

malo znana opinii publicznej.

W latach 1909/10 pelnil

wodowane I wojną świato-

w 1897 roku pierwszą nagrodę

Uniwersytetu Medycznego im.

wą wynalazek L. Popielskiego

Danyla Halickiego.

funkcję dziekana wydzialu

im. D. Busha za pracę naukową