28

nr 3­4 (439-440) 29.02.­14.03.2024

Rozmowy Kuriera

www.kuriergalicyjski.com

Switlana Zajcewa-Welykodna: Odessa jest

caly czas mocno i ostro ostrzeliwana

Ze SWITLANĄ ZAJCEWĄ-

października 2023 roku. Bylo

Bardzo wielu mężczyzn poszlo do

WELYKODNĄ, prezesem

to 800 tysięcy mieszkańców.

wojska i to dobrowolnie, bo oni prze-

Czyli miasto, które liczylo kie-

szli przez to, przez co przeszli, więc

Związku Polaków Ukrainy

dyś ponad milion mieszkań-

widzieli, jakie są konsekwencje, je-

oddzial im. Adama

ców, ma ich teraz 800 tysięcy.

żeli nie będą walczyć.

Mickiewicza w Odessie

Może nawet mniej, ponieważ

rozmawial EUGENIUSZ

mając zle doświadczenia z bie-

Dzięki Związkowi Polaków

SALO.

glego roku, kiedy byla ostrze-

Ukrainy w Odessie pomoc

liwana infrastruktura i kiedy

dotarla także do Kisielówki

Przez ostatnie tygodnie Odessa

w Odessie prąd byl dostarczany

w obwodzie mikolajowskim.

jest intensywnie ostrzeliwa-

4 godziny dziennie i to z prze-

Ta wioska również bardzo

na przez wojska rosyjskie. Jak

rwą, czyli 2 godziny plus 2 go-

ucierpiala.

miasto radzi sobie w tych trud-

dziny, to bardzo dużo ludzi,

Jeżeli porównać Prawdyne i Kisie-

nych warunkach?

którzy mieli dokąd pojechać,

lówkę, to w Kisielówce nie ma żadne-

wyjechalo. Bo oni bali się tego

A czy my możemy powiedzieć, że tyl-

go calego domu. W Prawdyne jest sy-

koszmaru, który przeżyli rok

ko przez ostatnie miesiące intensyw-

tuacja nieco lepsza, ale tam wszędzie

temu.

nie ostrzeliwane? Nie pamiętamy,

są miny, więc nigdzie nie pójdziesz.

co się dzialo na przyklad w lipcu czy

Jak obecnie dziala Związek Polaków

Możesz chodzić tylko wyznaczonymi

w czerwcu 2023 roku czy wcześniej.

Ukrainy Oddzial im. Adama Mickie-

ścieżkami i tyle.

Ja tu jestem trochę ostra w tym tema-

wicza w Odessie?

W Kisielówce nie ma calych domów.

cie. Powiem tak: Odessa jest caly czas

Skupiliśmy się w tej chwili nawet nie

Tutaj chcialabym to zaakcentować

mocno i ostro ostrzeliwana zaczy-

tyle na Odessie, ile na obwodzie cher-

i podziękować, bo wiem, że jest pro-

nając od 24 lutego. Być może infra-

sońskim i mikolajowskim. W obwodzie

gram Caritas Spes Ukraina, który

struktura portowa podczas trwania

chersońskim są to tereny deokupo-

pomaga takim ludziom. Dzięki ich

tak zwanych porozumień zbożowych

wane, czyli tereny, które byly prawie

wsparciu niektóre gospodarstwa

SWITLANA ZAJCEWA-WELYKODNA

byla nieostrzeliwana, lecz miasto

8 miesięcy pod okupacją. Obwód mi-

domowe mogly na przyklad uzyskać

nadal bylo niszczone przez ruskich,

kolajowski to teren, który byl na tzw.

blachę na dach, czy wymienić okna,

więc nie trzeba jak gdyby się okla-

linii styczności, linii walk, czyli tam

czy nawet ściany jakoś tam sobie

mywać i mówić, że wtedy bylo mniej,

wszystko zostalo zniszczone. Są to dwa

podreperować. Więc to jest jeden

teraz jest bardziej. Jest mocno ostrze-

zupelnie różne światy. Odessa jest trze-

z najbardziej pilnych dzisiaj projek-

liwane caly czas i jest wiele zniszczeń

cim światem. Jeżeli pojechać bardziej

tów na poludniu, gdzie ludzie pozo-

w mieście.

na zachód, to tam będzie czwarty świat.

stają i dalej chcą tam mieszkać i war-

I nie daj Boże komukolwiek przeżyć to,

to byloby ich w tym wspierać, żeby

Jak  miasto  radzi  sobie

przez co przeszli ci ludzie.

bylo im trochę latwiej. Oni już i tak

z tymi ostrzalami? Jak wyglą-

Na przyklad w obwodzie chersoń-

przeżyli ogromne koszmary. Można

da codzienność mieszkańców

skim opiekujemy się wsią Prawdyne.

ich jakoś zabezpieczyć, dostarczając

Odessy?

To jest polska wieś, w której w XIX

prąd. Jest teraz bardzo dużo różnych

Na pierwszy rzut oka niby jest

wieku wybudowano kościól. Jeżeli na

nowoczesnych paneli fotowoltaicz-

w porządku, normalnie, tak jak kie-

tych terenach powstal kościól, a jest

nych, dzięki którym można by bylo

dyś. Czyli ludzie tak samo jadą do

to poludnie Ukrainy, to wiemy w jaki

im jakoś to ulatwić, żeby już nie byli

pracy, idą do szkoly, robią zakupy

sposób to się odbywalo. Wybudowali

tak zależni od laskawości ruskich:

w sklepie czy coś innego. Ale to na

go za caratu zeslańcy, których depor-

uderzą czy nie uderzą i żeby już mieli

pierwszy rzut oka. Tak naprawdę

towano z Polski za udzial w powsta-

swoje wlasne moce prądotwórcze. I to

każdy wie, że jest celem i że po prostu

niu. No i ich potomkowie doświad-

nie kosztuje jakieś tam ogromne pie-

może być trafiony w każdej chwi-

czają teraz tych samych krzywd od

Jeżeli mowa o Prawdyne, to tam caly

byli rolnicy, którzy uprawiali swoją

niądze. Tak naprawdę to są grosze, ale

li on lub ktoś z jego bliskich, lub jego

ruskich, ale już w XXI wieku.

teren jest zaminowany. Ruscy gdy

rolę, mieli zarobki i mieli z czego się

grosze ratujące życie.

dom. To jest bardzo skomplikowane

Więc tam straszne rzeczy ludzie opo-

odchodzili, porozrzucali te miny

utrzymywać.

Skąd obecnie dociera najwięcej

z punktu widzenia i psychologii lu-

wiadali. Opowiadali o tym, jak oni się

wszędzie, gdzie tylko się dalo i tam

Jeżeli mowa o prądzie, to dostarczanie

pomocy? Czy tylko z Polski, czy

dzi, którzy z tym nigdy nie mieli do

bali, jak na ich oczach zabito sześcioro

tysiące tych min leży po calej ziemi.

prądu zależy od laskawości ruskich.

też istnieją unijne projekty lub

czynienia. Oni tego nie zrozumie-

nastolatków. Przy czym jednej dziew-

Slyszalam, że prawie dwa miesiące

Jeżeli ruscy uderzą po raz któryś

międzynarodowe inicjatywy

ją. Więc trzeba żyć dalej, ale nikt nie

czynie po wystrzale udalo się przeżyć,

ukraińskie wojsko nie moglo do nich

w kolejną stację, a jest to niedaleko,

wspierające?

może nam wytlumaczyć, jak urato-

więc ruscy po prostu skręcili jej kark.

dotrzeć z powodu min. Cala droga

bo okolo 30 kilometrów, to prądu nie

wać swoją psychikę.

Przy wjeździe do tej wsi stoi przy dro-

byla zaminowana, zniszczony zostal

będzie. Jeżeli nie ostrzelają, to będzie.

Wiem, że bardzo dużo projektów

dze ostrzelany samochód. Okazalo się,

most. Więc ludzie jeszcze dwa mie-

I tak ludzie funkcjonują.

unijnych na tych terenach jest reali-

Czy w mieście nadal przyby-

że to auto należy do rodziny, która na

siące po okupacji nie mogli nigdzie

zowanych. Jeżeli chodzi o Polskę, to

wa uchodźców wewnętrznych,

Ilu mieszkańców zostalo w tej

początku okupacji chciala wyjechać.

wyjechać.

my też pomagamy jako polska orga-

zwlaszcza z obwodów chersoń-

wiosce?

Ruscy po prostu ostrzelali ten samo-

Obecnie to wygląda tak, że rozmino-

nizacja. Przede wszystkim skupiamy

skiego i mikolajowskiego, czy

chód, pokazując pozostalym, że jak będą

wywane są domy i miejsca publicz-

Mówi się, że okolo 200, a bylo ponad

się na ludziach najbardziej potrzebu-

też z samego Chersonia?

chcieli uciec, to czeka ich taki sam los.

ne, czyli szkoly, przedszkola, urzę-

800. Bardzo dużo ludzi wyjechalo po

jących i dostarczeniu im najpotrzeb-

Tak, bo to są ludzie, którzy chcą być

dy, a pozostale tereny takie jak pola,

deokupacji, kiedy już mogli. Prze-

niejszych rzeczy.

Bylaś w tej wiosce, rozmawia-

bliżej swojego domu. Ich też trze-

odkladane są na niewiadomą przy-

ważnie byli to mlodzi ludzie z dzieć-

Mowa o zwyklych rzeczach, które są

laś z tymi ludźmi. Jak sobie tam

ba zrozumieć, bo bardzo często sly-

szlość. A przecież te wsie funkcjono-

mi. No bo przede wszystkim dzieciom

na przyklad w Odessie, we Lwowie,

radzą?

szę takie pytania w Polsce, będąc też

waly zawsze dzięki rolnictwu. Tam

należy zapewnić bezpieczeństwo.

czy w Kijowie - sklep czy apteka.

w Brukseli: dlaczego ludzie nie wy-

W Kisielówce przed wojną byl ko-

jeżdżają? Bo tu jest ich dom. Oni wlo-

ściól, byla szkola, przychodnia, dwa

żyli tam caly swój dorobek, cale swoje

sklepy i apteka. Normalnie funkcjo-

życie. Ich przodkowie tam mieszkali

nująca miejscowość. Jeżeli potrzebu-

i oni chcą być bliżej swych domów.

jemy kupić leki, idziemy do apteki,

Więc są tu mieszkańcy Chersonia,

jeżeli potrzebujemy jedzenia idzie-

mieszkańcy Mikolajowa już mniej,

my do sklepu. Obecnie nic z tego tam

ponieważ Mikolajów teraz jest na-

nie ma. Dzięki programowi, który

wet bardziej bezpieczny niż Odessa,

realizowaliśmy w ubieglym roku

ale mieszkańcy Chersonia, obwodu

,,Pomoc Polakom w Obliczu Wojny",

chersońskiego, tak, są w Odessie.

przywieźliśmy tym ludziom leki. To

bylo dla nich bardzo ważne. Bo pro-

Czy istnieją jakiekolwiek sta-

blemem jest nawet sam dojazd z Mi-

tystyki dotyczące aktualnej

kolajowa do Kisielówki ­ jest to 40

liczby mieszkańców w Odes-

kilometrów. Mlodzież wyjechala, zo-

sie? Jak dużo osób wyjechalo,

stali starsi ludzie, dla których jest to

ile pozostalo?Statystyki byly

skomplikowane.

związane z siecią komórkową:

ile numerów na chwilę obecną

Jak wygląda również inna

jest zarejestrowanych w Odes-

dzialalność Związku Polaków

sie. Dane pochodzą z początku

w Odessie? Chociaż obecnie