29
nr 34 (439-440) 29.02.14.03.2024
Rozmowy Kuriera
www.kuriergalicyjski.com
glównym obszarem aktywno-
ści jest pomoc humanitarna,
to nadal prowadzicie naucza-
nie języka polskiego dla dzieci
i mlodzieży oraz w miarę moż-
liwości organizujecie różno-
rodne projekty kulturalne.
Tak, oczywiście. Nadal jesteśmy repre-
zentantami polskiej kultury w Odessie.
Dalej prowadzimy naukę języka pol-
skiego. W tym roku mamy ponad 100
dzieci, które uczą się języka polskie-
go. Staramy się dbać o swoje tradycje
i o swoją kulturę, pielęgnować i konty-
nuować, co teraz też jest bardzo ważne.
Z jednej strony nie zapominamy
W Odessie już jest o wiele lepsza sy-
Nie wiem, jak to wygląda z punktu
o swojej tożsamości, a z drugiej sta-
tuacja ze schronami, niż to bylo na
widzenia Ukrainy Zachodniej, ale
ramy się tworzyć atmosferę normal-
początku wojny. Od naszego stowa-
w Odessie widzimy, że gdyby Ukra-
Są pozytywne momenty i są nega-
za najlepszych i niech tak będzie.
ności. Czyli na przyklad organizuje-
rzyszenia do najbliższego schronu
ina miala nowoczesną broń, miala
tywne. Pozytywne na pewno jest to,
Trzeba im na to pozwolić.
my tlusty czwartek dla dzieci, żeby
mamy dwie minuty na piechotę. Kie-
amunicję, to szansa, że to szybciej by
że nareszcie naród ukraiński zacząl
Z drugiej strony widzimy, iż negatyw-
wiedzialy, że my Polacy mamy taką
dy jest alarm, dzieci razem z nauczy-
się skończylo, jest ogromna. A dzisiaj
odczuwać swoją tożsamość, podob-
ne jest to, że czas obecny niszczy twoje
tradycję. Robimy to też dla osób star-
cielem idą do schronu. Ale jeżeli dzie-
Ukraina placi swoją krwią, krwią
nie jak my Polacy. Mimo że miesz-
życie. Widzisz, że budując swój świat,
szych, żeby pomimo ostrzalów, wy-
ci nie będą się spotykaly ze sobą i nie
swoich mężczyzn, dzieci, kobiet, sta-
kamy w Ukrainie, jesteśmy przesą-
robileś go lepszym i byleś jakoś dumny
buchów, które dość często slyszą nad
będą mialy żywych kontaktów, to też
ruszków i to jest walka o życie. Po-
czeni naszą kulturą. Dla nas kościól
z tego miejsca, gdzie mieszkasz i sza-
swoimi domami i modlą się, żeby to
zostaną sam na sam z tymi wszystki-
nieważ mieszkańcy wiedzą, że mia-
jest ważny, dla nas język jest ważny.
nujesz to miejsce. A tymczasem przy-
nie uderzylo w ich okno, żeby oni też
mi wybuchami, ze zdenerwowany-
sto jest bardzo często wspominane
Te trzy slowa które są nam bliskie
chodzą obcy i po prostu niszczą to tyl-
mieli odrobinę rozrywki.
mi rodzicami, to nie będzie dobre dla
przez ruskich polityków, przez ruskie
i ważne Bóg, Honor, Ojczyzna. I te-
ko po to, żebyś nie byl lepszy.
nich i dla ich przyszlości.
media, więc rozumieją, że Odessa nie
raz obserwuję, że Ukraińcy też mają
Zajęcia dla dzieci i mlodzieży
Dziękuję za rozmowę.
może się poddać, no bo jej nie będzie.
to co ich lączy. Ponadto nareszcie za-
odbywają się stacjonarnie czy
Jak obecnie wygląda morale
czynają budować swój wlasny pante-
zdalnie?
mieszkańców Odessy? Czy na-
Mija już dwa lata wojny rosyj-
on bohaterów. Nie bohaterów im na-
ZDJĘCIA: ZWIĄZEK POLAKÓW UKRAINY
dal wierzą w szybkie zakoń-
sko-ukraińskiej na pelną ska-
Nauczanie odbywa się stacjonarnie,
rzuconych, lecz wlasnych. Walcząc
ODDZIAL IM. ADAMA MICKIEWICZA
czenie wojny?
lę. Jak podsumujesz ten czas?
czyli w siedzibie stowarzyszenia.
o swoje, swoich bohaterów uważają
W ODESSIE
Wsparcie pisarzy polskich dla poetek z Ukrainy
W Centrum Artystycznym
Dzyga we Lwowie
odbyla się pierwsza
prezentacja książki pod
tytulem ,,Nie zabralam
z sobą radości". Tomik
wierszy zawiera utwory
oraz ich tlumaczenia
na język polski sześciu
ukraińskich poetek.
Dwa lata temu po
pelnoskalowej inwazji
Rosji na Ukrainę
slów. Jak znalazlam autorki? W dobie In-
autorek ukraińskich, które zostaly zapro-
znalazly one schronienie
szone do komunikacji w ramach projektu
ternetu i technologii cyfrowych to rzecz
udalo nam się uciec i może to uratowalo
cierpienie i niesamowita tęsknota, że traci
w Polsce. Prawie
,,Spilnomowa". Projekt stal się dla tego śro-
najlatwiejsza do zrobienia. Najtrudniej jest,
nam życie, choć droga byla bardzo trudna.
się Ojczyznę, choć wierzyliśmy, że nasze
dowiska niezbędną inicjatywą, aby nie stra-
Sily Zbrojne nas ochronią. Ale rozpacz byla
gdy nie ma się z nimi kontaktu. Tak jak ja nie
Zwlaszcza dla mojej córki, która znalazla
wszystkie twórczynie
niesamowita. Rozpacz, smutek, tęsknota za
mialem kontaktu z Julią, gdy ta byla pod
cić możliwości bycia razem, aby przeżyć
się pod bezpośrednim ostrzalem. Kilka na-
wrócily do ojczystego
opuszczonym domem. Kiedy znalazlam się
okupacją przez dwa tygodnie. To jest naj-
wszystko, co doświadczyliśmy i poszukać
stępnych samochodów, które jechaly za
kraju. Antologia
artystycznego wyrazu tych doświadczeń.
w Polsce, zaczęlam szukać swoich, przede
gorsze. A potem to już tylko kwestia tech-
nami, zostaly rozstrzelane. Ci co zostali,
poezji uchodźczyń
Naszym celem jest nie tylko prezentacja na-
niki. Istnieje pragnienie, wielka potrzeba
przez pięć dni mieszkali na ulicy śmierci,
wszystkim w kręgu literatury. Trafilam
zostala wydana przez
szej kultury, ale także nawiązanie dialogu.
do Domu Literatury na Placu Zamkowym
przebywania wśród swoich ludzi, szukania
jak się obecnie nazywa ulicę Jabloniew-
Stowarzyszenie Pisarzy
w Warszawie. Przyszlam, nie znając tam ni-
wsparcia od siebie nawzajem, ponieważ
Rozumiemy, że w dzisiejszym świecie dialo-
ską. W domu z wybitymi oknami, w zimnie
w końcu byly to glównie autorki. Niektóre
gi chronią nas przed wojną.
kogo, i natknęlam się na profesor Annę Na-
i wietrze, bez jedzenia, bez wody. To byla
Polskich w Warszawie.
Podczas prezentacji książki wiersze
silowską, z którą jesteśmy kolegami, bo ja
zapraszalam, inne prosily mnie, żebym do
bardzo ciężka próba. Teraz mam ze sobą
zabrzmialy także w przekladzie na język
nich dolączyla, widząc, że dobrze nam idzie,
książkę ,,Ukraińcy w Polsce. Historia zba-
też jestem wykladowcą. Wykladam na Ki-
KONSTANTY CZAWAGA
polski.
jowskim Uniwersytecie Narodowym. Jakoś
że ludzie przychodzą, że jest zainteresowa-
wienia". Wlaśnie zostala wydana. Zrobili-
TEKST
od razu znalazlyśmy wspólny język i tak na-
nie. Odbylo się ponad trzydzieści spotkań.
śmy to z Instytutem Literatury w Polsce.
IHOR REWAGA
Sam bylem tym zaskoczony,
Na początku nie zamierzalam wydawać
zwaliśmy nasz projekt. Bylam pod wraże-
To są pierwsze egzemplarze, które trafią
ZDJĘCIA
że odważylem się tlumaczyć
niem chęci pomocy pomimo ograniczonych
książki i bardzo się ucieszylam, kiedy po
do Polski, do autorów. Opowiada o tym,
poezję pisaną przez
póltora roku intensywnych spotkań, uda-
jak Ukraińcy znaleźli się w Polsce i jak
zasobów. Ale przede wszystkim muszę po-
Obecna Anna Nasilowska, prezes Sto-
kobiety powiedzial
wiedzieć, że drzwi byly dla nas otwarte.
nych prezentacji i dialogów strona polska,
Polacy ich przyjęli. Kiedy przebywalam
warzyszenia Pisarzy Polskich w wywia-
w naszej rozmowie Zbigniew
I to jest najważniejsze. Dano nam miejsce,
a w szczególności Zbigniew Zbyszczowski,
dzie dla Kuriera wyjaśnila:
w Instytucie Literackim w Polsce, praco-
Zbikowski, poeta, tlumacz.
prezes warszawskiego oddzialu Stowarzy-
gdzie mogliśmy organizować nasze spotka-
walam nad książką ,,Ukraina, piekielna
Kiedy w Polsce po wybuchu pelno-
Ta poezja poruszyla mnie do
szenia Pisarzy Polskich, i Anna Nasilowska,
nia, gdzie mogliśmy gościć innych autorów.
dwudziesta druga. Dziennik ludowy", któ-
skalowej wojny zjawila się fala przede
glębi i moglem, może z tego
prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich,
rą zaczęlam pisać po przyjeździe do Kra-
Gdzie stworzyliśmy wspólną przestrzeń
wszystkim ukraińskich kobiet, byly wśród
powodu w sposób dość udany,
zaproponowali wydanie antologii tekstów
porozumienia, dialogu i metaforycznych
kowa. Ta książka wygrala teraz konkurs.
nich także twórczynie, poetki. To bylo bar-
przekazać emocje, które
Jest drukowana i wkrótce zostanie zapre-
dzo ważne, by znalazly one w Polsce swo-
w tych wierszach glęboko
ich partnerów, swoich odpowiedników,
zentowana, a ja zabieram ten egzemplarz
tkwią. Wydobycie emocji,
do Polski. Jadę do Przemyśla na dwa tygo-
ludzi i środowisko, które moglo je przyjąć.
które towarzyszą kobietom,
dnie na rezydencję literacką i zostawię go
Bardzo się cieszę, że na przyklad Dom Lite-
przez mężczyznę to jest na
tam Polakom.
ratury w Warszawie stal się także domem
granicy bezczelności, tak
Olga Olchowa, która również mieszka-
ukraińskiej poezji, ukraińskiej twórczości,
trzeba powiedzieć. Ale skoro
że slychać bylo w nim też język ukraiński.
la przed wojną w Buczy, zjednoczyla poet-
same autorki mówią mi, że
ki z Ukrainy przebywające w Polsce. Tak
W prezentacji uczestniczyly autorki
tlumaczenia są bardzo ladne,
powstal projekt ,,Spilnomowa" (wspólny
książki. Julia Bereżko-Kamińska wyjecha-
to jestem z tego zadowolony.
język).
la do Polski z Buczy pod Kijowem, której
Po inwazji na pelną skalę ucieklam
tereny w pierwszych miesiącach wojny
Prezentacje antologii ,,Nie zabralam
z dziećmi z Buczy powiedziala. W naszym
byly zajęte przez wojska rosyjskie.
z sobą radości" odbyly się również w Luc-
domu zamieszkali okupanci rosyjscy. Oczy-
Mieliśmy ,,zielony korytarz", byly
ku, Kijowie, Irpieniu.
wiście, wtedy o tym nie wiedzialam. Bylo
to tylko trzy dni powiedziala. Więc
