27

nr 8 (444) 30.04. ­ 16.05. 2024

Z przedwojennej prasy

www.kuriergalicyjski.com

Humor

Humor

chociaż zubożala i częściowo zniszczona,

w pięknie udekorowanej sali szkolnej przy

nie zapomniala o dawnych tradycjach.

poparciu kier. szkoly Zofii Rzeszutowej.

żydowski

W ostatnich latach malopolska szlachta za-

W święconym wzięla udzial tutejsza lud-

grodowa bardzo żywo garnie się do oświaty,

ność polska, oraz goście, Polacy z Uścia

do pracy spolecznej. Powstają we wsiach

Ruskiego z kom. Straży Gran. R. Stawa-

Rzecz dzieje się u schylku XVIII wieku.

szlacheckich Świetlice, Czytelnie, Domy

szewskim. Miejscowy duszpasterz ks. Mie-

Hrabia Potocki, pan na Lańcucie, objeżdża

Ludowe. Coraz liczniejsze Kola Szlachty

czyslaw Pękala, wśród pieśni Wielkanocnej

swe dobra i wizytuje żydowskich arenda-

Zagrodowej szerzą oświatę, utwierdzają

,,Nie zna śmierci Pan żywota" poświęcil

rzy. Pierwsza karczma:

polskość, skupiając tysiące rodzin szla-

dary Boże, po czym w pięknych slowach

­ Ej, Moszku, gorzalę masz?

checkich w jedną calość, owianą wspólnym

zlożyl wszystkim życzenia świąteczne.

­ Mam, jaśnie wielmożny panie.

duchem. Czasopismo ,,Pobudka", odzwier-

Następnie prezes Czytelni St. Rzeszut przy-

­ A piwo masz?

ciedlające życie podkarpackich wsi szla-

wital zebranych i dzielil się święconym. Po-

­ Mam, jaśnie wielmożny panie.

checkich zamieszcza w ostatnim numerze

tem nastąpily przemile inscenizacje, śpie-

­ A miód kasztelański masz?

dwa znamienne listy swych czytelników.

wy kościelne i świeckie, które bawiąc gości

­ Nie mam, jaśnie wielmożny panie.

Wlodzimierz Sas-Baczyński, szlachcic

wzruszaly ich glęboko i niejednemu nawet

Hrabia rozkazuje hajdukom:

wyznania grecko-katolickiego pisze m. in.:

lzy wyciskaly z oczu.

­ Dać mu dwadzieścia pięć nahajek!

,,W dawnych czasach, każdy szlachcic

Na zakończenie jeden z gospodarzy

Żyd wciąga z powrotem portki na

bez względu na to, jakiego byl obrządku

w imieniu wszystkich podziękowal kierow-

zbolale cialo i czym prędzej posyla kon-

(fundowano kościoly, cerkwie) czul się

nictwu Czytelni za tak piękną uroczystość,

GMACH BURSY TSL W TARNOPOLU

nego gońca do arendarza z sąsiedniej wsi,

zawsze Polakiem i mówil tylko po pol-

stwierdzając, że praca ta z dnia na dzień daje

który w te pędy zaopatruje się w miód

sku, dopiero wojna światowa, a przede

obfitsze owoce.

i przygotowuje teren tak, by stal się do-

kasztelański.

wszystkim rok 1917 przyniósl zmiany

z jakichkolwiek powodów nie odbyli ćwi-

Na tym uroczystość zakończono,

stępnym dla zwiedzających.

Druga karczma:

i niespodzianki, narzucone ludności ru-

czeń w roku ub.

a podniesieni na duchu zebrani rozeszli sie,

­ Ej, Moszku, gorzalę masz?

W roku ubieglym opracowano w ten

skiej w formie utopijnych hasel, szerzo-

Czas trwania ćwiczeń dla każdego

przyrzekając sobie dalej pracować wspól-

­ Mam, jaśnie wielmożny panie.

sposób rejon Kościuchnówka, zrekonstru-

nych przez tak zwanych ukraińskich pro-

z rezerwistów zostanie określony w karcie

nie na chwalę Boga i Ojczyzny.

owano ,,Redutę Pilsudskiego", oznaczono 50

­ A piwo masz?

wodyrów, jak np. ,,Lachy za San", każdy

powolania. Rezerwista obowiązany jest

J. Górski

­ Mam jaśnie wielmożny panie.

slupami ważniejsze punkty i wyznaczono

gr.-kat. ma być Ukraińcem, u nas szlachty

przynieść ze sobą i przedstawić dowody

Bohaterom narodowym

­ A miód kasztelański masz?

drogi. W najbliższym czasie na miejscach

nie ma itp., które zaklócily równowagę

formacji: dokumenty wojskowe osobiste

w holdzie

­ Mam, jaśnie wielmożny panie.

związanych z osobą Komendanta mają być

dwóch bratnich narodów, wywolaly re-

(książka wojskowa z kartą mobilizacyjną,

­ A węgrzyna masz?

wzniesione slupy bazaltowe. Wśród ludności

akcję i samoobronę.

,,Dlaczego tyle bylo u nas zawsze nie-

książeczka strzelecka); dokumenty stwier-

­ Nie mam, jaśnie wielmożny panie.

zamieszkującej teren pobojowisk Towarzy-

Od tego czasu każdy szlachcic obrząd-

wiary wodzów w zwycięstwo sprawy, tyle

dzające zawód cywilny, co dotyczy również

­Dać mu dwadzieścia pięć nahajek!

stwo Rozwoju Ziem Wschodnich prowadzi

ku grecko-katolickiego, przyznając się

nieufności do komendantów ­ a dlaczego

bezrobotnych. Rezerwiści, którzy będą

Trzecia karczma:

akcję spoleczną, mającą na celu podtrzyma-

do szlachectwa i podpisując się pelnym

ten jeden, ten dobrotliwie przezywany

chcieli uzyskać przesunięcie okresu ćwi-

­ Ej, Moszku, wódkę masz?

nie tradycji legionowych i wiązanie ludności

nazwiskiem byl wyśmiewany i poniewie-

,,Dziadkiem", tak ogromny zapas wiary

czeń na termin późniejszy, winni zlożyć za

Arendarz klania się magnatowi do nóg

z resztą Państwa. Nad pracami Komitetu ob-

rany na każdym kroku, co i ja odczulem

w triumf Polski niósl w sobie i tyle zaufa-

pośrednictwem wladz administracyjnych

i powiada:

jąl protektorat p. premier Skladkowski.

dotkliwie ze strony ukraińskiej inteligen-

nia wzbudzil w narodzie, wprost ,,rząd

umotywowane prośby do PKU.

­ Jaśnie wielmożny panie! Panu nie trzeba

cji pochodzenia chlopskiego lub miesz-

dusz" objąl?...

Prośba musi być wniesiona najpóźniej

Wojewoda tarnopolski

ani wódki, ani piwa, ani miodu, ani węgrzyna...

czańskiego (w szkolach, domach, towa-

Bodaj czy nie najważniejszy klucz do roz-

na 4 tygodnie przed terminem stawiennic-

bada potrzeby wsi

Panu potrzebny jest żydowski zadek. Proszę!

rzystwach). Widocznie szlachta polska

wiązania tej zagadki znajdziemy, jeżeli wska-

twa, wymienionym w karcie.

***

musiala być solą w oku dla przepojonej

W dniu 25 kwietnia br. wojewoda tar-

żemy na węzel jeden, na ogniwo arcysilne,

Inspekcje sanitarne

W Krakowie przy ulicy Floriańskiej mial

duchem kozactwa i wschodu ukraińskiej

nopolski Malicki bawil w Lahodowie, gdzie

które Dom Ludowy w Prosowcach spoilo

we wsiach i miastach

sklep ramiarski znany szeroko w kolach ar-

inteligencji".

wysluchal Mszy św. Okolo godz. 10 p. wo-

Brygadiera z Polską. To Legioniści... Stanęli

Stan sanitarny wszystkich osiedli

tystycznych Maurycy Frist. Byl on stalym

Jest to smutne ale prawdziwe! ­ W grun-

między Józefem Pilsudskim a narodem, Le-

jewoda znalazl się wśród wlościan zebra-

w państwie pozostawia na ogól wiele do

nabywcą akwarel Juliusza Kossaka, które

cie rzeczy poniewieranie polskiego szlachci-

nych przed kaplicą, z którymi rozmawial

gioniści i ich uczniowie, sympatycy, dawni

życzenia. Ulice, place i budynki w miastach

następnie z minimalnym zyskiem sprzedawal

ca przez ukraińską inteligencję względnie

okolo godziny na tematy rolniczo-gospo-

koledzy z organizacyj strzeleckich, skauto-

są często zaniedbane, a nawet brudne;

licznym amatorom. Otóż pewnego poranka,

pólinteligencję doprowadzilo do tego, że

darcze i organizacyjne, oraz wysluchal

wych itp. ich peowiaccy podkomendni, roz-

w wielu, wsiach brak najniezbędniejszych

kiedy zapas dziel mistrza byl już wyprzeda-

Polska Odrodzona wyciągnęla swe dlonie

postulatów m. in. w sprawie poprawy

pylając w narodzie wiarę prostą, a mocną:

urządzeń sanitarnych, jak studnie, ustępy,

ny, a kilku klientów natarczywie domagalo

po swoją szlachtę, zaniedbaną i zruszczoną

zwycięstwo to jest sila woli i umiejętność

i zmiany rasy bydla. O godz. 17 przybyl

gnojowiska itp.

się nowych ,,Kossaków", Frist, który dobie-

w czasach zaborczych. Aż naraz zrodzil się

dzialania, a tych cnót szukać należy w ­ Bry-

p. wojewoda do Pohorylec. W lokalu Kól-

Minister opieki spolecznej wydal do

rając ramy do obrazów sam siebie zacząl

krzyk w ukraińskich dziennikach, że Polacy

gadierze Legionów".

ka Rolniczego, wśród zebranej ludności

wojewodów i starostów okólnik, wskazu-

uważać za ich wspóltwórcę, zawolal pod

polszczą liczną ukraińską szlachtę!

omawial tematy rolniczo-gospodarcze

Nie moglo obyć się bez ogloszeń

jący na istniejące w tej dziedzinie braki.

adresem natrętnych kolekcjonerów:

O zgrozo! Co się stalo? Więc już naj-

i organizacyjne.

i reklam, które byly źródlem finansowania

Okólnik zaleca wznowienie energicznej ak-

­ Ludzie, trzeba mieć zrozumienie dla

wyższy czas dać odprawę tym, którzy na

Tygodnika:

Polska wyprawa

cji inspekcyjnej oraz wydanie niezbędnych

sztuki! Czy my z panem Kossakiem jeste-

nas szczekali, wyśmiewali i poniewierali,

Ogloszenie

na Grenlandię

zarządzeń, polecających uporządkowanie

śmy piekarze? My malujemy wtedy, kiedy

mając nas zawsze za szlachtę polską, za

ulic, placów, targowisk, odnowienie domów,

my mamy natchnienie...

panów, jak nas często nazywano, a dziś

Za niespelna miesiąc opuści Europę

Do sprzedania Polakowi w okolicy

utrzymanie ich w czystości oraz doprowa-

mają jeszcze odwagę twierdzić, że jeste-

pierwsza polska wyprawa na Grenlandię,

letniskowej, w mieście powiatowym dom

Po co się trudzić?

dzenie do należytego stanu podwórzy,

śmy ukraińską szlachtą i pochodzimy od

organizowana z ramienia Towarzystwa

drewniany, bardzo dobrze utrzymany, 4

Aron odwiedza swego przyjaciela, Chaima.

studzien, ustępów i gnojowisk. Przelożeni

bojarów.

Geograficznego we Lwowie, pod kierow-

pokoje, kuchnia, sień, piwnica, spiżarnia,

gmin oraz wlaściciele nieruchomości będą

Ten leży w ogrodzie na kocu i popija piwo.

Więc tak dalej być nie może, wstańmy

nictwem dra Aleksandra Kosiby.

drewutnia, ogród warzywny, ziemia świet-

osobiście odpowiedzialni za należyte wyko-

­ Ależ z ciebie nierób ­ mówi z wyrzu-

wszyscy do pracy, wola do nas odrodzona

nie uprawiona, parcela poludniowa wolna

nanie tych zarządzeń.

tem Aron. ­ Ile razy do ciebie przychodzę,

Ojczyzna Polska, zew krwi polskiej i zaslugi

Listy Czytelników zamieszczano w ru-

dookola, prawie w centrum miasta, bez lo-

bryce Co piszą nasi korespondenci

to albo bujasz się bezczynnie w fotelu, albo

przodków na polach bitew, za które zostaly

katorów; bez dlugów.

Opieka nad pobojowiskami

leżysz brzuchem do góry i popijasz piwo. Le-

nadane herby. Musimy przecież nadrobić

Cena 15.000 zl gotówką. Bliższe in-

List z Lemkowszczyzny

Legionistów

piej byś się zająl jakimś interesem, otworzyl

dziś to, cośmy zaniedbali po wiekach niewo-

formacje w Administracji ,,Naszej Pracy"

Komitet Opieki nad Pobojowiskami

na przyklad sklep. Wtedy móglbyś się do-

li i w czasach ruszenia.

Jak roku poprzedniego, odbyla sie

Lwów, ul. Czarnieckiego 1, I p, -- po nade-

Legionów przy Towarzystwie Rozwoju

robić majątku, kupić dom z ogrodem, w któ-

Aleksander Pawlowski, pisząc o agi-

w Odernem, wiosce polskiej na Lemkowsz-

slaniu znaczka na odpowiedź.

Ziem Wschodnich roztacza opiekę nad

rym móglbyś leżeć i pociągać piwo.

tacji prowadzonej przez Ukraińców w pol-

czyzuie, uroczystość świeconego. Uroczy-

pobojowiskami Legionów na Wolyniu

­ Po co mialbym tyle się natrudzić?

skich wsiach szlacheckich, stwierdza, że

stość odbyla sie staraniem Czytelni TSL

Zostala zachowana oryginalna pisownia

Przecież już leżę!

cala szlachta, która się skupia w kolach

***

szlacheckich, jest pochodzenia polskiego

Żyd wchodzi do sąsiada i dostrzega na

i oświadcza:

ścianie reprodukcję fotograficzną świętego

,,Organizujemy się nie po to, by wal-

obrazu.

czyć za jakieś przywileje szlacheckie, by

­ Co to jest? ­ pyta zaciekawiony.

tworzyć jakąś klasę spoleczną niezgodną

­ Święta Rodzina ­ odpowiada chrześcijanin.

z ustrojem demokratycznym, tylko or-

­ A dlaczego oni w samych tylko przeście-

ganizujemy się, by skupić tych 100.000

radlach? Ona nie ma sukienki, a on garnituru?

szlachty w jedną calość, w jedną silę

­ Bo oni nie mieli takich ubrań.

­ dla wspólnego dobra i Najjaśniejszej

­ A dlaczego są na bosaka?

Rzeczypospolitej".

­ Bo nie mieli butów.

W rubryce Wiadomości z Kraju

­ Nic nie rozumiem! ­ dziwi się Żyd. ­ Na

ubrania i buty nie mieli, a na fotografa mieli!

przedstawiano najnowsze informacje:

***

Ćwiczenia wojskowe

Wychrzczony bankier Rozenblum za-

ręczyl syna z córką neofity Kona.

W roku 1937/38 powolani będą na

­ Zawsze życzylem sobie takiego zię-

ćwiczenia wojskowe ci podoficerowie

cia ­ zwraca się Kon do przyjaciól. ­ Sym-

i szeregowcy rezerwy, którzy otrzymają

patycznego chrześcijańskiego mlodzieńca

imienne karty powolania. Ponadto podle-

z dobrej żydowskiej rodziny.

gają powolaniu na ćwiczenia wszyscy pod-

ZAJĘCIA W GIMNAZJUM KUPIECKIM TSL W RZESZOWIE

oficerowie i szeregowcy rezerwy, którzy

WYBÓR KRZYSZTOF ŻMUDA