Prezydenci na uchodźstwie

19

kurier galicyjski * 13–30 stycznia 2012 nr 1 (149)

edward Bernard Raczyński co dalej

z pałacem Potockich

Był zarówno najstarszym, złożył urząd w wieku 95 lat, jak i najdłużej żyjącym, nie-

mal 102 lata, prezydentem Rzeczypospolitej. Ostatnim przesłaniem tego

w d. stanisławowie?

wielkiego Polaka były słowa: „… nie zmarnujcie niepodległości!”.

aNdrzeJ SPrYcha tekst

cel swoje miesięczne uposażenie,

SaBiNa rÓŻYcKa tekst

www.slonecznezacisze.eu

a członkowie jego rodziny przeleją

marciN romer zdjęcie

zdjęcie

na konto 10 tys. hrywien. Niektórzy

www.colnect.com/uk/

O godnym pożałowania stanie

deputowani przekazywali mniejsze

stamps

dawnego pałacu Potockich, będą-

sumy, ale to nie umniejsza ich wkła-

znaczek

cego niegdyś chlubą Stanisławowa,

du w restaurację bramy pałacu Po-

a dziś zaniedbaną ruiną, napisano

tockich.

Edward Beranard Raczyński

niemało. Do żadnych konkretnych

W tym czasie na ostatnim posie-

urodził się 19 grudnia 1891 r. w Za-

działań w tym miejscu nie docho-

dzeniu Rady Wojewódzkiej przewod-

kopanem. Był hrabią, pochodzą-

dziło, bo teren jest w prywatnych rę-

niczący Administracji państwowej

cym ze znanego wielkopolskiego

kach, ale na przełomie 2011 i 2012

Mychajło Wyszywaniuk poinformo-

rodu Raczyńskich herbu Nałęcz.

roku sytuacja nieco się poprawiła.

wał, że odbył rozmowę z właścicie-

Lata szkolne spędził w Krakowie,

Na razie głównie werbalnie, ale czę-

lem terenu, biznesmenem Olegiem

gdzie mieszkał w rezydencji „pod

ściowo i finansowo.

Bachmatiukiem. Ten ostatni stwier-

Baranami”, w domu swej babci,

Zaczęło się od tego, że depu-

dził, że gotów jest przekazać teren

Adamowej Potockiej. Początkowe

towani iwano-frankowskiej Rady

miastu, aby tylko władze na to się

lata edukacji odbywał w domu, co

Miejskiej zdecydowali się na własny

zgodziły. „Decyzja o zamiarze prze-

było wówczas powszechnie prak-

koszt wyremontować bramę wjazdo-

jęcia terenu dawnego pałacu Po-

sposób znalazł się w polskiej dy-

tykowane w polskich sferach zie-

1986 r. zakończyła sie siódma już

wą (jedyną widoczną pozostałość po

tockich podjęta została już dawno,

plomacji, w służbie której pozostał

miańskich. Następnie uczęszczał

kadencja Edwarda Raczyńskiego

pałacu – red). W tym celu założono

jeszcze w 2007 roku - oświadczył

przez kilkadziesiąt następnych lat.

do krakowskiego II LO im. króla

na tym stanowisku, stanowiąca

też konto bankowe. Z taką właśnie

dziennikarce Kuriera Galicyjskiego

Pracował kolejno w Kopenhadze,

Jana III Sobieskiego. Studiował

swoiste ukoronowanie jego 67-

propozycją zwrócił się do deputowa-

mer Wiktor Anuszkiewiczius. Zosta-

Londynie i w Warszawie. Od 1932

prawo w Lipsku, ale tytuł doktora

letniej działalności dyplomatycznej

nych Rady Roman Onufrijiw. Przed

ła ona przyjęta przez Radę Miejską.

r. reprezentował Rzeczpospolitą

praw uzyskał na Uniwersytecie

w służbie Polsce. Był prawdziwie

kilkoma dniami, na posiedzeniu sesji

Jeżeli właściciel pałacu zgłasza go-

jako stały delegat przy Lidze Naro-

Jagiellońskim. Poza tym studio-

polskim patriotą, choć przyszło

zaznaczył, że osobiście wnosi na re-

towość jego przekazania, to władze

dów w Genewie. 1 listopada 1934 r.

wał również w londyńskiej Szkole

mu żyć daleko poza jej granicami.

mont bramy pałacu 10 tys. hrywien.

oczekują odpowiednich kroków z

Edward Raczyński mianowany zo-

Nauk Politycznych.

W wywiadzie dla jednej z gazet,

To stało się przykładem dla innych

jego strony – podpisania odpowied-

stał ambasadorem RP w Londynie.

W I Wojnie Światowej Edward

jeszcze w latach osiemdziesiątych

i w ciągu kilku godzin zebrano około

nich dokumentów, które ustawowo

Na tym stanowisku pozostał aż do

Raczyński bezpośredniego udzia-

XX w. mówił o młodych Polakach:

200 tys. hrywien. Największe sumy

uprawomocniłyby tą decyzję”. W tym

5 lipca 1945 r., a więc do chwili wy-

łu nie brał. Sam o sobie wiele lat

„…Jestem pełen podziwu dla tej

– po 29, 30 i 35 tys. hrywien – wnie-

roku Iwanio-Frankowsk obchodzi

cofania uznania dla rządu RP przez

później mówił: „…wychowywałem

pięknej młodzieży, która w Polsce

śli, okazując solidarność zawodową,

swoje 350-lecie, odnowienie bramy

Wielką Brytanię. Nie rezygnując z

sie wprawdzie w Krakowie, ale

działa. Bardzo cierpię nad tym, w

przedstawiciele resortu budowlane-

zaplanowano ukończyć do 1 maja.

funkcji ambasadora, od roku 1941

miałem świadomość metodycz-

jakich warunkach się w kraju żyje

go: wicedyrektor firmy „Ekstim” Ro-

Całkowity koszt prac renowacyjnych

objął jednocześnie kierownictwo

nego ucisku stosowanego przez

i rozumiem, że ta młodzież ma

man Tomkiw, dyrektor firmy „Jarko-

– 280 tys. hr. Z zebraniem takiej

resortu spraw zagranicznych w rzą-

Prusaków wobec społeczeństwa

bardzo słabe przed sobą widoki.

wica” Wołodymyr Bałagura i dyrektor

sumy nie będzie problemów. Dalszy

dzie gen. Władysława Sikorskiego.

polskiego w Wielkopolsce. Byłem

Ale mogę tylko jedno powiedzieć,

firmy „Sokół” Wołodymyr Kołkowski.

bieg spraw – to przekazanie terenu

Ministrem spraw zagranicznych był

wtedy świadomy, że wśród wszyst-

że nawet bez osiągnięcia pełnej

Frakcja Partii Regionów w radzie

pałacu miastu. Kurier będzie nadal

do roku 1943. Jednym z jego ów-

kich nieszczęść zagrażających

niepodległości i suwerenności moż-

miasta przekazała na ten cel 15 tys.

śledził bieg spraw w tej kwestii, jak

czesnych zadań, wykonanych oso-

Polsce, ta presja germanizacyjna

na pracować dla kraju i można go

UAH. Mer miasta Wiktor Anuszkiewi-

też przebieg prac renowacyjnych

biście, było zredagowanie oświad-

może doprowadzić do zupełnej

wzmacniać. Kraj, który sie podnosi

cius zaznaczył, że przekazuje na ten

przy bramie pałacu.

czenia rządu polskiego po odkryciu

narodowej klęski. I dlatego w roku

pod względem naukowym, gospo-

w 1943 r. grobów w Katyniu. Wysłał

1914 poglądy Poznaniaków różni-

darczym, artystycznym, prawnym,

także prośbę do Międzynarodowe-

ły sie bardzo od poglądów miesz-

czy nawet, kiedy ludzie uczciwie

go Czerwonego Krzyża z prośbą o

kańców Królestwa i Galicji. Sam

poprawiają sytuację własną – kraj

wyjaśnienie zbrodni.

projekt, sama myśl o stworzeniu

taki, chociaż nie uzyska celu, do

W pierwszych latach po wojnie

armii polskiej przy boku państw

którego dąży, nabiera sił. Każdy

Edward Raczyński położył duże

centralnych wydawała się nam

wysiłek, który młoda generacja po-

zasługi w organizowaniu życia

skandalem. I dlatego ja sam, jak-

dejmuje, ażeby ten kraj podnieść, a

emigracji polskiej. Od 1951 r. peł-

kolwiek byłem nastawiony bardzo

przy tym osiągnąć własne cele, jest

nił funkcję prezesa Rady Federa-

patriotycznie, byłem nieprzygoto-

z korzyścią dla Polski”.

listów Polskich. W 1954 r. wraz z

wany do nowej sytuacji, Przez to

Pod koniec 1990 r. założył fun-

gen. Władysławem Andersen i gen.

nie znalazłem się w legionach…”.

dację im. Raczyńskich w Poznaniu

Tadeuszem Borem-Komorowskim

Dopiero pod koniec wojny zacią-

i przekazał jej Galerię Rogalińską

utworzył tzw. Radę Trzech, stawia-

gnął się ochotniczo do Wojska

przy Muzeum Narodowym, której

jącą sobie za zadanie koordynację

Polskiego. Przyjęto go do szkoły

pozostawał faktycznym właścicie-

działalności politycznej emigracji.

podchorążych w Ostrowi Mazo-

lem. W skład galerii weszło, m.in.

Rada powstała na skutek opozy-

wieckiej. W listopadzie 1918 r., już

przeszło 300 obrazów, rzeźby,

cji wobec Augusta Zaleskiego,

jako kapral, brał udział w rozbraja-

różne przedmioty artystyczne oraz

który nie chciał ustąpić z funkcji

niu Niemców.

przepiękny pałac i park w Roga-

prezydenta. Jej skład zmieniał

Na wiosnę 1919 r. hr. Raczyński

linie (wieś w województwie wiel-

się sześciokrotnie, jednak stałym

wysłany został do Brna w Szwajcarii,

kopolskim, powiecie poznańskim,

jej członkiem pozostawał właśnie

do służby w polskiej placówce woj-

gminie Mosina, położona 20 km

Edward Raczyński.

skowej. Zastała go tam nominacja

na południe od Poznania nad rze-

8 kwietnia 1979 r. objął urząd

na jednego z sekretarzy polskiego

ką Wartą), która w przeszłości była

Prezydenta RP na Uchodźstwie. W

poselstwa w Kopenhadze. W ten

rodową siedzibą Raczyńskich.

Zmarł 30 lipca 1993 r. w Lon-

dynie. Miejsce wiecznego spo-

czywania znalazł jednak w swoim

Przed bramą pałacu Potockich w Stanisławowie

Rogalinie. Pogrzeb Edwarda hr.

Raczyńskiego, z zachowaniem pro-

sprzedam mieszkanie

tokołu należnego Głowie Państwa,

był bardzo uroczystą manifestacją

w Przemyślu

patriotyczną. W pogrzebie uczestni-

czyli: rodzina zmarłego, urzędujący

prezydent Rzeczypospolitej Pol-

Sprzedam piękne, słoneczne dwupokojowe mieszkanie w

skiej, marszałkowie Sejmu i Sena-

bloku, z kuchnią i łazienką, o ogólnej powierzchni 38 m2, zloka-

tu, korpus dyplomatyczny, nuncjusz

lizowane blisko centrum miasta. Cena do negocjacji.

apostolski, prymas Polski oraz ty-

Kontakt:

siące zwykłych Polaków.

tel.: +48600474836

Pałac i park w rogalinie

ewa Kantor